Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của chính quyền đô thị tại Luật Thủ đô (sửa đổi)

Đó là một trong các ý kiến góp ý về phân quyền, phân cấp cho Thủ đô trong Luật Thủ đô (sửa đổi), được đưa ra tại Hội thảo khoa học góp ý dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) do Đảng ủy Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, Trường Đại học Luật Hà Nội và Sở Tư pháp TP Hà Nội tổ chức.

PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh tham luận tại hội thảo

Đề cao trách nhiệm của Chủ tịch UBND

Theo PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh (Học viện Hành chính quốc gia), Hà Nội đã phân cấp, ủy quyền hai mảng chính là quản lý Nhà nước và thủ tục hành chính (TTHC); Điều chỉnh bổ sung quy định phân cấp cho cấp huyện 9 lĩnh vực liên quan các vấn đề dân sinh, với ít nhất 210 nhiệm vụ chính được phân cấp; Phân cấp, ủy quyền 708 trong số 1.910 TTHC.

Hiện, TP tiếp tục rà soát về tổ chức, bộ máy, biên chế; Rà soát về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, định mức phân bổ ngân sách giữa các cấp ngân sách của TP; Rà soát TTHC để bảo đảm nguồn lực thực hiện phân cấp, giảm thời gian thực hiện các TTHC.

PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh cho rằng: Để thể chế hoá chủ trương của Đảng và Nhà nước, phát triển Thủ đô Hà Nội, cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho Hà Nội đặc biệt là về biên chế, cán bộ công chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập tại Hà Nội; Có chính sách trọng dụng nhân tài; Thành lập cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp đặc thù, thẩm quyền của HĐND, UBND TP Hà Nội...

Góp ý cụ thể vào Luật Thủ đô (sửa đổi), bà Trần Thị Diệu Oanh nêu: Chương II dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) quy định về tổ chức chính quyền Thủ đô tại TP Hà Nội (từ Điều 9 đến Điều 18). Chương này tập trung quy định về mô hình chính quyền đô thị tại Thủ đô; Quy định nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND các cấp của TP Hà Nội, theo đó đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các chủ thể nêu trên trong một số lĩnh vực.

Theo bà Oanh, đối với TP thuộc Thủ đô cần tăng tính chủ động, sáng tạo, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu là Chủ tịch UBND, tổ chức chính quyền địa phương TP thuộc Thủ đô sao cho năng động, hiệu quả.

Về số lượng biên chế hành chính, cho phép TP được chủ động trong việc giao biên chế đủ đảm bảo để thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính Nhà nước; Yêu cầu tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm trong việc tổ chức bộ máy, biên chế, số lượng các cơ quan chuyên môn và đơn vị trực thuộc TP thuộc Thủ đô; Việc tổ chức lại và thành lập các đơn vị sự nghiệp trực thuộc cũng cần được quan tâm.

Trong đó, cần điều chuyển một số nhiệm vụ theo quy định pháp luật thuộc chức năng của các Sở, ngành chuyên môn cho UBND TP thuộc Thủ đô để thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trên địa bàn TP phù hợp với điều kiện cụ thể và khả năng thực hiện.

Đại biểu dự hội thảo

PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh đề nghị: Điều chỉnh để tăng thẩm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính, ngân sách và quản lý vốn đầu tư; Chủ động hơn trong quản lý việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản trên đất và số tiền thu được từ bán tài sản trên đất...; Tăng tính chủ động của TP sáng tạo trong tạo nguồn vốn để đầu tư các dự án trọng điểm trên địa bàn để kết nối đồng bộ hạ tầng kinh tế - xã hội; Phát huy vai trò chủ động trong việc thực hiện quản lý Nhà nước về đầu tư các dự án trên địa bàn theo quy định pháp luật về đầu tư, bảo đảm thuận lợi, hiệu quả khi thực hiện thủ tục đầu tư trên địa bàn TP.

Chú trọng các quy định mang tính phân quyền tối đa

Đặc biệt, với nhóm nhiệm vụ, quyền hạn trong lĩnh vực tổ chức, cán bộ, dự thảo Luật có những quy định cụ thể về phân quyền cho HĐND, UBND TP Hà Nội và HĐND, UBND thuộc TP Hà Nội.

Liên quan phân cấp, ủy quyền, ngoài việc ủy quyền theo nguyên tắc chung quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương, thì dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) mở rộng việc phân cấp, ủy quyền của UBND TP Hà Nội.

Trong đó, quy định UBND TP Hà Nội phân cấp hoặc ủy quyền một số nhiệm vụ, quyền hạn cho các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND TP Hà Nội, cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, huyện, thị xã và thuộc TP Hà Nội.

Các cơ quan chuyên môn này được ủy quyền cho UBND hoặc cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp dưới. Chủ tịch UBND TP Hà Nội có thể ủy quyền cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức hành chính khác trực thuộc UBND TP Hà Nội.

Theo bà Oanh, các quy định tại dự thảo đang hướng đến mục tiêu phân cấp, ủy quyền đến tận cơ sở, nhằm tạo tính chủ động, linh hoạt trong giải quyết công việc. Tuy nhiên, quá trình xây dựng cần tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc để bảo đảm đồng bộ với các quy định hiện hành như Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Nghị quyết số 97/2019/QH14 thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội (mở rộng thêm đối tượng được uỷ quyền là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc và tổ chức hành chính khác)..

“Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định rất rõ về vấn đề phân cấp, ủy quyền, vì vậy dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) chỉ nên quy định các vấn đề khác nhau, trong đó chú trọng các quy định mang tính phân quyền tối đa để tạo thuận lợi cho TP Hà Nội”- PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh nhấn mạnh.

Đồng thời cho rằng, cần quy định cơ quan chuyên môn ủy quyền cho cơ quan hành chính Nhà nước cấp dưới để giải quyết các TTHC nhằm tạo thuận lợi cho người dân. Đặc biệt, đi cùng với vấn đề ủy quyền là nhiều điều kiện, trong đó có thể kể đến điều kiện để người nhận ủy quyền thực hiện công việc, cơ chế giám sát thực hiện việc này để khả thi trong thực tiễn.