Hàng chục tấn “vàng xanh” của Mexico bị cướp mỗi ngày

Mexico đang là nước cung cấp quả bơ lớn nhất vào thị trường Mỹ. Ảnh: NPR

Ngành trồng bơ tỷ USD

Tại Mexico, quả bơ được coi là “vàng xanh”. Ngành trồng bơ ở Mexico đã phát triển mạnh trong 20 năm qua do nhu cầu từ Mỹ và nhiều quốc gia khác không ngừng tăng mạnh. Nhiều người dân trở nên giàu có nhờ trồng bơ. Trong đó, bang Michoacán cung cấp tới 80% sản lượng cho nước Mỹ với lợi nhuận thu về hàng tỷ USD mỗi mùa.

Loại quả có giá trị kinh tế cao này đã trở thành miếng mồi ngon của các băng đảng tội phạm. Vào nhiều thời điểm, các băng đảng tội phạm kiếm tiền từ quả bơ lớn hơn từ ma túy. Nhiều chủ doanh nghiệp xuất khẩu và cả nhà vườn còn trở thành mục tiêu bắt cóc đòi tiền chuộc hay thậm chí sát hại của bọn tội phạm có tổ chức.

Các nhà đóng gói, xuất khẩu bơ tại Michoacán đã phải đưa ra các quảng cáo trên báo nhằm cảnh báo tình hình an ninh ngày càng phức tạp, một chiến trường thực sự của các băng đảng tội phạm. Theo tờ Guardian, các nhà máy đóng gói còn phải cam kết trả cho nông dân 15 peso, tương đương 0,78 USD cho mỗi kilogam bơ, nếu hàng bị cướp khi vận chuyển.

Bên cạnh đó, người dân địa phương cũng phải thành lập các nhóm tự vệ hoặc cảnh sát cộng đồng để bảo vệ chính mình. Tổng thống Andrés Manuel López Obrador lên nắm quyền 6 tháng trước với lời hứa chống tội phạm. Tuy nhiên, tình hình bạo lực vẫn chưa giảm trên cả nước. Ông đã thúc đẩy việc thành lập lực lượng cảnh sát được trang bị như quân đội (vệ binh) nhưng lực lượng này mới chỉ được điều xuống biên giới phía Nam để chặn người nhập cư vào Mexico.

Chuyên gia phân tích cấp cao của Tổ chức Khủng hoảng quốc tế (ICG), ông Falko Ernst cho biết: “Ít nhất 20 nhóm vũ trang đang tranh giành địa bàn bằng bạo lực tại bang Michoacán. Tuy nhiên, chưa bên nào áp đảo, như vậy chiến tranh sẽ liên miên và tổn thất rất lớn. Ngành trồng bơ hàng tỷ USD quá hấp dẫn đối với các nhóm vũ trang. Vì vậy, nông dân cũng như các nhà xuất khẩu đang và sẽ phải chịu thiệt hại”.

Nhu cầu vẫn rất lớn

Theo hiệp hội quả bơ Hass của Mỹ, nhu cầu thực phẩm tươi, sạch của người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ Millennial (sinh từ năm 1980 - 1996) tại nước này ngày càng tăng thì quả bơ giàu chất dinh dưỡng là sự lựa chọn lý tưởng. Một yếu tố quan trọng khác là ẩm thực của Mexico và Pan-Latin ngày càng được ưa chuộng tại Mỹ giúp tiêu dùng quả bơ tăng mạnh. Do đó, dự kiến lượng tiêu dùng quả bơ sẽ ngày càng tăng tại thị trường nhập khẩu lớn nhất thế giới này.

Nhu cầu quả bơ tại thị trường Mỹ và trên thế giới vẫn còn rất lớn

Ngoài các thị trường truyền thống như Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) thì người tiêu dùng tại hai quốc gia đông dân nhất thế giới là Trung Quốc và Ấn Độ cũng đang có xu hướng tăng tiêu dùng loại trái cây bổ dưỡng này. Vì vậy, cơ hội phát triển cho ngành trồng bơ rất lớn. Thậm chí, một số chuyên gia còn cho rằng trong tương lai gần có thể sẽ xảy ra việc thiếu hụt nguồn cung.

Trong năm 2017, kim ngạch xuất khẩu quả bơ của thế giới đạt khoảng 6 tỷ USD. Trong đó, khu vực Bắc Mỹ (chủ yếu là Mexico) là nhà xuất khẩu lớn nhất với trên 3,1 tỷ USD, chiếm hơn 50% kim ngạch của thế giới. Liên minh châu Âu (EU) chiếm 22,8% và các nước Mỹ - Latin (trừ Mexico) chiếm khoảng 19,5%, còn lại châu Phi khoảng 3,4%, châu Á chiếm 1,7% và Châu Đại Dương (đứng đầu là New Zealand) với 1,6%.

Điều kiện sinh thái tự nhiên ở Việt Nam rất thích hợp để trồng bơ. Nhiều giống bơ Việt Nam cho trái gần như quanh năm và năng suất cao. Mặc dù có nhiều điều kiện thuận lợi như vậy nhưng giá trị quả bơ Việt Nam còn thấp. Hạn chế trong ứng dụng khoa học kỹ thuật, quy mô sản xuất manh mún, không theo quy hoạch, quy trình sản xuất chưa đảm bảo, đầu ra sản phẩm không ổn định, chưa xây dựng được thương hiệu, chỉ dẫn địa lý… đã làm giảm đáng kể giá trị của bơ Việt và ít được thị trường quốc tế đón nhận.

Việt Nam đã xuất khẩu một lượng nhỏ bơ sang Liên minh châu Âu nhưng vẫn chưa thể vào được thị trường Mỹ, nơi bị chi phối bởi nguồn cung từ Mexico. Theo Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, hầu hết quả bơ tại Mỹ được tiêu thụ qua kênh các siêu thị lớn, với khối lượng lớn. Do đó, sản phẩm phải đáp ứng yêu cầu rất cao. Các công ty cung cấp quả bơ tới các siêu thị này thường phải chịu trách nhiệm và có khả năng kiểm soát các khâu trong chuỗi cung ứng, từ sản xuất tới phân phối. Điều này khiến các nhà xuất khẩu có quy mô nhỏ thường gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận thị trường nếu không có kinh nghiệm hoặc không có sự liên kết với các chuỗi cung ứng.

Quá trình vận chuyển quả bơ từ nơi sản xuất đến thị trường, đặc biệt là với các địa bàn có khoảng cách địa lý xa như Bắc Mỹ là một thách thức rất lớn. Các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần đảm bảo có đủ các chứng chỉ chất lượng, cũng giống như việc xuất khẩu các mặt hàng trái cây, rau quả khác; cần thiết lập lòng tin với các đối tác trong chuỗi cung ứng với cam kết mạnh mẽ về chất lượng, sự minh bạch thông tin và sự tin cậy trong việc đáp ứng đơn hàng.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần xây dựng chiến lược để quảng bá và xây dựng thương hiệu cho quả bơ Việt Nam. Nếu làm tốt công tác sản xuất, có sự đầu tư và cách tiếp cận thị trường phù hợp, quả bơ Việt Nam có thể sẽ nhanh chóng trở thành cây trồng “tỷ đô” của Việt Nam.

Bài liên quan

Bệnh lây nhiễm qua đường tình dục: Những con số báo động

Các nhà tỷ phú hứa hẹn quyên tiền khôi phục Nhà thờ Đức Bà Paris chưa chi một đồng nào

Mặt trái của YouTube: Lợi nhuận và giá trị đạo đức

Bất chấp căng thẳng, Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ vẫn tăng