Gen Z thích làm việc bán thời gian

Làm việc part-time lên ngôi

Đi cùng sự thay đổi không ngừng nghỉ của xã hội, ngày càng có nhiều người trẻ chọn công việc ngắn hạn, mang tính tự do. Họ đơn giản đang không còn nhiều động lực để gắn bó lâu dài ở một công ty hoặc vị trí cố định vì cho rằng hình thức này không còn phù hợp trong thị trường lao động bấp bênh như hiện nay. Đó chính là nguyên nhà mà nền kinh tế Gig (tiếng Anh: Gig Economy) lên ngôi.

Gig là nền kinh tế mà trong đó mọi người thường làm việc bán thời gian hoặc tạm thời, còn các công ty có xu hướng thuê những người làm việc độc lập và tự do thay vì nhân viên toàn thời gian. Không chỉ là lựa chọn nghề nghiệp, điều này cũng đại diện cho lối sống của nhiều người trẻ hiện đại.

Thế hệ Z đang thích làm những công việc part-time

Trong một cuộc khảo sát đầu tháng 4 của Alphabet với khoảng 10.000 sinh viên tại Việt Nam, gần 60% số sinh viên được hỏi cho biết sẵn sàng trở thành nhân viên hợp đồng. Trong số đó, gần 80% cho rằng quyền tự do lựa chọn giờ làm việc của họ là lý do hàng đầu. 45% thích sự tự do trong văn hóa doanh nghiệp và các mối quan hệ, nơi họ được phép cân nhắc nhiều cơ hội.

Sự phát triển mạnh mẽ của điện thoại thông minh cũng đã thúc đẩy nền kinh tế Gig. Các vị trí freelance (làm việc tự do) được cung cấp trực tuyến và ngày càng đa dạng bao gồm giao hàng, dọn dẹp, nhân viên phục vụ… đến dịch thuật, tìm kiếm luận án hay sửa chữa thiết bị gia dụng đang thu hút nhiều nhân sự trẻ vừa ra trường.

Tốt nghiệp một trường đại học top đầu tại Hà Nội vào tháng 12 năm ngoái, Trần Văn Đạt (sống tại quận Long Biên, Hà Nội) cho biết thu nhập chính của mình đến từ việc kiếm tiền từ hỗ trợ chạy quảng cáo và hướng dẫn sử dụng các tính năng trên một số phần mềm đang được nhiều người sử dụng. Đồng thời chàng trai trẻ cũng làm phục vụ ở quán cà phê của bạn mình 3 ngày/tuần.

“Làm nhân viên toàn thời gian trong một công ty sẽ ổn định hơn cũng như có nhiều phúc lợi xã hội nhưng mình không muốn bị căng thẳng khi trở thành một phần của bất kỳ tổ chức, cơ quan hay công ty nào. Được thoải mái làm những gì mình thích là điều quan trọng hơn với mình”, Đạt chia sẻ.

Thu Thảo đang làm nhiều công việc khác nhau trong cùng một thời điểm

Giống như Đạt, Thu Thảo (25 tuổi), cựu sinh viên của một trường nghệ thuật - hiện đang làm nghề thiết kế đồ họa tự do trên các trang web và cũng là một người làm bán thời gian cho một cửa hàng hoa. Những công việc đang làm giúp cô gái trẻ kiếm được khoảng 12 - 20 triệu mỗi tháng.

“Mình gần như không bị áp lực bởi công việc và không phải chịu quản lý từ ai. Mình có thể sắp xếp làm nhiều thứ mình muốn và nghỉ ngơi bất kỳ lúc nào thay vì chạy dài theo deadline và không có thời gian cho bản thân”, Thu Thảo chia sẻ.

Sự thay đổi trong xu hướng nghề nghiệp

Part-time hay công việc tạm thời hiện là lựa chọn của hàng triệu người trẻ tại Việt Nam mỗi ngày. Loại hình việc làm này có thể giúp bạn hoàn thiện kỹ năng hiện có và trau dồi những kiến thức mới, đồng thời góp phần mở rộng mạng lưới quan hệ.

Làm việc tạm thời cũng giúp giải tỏa nỗi lo tài chính để người trẻ theo đuổi những cơ hội toàn thời gian. Đây cũng là kiểu công việc phù hợp với những người muốn dành nhiều thời gian bên gia đình hay tập trung vào một sở thích nào đó.

Ngọc Anh (25 tuổi, sống tại quận Hà Đông, Hà Nội) từng có 4 năm học đại học với chuyên ngành kiểm toán. Dù vậy, những công việc cô gái trẻ lựa chọn khi ra trường và làm trong suốt 3 năm qua lại không hề “liên kết” với ngành học của mình.

Part-time hay công việc tạm thời hiện là lựa chọn của hàng triệu người trẻ tại Việt Nam mỗi ngày

Khi còn làm sinh viên, cô gái 25 tuổi không đi làm thêm vì gần như tập trung toàn thời gian cho việc học. Mới ra trường, Ngọc Anh chọn làm dịch thuật và phục vụ tại quán cafe mèo mà cô yêu thích. Sau một thời gian, cô gái trẻ theo học một số lớp học về chụp ảnh và chỉnh sửa ảnh để làm công việc chụp ảnh dịch vụ. Còn hiện tại, Ngọc Anh đang làm 3 công việc cùng lúc đó là thiết kế đồ họa, chụp ảnh cho mẫu và nhận việc kế toán bán thời gian.

“Vẫn có nhiều định kiến về chuyện công việc tạm thời là những công việc thấp kém, làm ảnh hưởng đến cơ hội tìm được một công việc toàn thời gian hay chỉ là công việc ngắn hạn, không ổn định và lương thấp, không mang lại giá trị cho bản thân nhưng mình thì không nghĩ vậy.

Làm những công việc tạm thời cho mình những kinh nghiệm, trải nghiệm mà mình chưa từng nghĩ tới. Nó cũng cho một người không giỏi giao tiếp như mình có cơ hội được “va chạm” nhiều hơn để sẵn sàng cho những công việc dài hạn sau này. Trên tất cả, làm những công việc này khiến mình thấy rất thoải mái và tự do”, Ngọc Anh bày tỏ.