Cán bộ phải biết sợ sai nhưng không thể sợ trách nhiệm

Đại biểu Quốc hội trăn trở khi thảo luận về tình trạng sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức làm ảnh hưởng tới việc phát triển kinh tế -xã hội của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự phiên thảo luận tổ

Có những việc trước đây quyết, giờ phải hỏi cấp trên

Thảo luận tại tổ về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2023, những tháng đầu năm 2024, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ cần làm rõ tình trạng sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức để có giải pháp hữu hiệu.

Nêu thực tế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết qua nhiều cuộc gặp gỡ, trao đổi với doanh nghiệp thì nhận được phản ánh việc xử lý thủ tục hành chính còn trì trệ, người thực thi công vụ còn sợ sai, sợ trách nhiệm dẫn đến đùn đẩy.

“Có những việc trước đây vẫn quyết mà bây giờ không dám quyết, có nhiều việc cứ hỏi lên cấp trên, hỏi cả sang Ủy ban Thường vụ Quốc hội”, ông Thanh cho biết.

Đề cập đến nghị định 73 về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông) đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn quá trình triển khai thi hành nghị định này.

Bởi qua thông tin của báo chí thời gian qua, kể cả lãnh đạo các tỉnh cũng nói tình trạng đùn đẩy, né tránh, không chịu làm, sợ trách nhiệm ngày càng trầm trọng, trong khi đã có nghị định 73 rồi. Chỗ này cần phải báo cáo Quốc hội", ông Giang nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Một số ý kiến đại biểu cho rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm, đùn đẩy công việc là do hệ thống pháp luật còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo.

Đại biểu Đồng Ngọc Ba (đoàn Bình Định) cho rằng qua báo cáo của Chính phủ, có thể thấy thực tế hiện nay còn một bộ phận cán bộ chưa quyết liệt, kịp thời, nhạy bén, có tâm lý né tránh, đùn đẩy, sợ sai, sợ trách nhiệm.

Trong báo cáo Chính phủ, đến hết năm 2023, đã có gần 18.000 cán bộ bị kỷ luật nhưng theo đại biểu Đồng Ngọc Ba cần nêu cụ thể hơn, bóc tách các nhóm vi phạm đặc biệt là những vi phạm luật công chức, đạo đức công vụ có biểu hiện trốn tránh nhiệm vụ, thoái thác, tự ý bỏ vị trí công việc.

"Cán bộ phải biết sợ sai để không làm sai nhưng không thể sợ trách nhiệm, sợ việc mình phải thực hiện", ông Ba nói.

Đại biểu Đồng Ngọc Ba đề nghị Chính phủ phải có báo cáo hàng năm, đánh giá cụ thể, có định lượng, không chung chung để xử lý nghiêm triệt để mới có thể tạo chuyển biến.

Đặc biệt, ông Đồng Ngọc Ba nhấn mạnh cơ quan nào có nhiều công chức trốn tránh thoái thác trách nhiệm thì cần có biện pháp chấn chỉnh, nhất là xem xét trách nhiệm người đứng đầu.

Cần xem xét trường hợp có sai sót nhưng không vụ lợi

Đại đại biểu Lò Thị Luyến (đoàn Điện Biên) đề nghị phải rà soát vấn đề văn bản quy phạm pháp luật và vấn đề tinh thần, thái độ, trách nhiệm của cán bộ công chức. “Cần phải có cái nhìn khách quan về vấn đề này, cần phân tích sâu về nguyên nhân cốt lõi của vấn đề này”, bà Luyến nói.

Đại biểu Lò Thị Luyến

Nữ đại biểu cho rằng vấn đề tinh thần, thái độ, trách nhiệm của cán bộ công chức có mối quan hệ tương quan rất chặt chẽ với hệ thống pháp luật hiện hành. Nếu quy định rõ rồi mà cán bộ công chức không làm thì thuộc về trách nhiệm của cán bộ công chức nhưng ngược lại, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn nhiều vấn đề, có sự mâu thuẫn, chồng chéo, áp dụng thiếu thống nhất.

“Không ai dám làm khi những việc pháp luật quy định không rõ ràng vì khi làm sẽ bị rủi ro pháp lý và thực tế một bộ phận cán bộ đã chịu sự rủi ro pháp lý. Anh nào liều, cương quyết làm thì khi có sự kiện xảy ra, thanh kiểm tra vào thì sẽ rủi ro pháp lý. Nếu nhắm mắt làm thì đi tù, vậy có ai muốn chịu rủi ro như vậy?” - bà Luyến nói.

Nữ đại biểu mong muốn Quốc hội, Chính phủ tiếp tục lắng nghe và đồng hành cùng địa phương để giải quyết những vấn đề vướng mắc về hệ thống pháp luật, làm sao để tạo điều kiện cho cán bộ công chức có đầy đủ cơ sở pháp lý để thực hiện và không để hậu quả pháp lý xảy ra với cán bộ thực hiện nhiệm vụ.

Đại biểu Đặng Hồng Sỹ (đoàn Bình Thuận) cho biết, Thủ tướng có 4 công điện, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã tích cực chỉ đạo nhưng chưa được chuyển biến rõ nét.

Có nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội trong đó có ý kiến của Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao sửa Điều 219 của Bộ luật Hình sự. Trong sửa Luật cần bổ sung những yếu tố không vụ lợi thì trong quá trình xử lý phải phân loại.

“Nếu có tiêu cực, tham nhũng thì phải xử lý nghiêm, trong trường hợp làm việc có tính toán sai sót, không vụ lợi thì chúng ta xem xét xử lý cho hợp lý. Điều này giúp cán bộ công chức thực sự mạnh dạn hơn, khắc phục tình trạng cán bộ sợ trách nhiệm, né tránh”, ông Sỹ nêu ý kiến.