Ngọt, chua dịu dàng mãi như “mối tình đầu” ở Hà Nội
Những vòm sấu xanh mướt ở Hà Nội
Bài liên quan
Hà Nội: Đảm bảo công tác y tế phục vụ Tết Dương lịch năm 2020
Cử tri Hà Nội đề nghị xử lý triệt để các vụ vi phạm về đất đai, xây dựng sai phép
Chủ tịch Quốc hội: Hà Nội cần tận dụng tốt những cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển bền vững
Hà Nội: Nhiều vụ án tham nhũng được xét xử nghiêm minh
Ẩm thực chủ đạo giữa trời hè nóng nực
Hà Nội vẫn đang ở những tháng chính hè. Tuần này, sau những cơn mưa giải nhiệt, nắng vàng chói chang đã quay trở lại. Nắng nóng đến nỗi người người mệt mỏi, uể oải, không muốn ăn gì. Cuối mỗi buổi chiều, chen chúc trong đám tắc đường trở về, cáu kỉnh và bực bội, ngồi vào mâm, nhìn thấy bát nước rau muống luộc dầm sấu thì bao nhiêu cái khó chịu đột nhiên tan biến.
Múc một bát nước canh đã nguội ấy, từ từ uống từng ngụm, thấy vị chua dìu dịu đậm vị muối ngấm vào thành ruột, lại thấy cái mát ở đâu cứ ùa về, nhẹ nhõm cả người. Có người chỉ thích dầm, không bỏ muối để thưởng thức nguyên bản vị sấu nhưng có người lại nhất định phải cho chút muối hoặc bột canh vào. Đó là khẩu vị của mỗi người nhưng theo khoa học mà nói, trời nắng nóng ra mồ hôi nhiều, vị chua làm mát, một chút vị đậm giúp ta có thể bù nước, bù muối cũng là một phương thuốc thông qua đường ăn uống vậy.
Món sấu ngâm ớt tỏi của Hà Nội |
Năm nay các bà nội trợ, giới sành ăn, giới “nghiện” sấu rộ lên thứ sấu dầm mắm tỏi ngon quắn lưỡi. Nghe thôi đã thấy nước bọt tứa đầy chân răng. Sấu vừa phải không già không non, cắt miếng, ngâm với nước mắm pha tỏi ớt vài ngày thì vừa lên màu lên vị.
Này nhé, bát sấu có đủ vị trắng, xanh, đỏ và màu hổ phách của nước mắm ngâm. Cắn một miếng sấu thì chao ôi, vị ngon khiến ta cứ muốn ăn hết miếng này đến miếng khác. Miếng sấu giòn tan, chua gắt quyện với vị nước mắm đậm đà, với vị tỏi thơm cay và tất nhiên là vị ớt cay tê người. Cay mà không thể dừng đũa, cay mà càng ăn lại càng thấy ngon lạ lùng.
Nhiều người “khoe” bán cả mấy tạ sấu ngâm tỏi ớt trong mùa này, điều đó cũng chẳng có gì là lạ. Khi mà món sấu đã trở thành ẩm thực chủ đạo suốt mùa hè của người Hà Nội.
Biết bao nhiêu là món ngon từ sấu. Đơn giản như bát nước canh sấu dầm, dễ dàng như quả sấm dầm nước mắm để làm gia vị chấm thức ăn hay cầu kì hơn thì món vịt om sấu, canh sườn nấu sấu, thịt băm nấu sấu…
Thế rồi những món ấy có thể ăn với cơm, chan với bún hay thậm chí có người còn ăn vã cho qua những buổi trưa hè nóng nực. Tất cả đều là tận dụng cái vị chua rất dễ chịu kia để đánh bay cái nắng hè, đưa cơm, giải nhiệt trong ngày khó ở không thể ăn được nhiều đồ rán xào nhiều dầu mỡ.
Lâu đời nhất vẫn phải kể đến món ô mai sấu là thứ mà người phương xa đến Hà Nội hoặc người Hà Nội đi xa nhất định phải mua làm quà. Ẩm thực bốn phương phát triển, cây sấu cũng được trồng ở mọi tỉnh thành nhưng xem ra sấu Hà Nội vẫn là một thương hiệu không dễ lặp lại ở đâu, giống như bánh cốm Hàng Than, như sen Hồ Tây vậy.
Nước sấu đá Hà Nội ngọt thơm như "mối tình đầu" |
Cũng giống như mùa hè Hà Nội hiện nay có rất nhiều loại nước giải khát du nhập vùng miền khác, các nước khác và thay phiên nhau tạo “hot trend” (tức xu hướng) hàng năm thì nước sấu đá vẫn là thứ thức uống gắn bó lâu bền với mùa hè Hà Nội nhất.
Nước sấu Hà Nội thơm phảng phất, ngọt vị đường, chua dịu dàng vị sấu, thoang thoảng mùi gừng, giới trẻ ví có vị như “mối tình đầu” đầy trong sáng. Sự ví von sao mà đáng yêu và đúng đến mức người nghe muốn mỉm cười nhớ về thuở học trò của mình.
Mối tình đầu ấy có chút chanh chua, có chút dỗi hờn, mát mẻ ngọt ngào, để lại dư vị khiến ta nhớ mãi, y hệt như cốc nước sấu của mùa hè Hà Nội, uống mùa hè năm nay năm sau lại muốn uống. Nhất là những lúc trưa hè nắng xối xả hay ngay cả khi ngồi bên bờ một chiếc hồ đón chút gió trời thì chả có thứ nước giải khát nào thay thế nổi.
Mối tình đầu ấy không theo “trend” nào cả, cứ bình dị từ năm này qua năm khác mà bền bỉ vấn vương như mối tình thuở thơ ngây, có thể không đến được với nhau nhưng là kỉ niệm đẹp theo ta suốt cả cuộc đời.
Nét văn hóa của Hà Nội
Nghe cái tên cây sấu, thấy gần nghĩa với từ “xấu”, lại thấy cả vẻ xù xì thô mộc. Ấy vậy mà, cây sấu cũng làm nên một vẻ đẹp rất Hà Nội.
Ai ở Hà Nội hay đến với Hà Nội mà chả từng đi qua, từng thích, từng trầm trồ trước những vòm sấu xanh mướt lâu đời trên các phố Bà Triệu, Phan Đình Phùng, Trần Hưng Đạo… Những vòm sấu ấy là cảm hứng nghệ thuật cho bao nhiêu bức ảnh, bài thơ về mảnh đất mến yêu này.
Mỗi khi gió chuyển mùa, khi xuân gối sang hạ, hàng xà cừ, hàng sấu đồng loạt trút lá vàng khiến thành phố như mở hội. Nhiều người náo nức chờ đến khoảnh khắc này để ghi lại những bộ ảnh đẹp trong đời.
Đến khi đầu mùa hè, tiếng ve chưa ríu ran trên vòm lá, hoa sấu nở lấp ló trên cây, rụng vương xuống vỉa hè những vạt vàng mơ làm rung động trái tim biết bao người yêu thành phố. Tôi đoan chắc rằng, những người đã từng nhìn thấy những cảnh này, khi đi xa Hà Nội, nhớ về nơi này đều rưng rưng một cảm giác rất da diết, bồi hồi.
Lá sấu rụng rưng rưng vỉa hè Hà Nội |
Như vậy, vẻ đẹp của vòm sấu tạo nên một góc nhớ rất hiện hữu trong trái tim mỗi người yêu Hà Nội. Ngắm vòm sấu, chụp ảnh vòm sấu, ùa vào mùa lá vàng, xuyến xao trước vỉa hè hoa sấu rụng, đó cũng chính là một nét văn hóa của người Hà Nội.
Cây sấu vì thế tạo nên nét văn hóa ấy hay người yêu cây sấu, chế biến, thưởng thức những món ăn từ quả sấu duy trì nét văn hóa ấy, không biết nữa. Chỉ biết, dù là một loài cây nhưng khi đã gắn bó với người, cống hiến hết mình cho mảnh đất này thì cũng đã thành một phần máu thịt của đất này.
Mỗi mùa hè đến, khi cái nắng gắt gao dội xuống như đổ lửa, người ta lại càng thấy yêu hơn cái vòm xanh mát diệu kì kia che chắn cho con người được chút nào hay chút ấy. Mỗi lúc lưu thông trên đường, dừng đèn đỏ, chờ người thân mà không có một chút bóng nắng chở che thì cuộc sống bon chen phố phường trở nên ngột ngạt và mệt mỏi biết bao nhiêu.
Quả sấu trên vòm xanh mướt |
Cây sấu bao năm qua âm thầm bền bỉ bám rễ hút tinh hoa của đất trời Hà Nội mà cống hiến tận cùng cho người Hà Nội. Để đâu phải chỉ tỏa sáng mỗi mùa hè, người yêu ẩm thực Hà Nội còn tích trữ cho mình, cho người thân, gửi cả đi phương xa những túi sấu bảo quản trong tủ lạnh để có đồ ăn, thức uống quanh năm.
Như vậy, cây sấu đã mang đến cho người Hà Nội không chỉ những cảnh quan xanh, bóng mát, hoạt động phong phú lúc giao mùa, mang đến những góc nhớ mà mang đến cả văn hóa ẩm thực, văn hóa ứng xử với cây, với người nữa. Vì thế, trong mùa hè này, uống bát nước canh sấu, ăn quả sấu chua giòn hay uống cốc nước sấu đậm thơm như “mối tình đầu”, mỗi người Hà Nội nên chăng yêu hơn cây sấu, rộng hơn là cả những cây cối quanh mình.
Có sống đầy đủ, trọn vẹn với những thứ xung quanh thì ta sẽ cảm nhận cuộc sống của mình trọn vẹn hơn. Cũng bởi như thế, ta đã và đang giúp cho văn hóa Hà Nội ngày càng tròn đầy và hoàn thiện hơn nữa.