Một “mũi tên” trúng nhiều “đích”

Thịt chó bày bán tại lề đường

Nhiều người dân ủng hộ

Thành phố giao UBND các quận huyện cập nhật thông tin và lập sổ quản lý về chó nuôi trên địa bàn, tổ chức ký cam kết thực hiện việc khai báo nuôi chó, mèo và chấp hành đúng các quy định về phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt đối với bệnh dại. Các địa phương phải tiêm phòng triệt để cho đàn chó, mèo trong diện phải tiêm và cấp giấy chứng nhận tiêm phòng theo quy định; khuyến khích việc đeo thẻ nhận diện chó, mèo đã được tiêm phòng dại. Các quận huyện cũng được giao nhiệm vụ tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn phòng, chống bệnh dại và các hoạt động kinh doanh, giết mổ chó, mèo trên địa bàn.

Bên cạnh đó, TP Hà Nội yêu cầu các quận huyện tuyên tuyền về nguy cơ và tác hại mắc các bệnh truyền nhiễm (bệnh dại, bệnh xoắn khuẩn, bệnh tả...) khi sử dụng thịt chó, mèo để người dân nhận thức được và từ bỏ thói quen sử dụng thịt chó, mèo. Việc kinh doanh, giết mổ và sử dụng thịt chó, mèo đã tạo ra những phản cảm đối với khách tham quan du lịch, du khách quốc tế sinh sống, làm việc tại Hà Nội, làm ảnh hưởng đến hình ảnh của một Thủ đô văn minh, hiện đại.

Theo thống kê, hiện nay, trên địa bàn Hà Nội có khoảng 493.000 con chó, mèo. Có trên 1.000 điểm kinh doanh chó, mèo thương phẩm, giết mổ chó, mèo, 15 cơ sở kinh doanh chó, mèo cảnh. Từ đầu năm đến nay, đã có 3 trường hợp tử vong vì bệnh dại tại các huyện Phúc Thọ, Phú Xuyên và Sóc Sơn và 2 mẫu bệnh phẩm có kết quả dương tính với bệnh dại tại quận Hoàng Mai và quận Bắc Từ Liêm.

Trước khuyến nghị của thành phố Hà Nội, nhiều người dân Thủ đô đã bày tỏ sự ủng hộ. Giáo sư Hoàng Chương, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu văn hóa truyền thống cho rằng, mong muốn của Hà Nội là rất đúng đắn. "Hiện nay chúng ta đã hội nhập. Hà Nội có rất nhiều du khách nước ngoài đến tham quan, du lịch do đó hình ảnh và ẩm thực cũng phải thay đổi theo hướng văn minh hơn để gây thiện cảm với họ và một trong số đó chính là bỏ thói quen giết mổ và ăn thịt chó", Giáo sư Hoàng Chương chia sẻ.

Nhiều người Việt Nam vẫn giữ thói quen ăn thịt chó. Ảnh: Vương Đức

Theo Giáo sư Hoàng Chương, thịt chó mặc dù được nhiều người gọi là món ẩm thực đặc sản có từ lâu đời, thậm chí ở Hà Nội thì có hẳn một làng nổi tiếng về thịt chó như Nhật Tân nhưng đây không phải món ăn hay ẩm thực truyền thống mà chúng ta không thể bỏ. "Trong văn hóa phương Đông và Việt Nam chó được coi là con vật trung thành với chủ, thậm chí ở một số đền miếu người ta còn thờ chó đá để giữ cửa... Ở phương Tây, chó được coi như người bạn thân cận, khi chết người ta đem đi chôn, đối xử như người thân. Do đó khi thấy người dân chúng ta ăn thịt chó họ thấy rất phản cảm và cho rằng chúng ta ăn thịt ngay cả "bạn" của mình", Giáo sư Hoàng Chương bày tỏ.

Giáo sư Hoàng Chương cũng cho rằng, giết mổ và ăn thịt chó, mèo không đơn thuần gây phản cảm mà còn có nguy cơ lây nhiễm nhiều bệnh tật "bởi con chó ở Việt Nam thì gì nó cũng ăn". Từ những lý do đưa ra, Giáo sư Hoàng Chương cho rằng việc tuyên truyền để người dân bỏ thói quen ăn thịt chó là hoàn toàn đúng đắn.

Sinh viên Nguyễn An Ninh (Trường Đại học Hà Nội) chia sẻ: “Việc tuyên truyền không ăn thịt chó, mèo đã nhận được sự ủng hộ cao của những người trẻ. Từ mô hình tuyên truyền của Hà Nội, cả nước nên làm như vậy, ngoài việc ngăn ngừa được bệnh truyền nhiễm nguy hiểm từ chó, mèo còn hạn chế được nạn cẩu tặc. Mặt khác, đây là hai con vật gần gũi với con người vì vậy chúng ta không nên ăn thịt mà phải yêu thương chúng”.

30 triệu con chó bị giết mỗi năm

Ăn thịt chó đã và đang là chủ đề “nóng” gây tranh luận suốt nhiều năm qua. Trong khi người dân các quốc gia châu Âu thường xem những loài động vật như chó, mèo là thú cưng và chăm sóc chu đáo cho chúng thì tại một số nước châu Á và châu Phi, thịt chó lại là món ăn khoái khẩu.

Thực tế trên thế giới hiện nay, chỉ có khoảng 16/195 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới còn giữ phong tục, thói quen ăn thịt chó như: Việt Nam, Lào, Hàn Quốc, Trung Quốc, Malaysia, Philippines, Burkina Faso, Ghana, Cameroon… Một số vùng ở Ấn Độ và một vài đảo ở Thái Bình Dương cũng vẫn có thói quen này. Riêng tại châu Âu, vẫn có chuyện chó, mèo bị đem ra làm thức ăn ở một số vùng tại Thụy Sĩ, Ba Lan bởi người dân địa phương tin rằng mỡ chó chữa được bệnh tê thấp. Dù không bị cấm ăn thịt chó mèo song những quán bán món thịt này ở Thụy Sĩ và Ba Lan đều bị phản đối, thậm chí tẩy chay và công kích.

Theo tổ chức Humane Society International, mỗi năm có khoảng 30 triệu con chó đang bị giết hại để lấy thịt để phục vụ nhu cầu của người dân châu Á. Trong đó, khoảng 20 triệu con chó bị giết mổ ở Trung Quốc, 2 - 3 triệu ở Hàn Quốc và khoảng 5 triệu con ở Việt Nam. Chính sự phổ biến của món ăn này đã dẫn đến vấn nạn bắt trộm chó hay các đường dây mua bán chó trái phép vượt biên giới giữa các quốc gia châu Á.

Dù thịt chó được coi là một trong những món ăn lâu đời trong văn hóa ẩm thực song Hàn Quốc đã lựa chọn từng bước xóa bỏ phong tục này. Chính quyền thành phố Seongnam, nơi tồn tại khu chợ buôn bán chó lớn nhất xứ kim chi, đã ban hành lệnh cấm giết mổ chó tại đây. Hàng chục tiểu thương ở chợ Moran sẽ được chính quyền thành phố hỗ trợ tài chính để chuyển đổi sang kinh doanh mặt hàng khác. Theo Thị trưởng thành phố Seongnam, quyết định này nhằm mục đích bảo vệ động vật cũng như bảo vệ hình ảnh của thành phố, đất nước. “Hình ảnh một quốc gia có thể được đánh giá qua cách đối xử với động vật của thành phố”, ông Lee Jae-myung khẳng định. Những năm gần đây, ngày càng có nhiều người trẻ Hàn Quốc cho biết họ chưa từng ăn thịt chó và cũng không muốn ăn món ăn này. Chính sự khác biệt trong quan điểm đã khiến tình trạng giết mổ, kinh doanh thịt chó giảm dần và tiến tới xóa bỏ dần.

Đài Loan (Trung Quốc) cũng lựa chọn hướng đi tương tự. Tháng 4/2017, giới lập pháp Đài Loan đã thông qua đạo luật bảo vệ động vật sửa đổi, trong đó cấm mọi hành vi giết mổ, buôn bán và ăn thịt chó, mèo. Theo luật này, những người giết mổ hoặc ngược đãi động vật có thể bị phạt tù đến 2 năm cùng số tiền phạt lên đến 2 triệu Đài tệ (1,48 tỉ đồng). Luật này cũng cấm buôn bán và tiêu thụ thịt chó, mèo cũng như mọi loại thực phẩm được làm từ thịt và các bộ phận của chúng. Người vi phạm sẽ bị phạt số tiền lên đến 250.000 Đài tệ (185 triệu đồng), đồng thời sẽ bị công khai tên tuổi và hình ảnh.

Mới đây nhất, ngày 12/9/2018, Hạ viện Mỹ đã chính thức thông qua nghị quyết cấm buôn bán thịt chó, mèo. Những hành động vận chuyển, sở hữu, mua bán hay tặng thịt chó mèo cũng sẽ bị cấm hoàn toàn. Những người vi phạm sẽ bị phạt 5.000 USD. Việc thông qua đạo luật này đã nhận được sự ủng hộ rất lớn của những người bảo vệ động vật. Song song với đạo luật này, Hạ viện Mỹ cũng kêu gọi các quốc gia khác trên thế giới sớm ban hành luật cấm buôn bán thịt chó, mèo, chung tay góp sức vào cuộc chiến bảo vệ động vật trên toàn cầu.