Bước tiến trong cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội

Vui mừng nhưng cũng nhiều băn khoăn

Dự kiến 10 khu chung cư cũ được cải tạo đầu tiên gồm 6 khu có tính khả thi cao là: Kim Liên, Trung Tự, Khương Thượng, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Nghĩa Tân và 4 khu có nhà nguy hiểm cấp D (Giảng Võ, Thành Công, Ngọc Khánh, tập thể Bộ Tư pháp - quận Ba Đình).

Nghe tin công trình nhà A tập thể Ngọc Khánh (Quận Ba Đình) là một trong những khu chung cư nguy hiểm cấp D ở Hà Nội được thông qua cải tạo, xây dựng, người dân sinh sống tại khu nhà nửa vui mừng nửa lo lắng.

Ông Lao Triệu Côn, sống tại khu tập thể từ năm 1986 cho biết, đơn nguyên 1 nhà A bị lún kéo nghiêng tổng thể 25 căn hộ. Thấp thỏm với cảnh nguy hiểm, nhiều hộ đã chuyển đi, đến nay chỉ còn 6 hộ ở lại phần lớn vì không có điều kiện. Nghe tin tòa nhà sẽ được sửa chữa, ai cũng khấp khởi vui mừng. Ước mơ được sống trong các căn nhà khang trang, an toàn, không chắp vá đang dần thành sự thật, ông Côn mong muốn thành phố tìm được chủ đầu tư nhiệt huyết để công việc được suôn sẻ.

Cũng là một trong những hộ còn ở lại khu nhà giữa những hiểm nguy luôn rình rập, anh Trần Hùng cho biết, gia đình anh sinh sống tại đây từ năm 1991, nhiều năm qua, mỗi hộ dân đều phải tự mày mò cách làm riêng để khắc phục tình trạng xuống cấp. Khi biết thông tin tòa nhà được sang sửa, người dân không khỏi vui mừng nhưng cũng băn khoăn không ít, bởi rồi sẽ ở đâu khi công trình sửa chữa và sẽ phải trả thêm các chi phí nào khác hay không.

Nhiều chung cư cũ tại phường Thành Công thuộc dạng nguy hiểm cấp D

Đang sinh sống tại 1 căn hộ ở tầng 4, nhà B7, khu chung cư cũ Thành Công, cả gia đình bà Nguyễn Thị Tâm đã reo lên như đứa trẻ khi đọc báo thấy thông tin thành phố Hà Nội đã lên chương trình thực hiện triển khai cải tạo lại các khu chung cư cũ, trong đó có khu nhà mình.

Bà Tâm kể, tổng diện tích căn hộ (gồm cả phần đã cơi nới chuồng cọp) mà hai ông bà và cậu con trai đang ở chỉ hơn 50 m2, xây dựng đã lâu nên xuống cấp nhiều. Nhà chật, xuống cấp nên cậu con trai hơn 30 tuổi vẫn chưa muốn lập gia đình. “Điều chúng tôi lo lắng nhất quá trình cải tạo lại có lâu không, đền bù di dời, tạm cư… ra sao”, ông Nguyễn Văn Thành, 68 tuổi, chồng bà Tâm chia sẻ.

Không vui mừng như gia đình ông Thành bà Tâm, chị Nguyễn Ngọc Hoan, 36 tuổi, chủ một căn hộ tại một nhà chung cư cũ tại khu chợ Thành Công vừa ở vừa kinh doanh bày tỏ, khi nghe tin cải tạo lại nhà thì đứng ngồi không yên. “Căn hộ có diện tích hơn 70m2 cả cơi nới, vừa ở vừa làm cửa hàng. Cả gia đình 5 miệng ăn, 2 cháu nhỏ đang tuổi ăn học đều trông cậy cả vào việc bán hoa quả. Vẫn biết là nhà cũ nhưng cải tạo lại mà không kinh doanh được thì biết trông vào đâu mà sống”, chị Hoan lo lắng.

Nhiệm vụ cấp thiết

Một nội dung quan trọng trong Đề án "Cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn TP Hà Nội” là TP sẽ bố trí ngân sách tổ chức lập quy hoạch chi tiết các khu chung cư cũ, chia làm 4 đợt từ nay đến hết quý IV/2023.

Sau khi được HĐND TP Hà Nội thông qua, giai đoạn 2021 - 2025, UBND TP sẽ bố trí vốn ngân sách dự kiến 500 tỷ đồng, thực hiện rà soát, xây dựng danh mục, tổ chức kiểm định toàn bộ chung cư cũ trên địa bàn. Việc thực hiện chia làm 4 đợt, ưu tiên kiểm định trước đối với chung cư cũ nguy hiểm, nguy cơ sụp đổ và chung cư hư hỏng nặng (cấp độ D, C, cận D).

UBND TP cũng xác định 3 nhiệm vụ trọng tâm là: Xây dựng kế hoạch tổng rà soát kiểm định; Xây dựng kế hoạch lập, thẩm định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, tổng mặt bằng dự án; Xây dựng kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, xác định nhóm giải pháp cụ thể từ khảo sát, kiểm định đến triển khai dự án.

Theo Ủy viên Hội đồng tư vấn về Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội) Lê Văn Hoạt, việc lựa chọn một số khu chung cư cũ khả thi cao để thực hiện trước là phù hợp với điều kiện thực tế và là giải pháp mang tính “đột phá” của TP Hà Nội nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai đề án.

Tuy nhiên theo ông Hoạt, vấn đề quan trọng nhất là cần sử dụng một cách hợp lý nguồn ngân sách. Trước hết dùng một phần nguồn ngân sách tập trung hoàn thiện một số khu, không dàn trải, nếu hiệu quả tiếp tục nhân rộng. Như vậy, sẽ giúp sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách, tránh gây lãng phí.

Nhận định Nghị định 69/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/9/2021 là "liều thuốc" hiệu nghiệm đẩy nhanh tiến độ cải tạo các chung cư cũ, tuy nhiên PGS.TS Vũ Thị Minh - Tổng Thư ký Hội Khoa học Kinh tế Hà Nội cho rằng, vấn đề quan trọng hơn đặt ra là triển khai ra sao? Vận dụng và có những hướng dẫn cụ thể thế nào để doanh nghiệp nhìn thấy lợi ích mà bỏ vốn đầu tư, người dân đồng thuận về nơi ở mới khang trang hơn, thoải mái hơn, còn nhà nước đạt được mục tiêu phát triển các thành phố, các đô thị tiên tiến và hiện đại.

Cũng theo PGS.TS Vũ Thị Minh, TP cần tiếp tục kiểm định, đánh giá, thu thập và xây dựng các thông số về hiện trạng toàn bộ các khu chung cư cũ trên địa bàn để chuẩn bị cho việc triển khai nhân rộng mô hình thí điểm sau khi thực hiện thành công là cần thiết.

Cải tạo chung cư cũ là vấn đề được đặt ra đối với Hà Nội từ cách đây khoảng 30 năm, nhưng đến nay mới thực hiện được khoảng 1,2%. Vì vậy, đến lúc này cần phải xem là nhiệm vụ cấp thiết chứ không phải cần thiết, trong quá trình thực hiện nên xác định rõ mức độ quan trọng của công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.

Theo các chuyên gia, quá trình cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Thủ đô cần phải thực hiện song song giữa cải tạo, chỉnh trang đô thị gắn với bảo tồn di sản văn hóa, để cho thế hệ sau cảm nhận được công lao thế hệ đi trước; Qua đó, góp phần nâng tầm giá trị bảo tồn di sản của Hà Nội và phải chú trọng đến nội dung kiểm soát quy mô dân số tại khu chung cư được cải tạo, đặc biệt là khu vực nội đô lịch sử để tránh những áp lực lên hạ tầng khi đưa vào sử dụng...