Học nghề, tại sao không?

Học nghề có nhiều lựa chọn phong phú (Ảnh: Istock)

Bài liên quan

Xu hướng học nghề tăng nhanh ở người trẻ

Học nghề mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp cho giới trẻ

Lần đầu tiên người trẻ Việt có cơ hội học nghề theo “chuẩn” thế giới

Cơ hội việc làm cao hơn sinh viên tốt nghiệp đại học

Số lượng cử nhân, thạc sĩ tăng vọt khiến thị trường lao động lo ngại cung vượt quá cầu. Đây cũng là vấn đề nhiều nền kinh tế phát triển trên thế giới phải đối mặt.

Thất nghiệp, thiếu việc làm có thể gây ra tâm trạng bất mãn chính trị trong giới trẻ, hệ quả là đất nước mất ổn định. Điều này càng trở nên nghiêm trọng hơn trong bối cảnh những thay đổi nhanh chóng của thời đại. Điển hình như công nghệ trí tuệ nhân tạo khiến nhiều công việc trở nên lỗi thời nhanh hơn.

Đào tạo nghề ở Đức hiện nay được coi là tốt nhất thế giới. Đội ngũ giáo viên nghề được chọn kỹ trên cơ sở đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe. Giáo viên nghề phải có kinh nghiệm làm việc ít nhất 5 năm, có đủ năng lực sư phạm và chuyên môn để tham gia giảng dạy. Tiêu chuẩn năng lực sư phạm và chuyên môn đối với giáo viên nghề về cơ bản gồm chứng chỉ thợ chính thức của ngành, 1,5 năm đào tạo thêm vào buổi tối tại trường kỹ thuật và vượt qua kỳ thi tốt nghiệp.

Xu hướng chọn trường nghề đang được giới trẻ nhìn nhận và thay đổi để bắt kịp với những đổi mới của nền kinh tế (Ảnh: Swiss info)

Bên cạnh đó, hệ thống dạy học Dual System - tức là vừa học lý thuyết và học thực hành ở những nhà máy đang hoạt động sản xuất, những bệnh viện hoặc nhà hàng đang hoạt động kinh doanh... giúp học sinh khi ra trường thường làm việc được ngay và ít khi bị thất nghiệp như sinh viên đi học đại học.

Giáo dục nghề nghiệp là một trong những định hướng để đẩy mạnh quá trình đổi mới của nền kinh tế Hàn Quốc. Trên thực tế, ngày càng có nhiều người trẻ Hàn Quốc chuyển sang học cao đẳng nghề do thiếu việc làm nghiêm trọng đối với người tốt nghiệp đại học. Theo tờ Chosun Ilbo, tỷ lệ học viên tốt nghiệp trường nghề có việc làm là 61%, trong khi đó tỷ lệ này ở cử nhân đại học là 52.6%.

Học nghề được coi trọng ngay từ cấp trung học. Các em được định hướng vào các trường nghề từ rất sớm. Chính phủ Hàn Quốc cũng có nhiều chính sách đầu tư cho đào tạo nghề, phát triển mô hình hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp và thị trường để đảm bảo cơ hội việc làm cho người lao động sau khi học xong.

Kinh tế phát triển nhưng nhiều người vẫn chọn học nghề

Là một quốc gia phát triển nhưng tỷ lệ học sinh phổ thông lựa chọn học nghề tại Singapore rất cao, khoảng 45 - 50%. Điều này có được bởi từ sớm, Chính phủ Singapore khuyến khích học sinh chọn học nghề thay vì vào đại học.

Theo đó, từ thập niên 50 của thế kỷ trước, giáo dục nghề nghiệp bắt đầu phát triển ở Singapore do kinh tế chuyển hướng từ đa dạng hóa thương mại sang công nghiệp định hướng xuất khẩu.

Tuy nhiên đến cuối thập niên 60, giáo dục nghề nghiệp rơi vào khó khăn khi 92% học sinh học lên đại học, 2% trực tiếp tham gia thị trường lao động và chỉ 6% là lựa chọn học nghề.

Để giải quyết tình trạng mất cân đối này, Chính phủ Singapore đưa ra các biện pháp tổ chức và thúc đẩy công tác dạy nghề. Một trong những biện pháp đầu tiên là hướng nghiệp từ bậc phổ thông. Dạy nghề cũng được đưa vào từ trung học. Vẽ kỹ thuật, cơ khí, điện trở thành môn bắt buộc đối với toàn bộ nam sinh và 50% nữ sinh, số còn lại học về kinh tế.

Chương trình giáo dục sửa đổi này giúp học sinh hiểu biết cơ bản và có hứng thú với nghề nghiệp cụ thể. Nhờ đó, đến năm 1972, 20% học sinh chọn theo học nghề.

Năm 1973, Singapore thành lập Hội đồng Đào tạo Công nghiệp (ITB). Hội đồng này đưa ra hệ thống nhận diện kỹ năng thống nhất theo 3 cấp độ (thợ thủ công, kỹ thuật viên và thợ bậc thầy).

Tại Singapore, thành thạo một kỹ năng nhất định cũng giá trj như một tấm bằng đại học (Ảnh: ASHLEIGH SIM)

Năm 1979, Hội đồng Đào tạo Nghề và Công nghiệp thành lập trên cơ sở hợp nhất Hội đồng Đào tạo Công nghiệp và Hội đồng Giáo dục cho người lớn (VITB). VITB cho phép người lao động có thể tiếp tục học lên để nâng cao tay nghề.

Đến năm 1992, VITB được nâng cấp thành Viện Giáo dục Kỹ thuật (ITE), cung cấp các khóa dạy nghề cao cấp hơn. Tuy nhiên, họ vẫn gặp khó khăn do tư duy trường nghề chỉ dành cho học sinh không đủ khả năng vào đại học.

Để thay đổi suy nghĩ đó, ITE đầu tư phát triển hạ tầng, đội ngũ giảng viên, thương hiệu. Đến năm 2002, nước này có 5 trường kỹ thuật với quy mô lớn, cho người học nhiều lựa chọn hơn, liên quan đến lĩnh vực dịch vụ như bán lẻ và khách sạn, thể thao và giải trí hay lĩnh vực sáng tạo với thiết kế, truyền thông, làm phim.

Năm 2015, Singapore còn khởi động chương trình quốc gia SkillsFuture, trong đó giới chức giáo dục công nhận việc thành thạo một kỹ năng nhất định (nấu ăn, lập trình…) cũng tốt như thành tích kiếm được một tấm bằng đại học.

Đến nay, đảo quốc sư tử là quốc gia trong khu vực thành công với chính sách phát triển nhân lực nghề.