Bài 1: Mường La hồi sinh diệu kì sau trận lũ lịch sử

Bản làng Sơn La hồi sinh sau những trận thiên tai

Bài liên quan

Ấm no nông thôn mới trên xứ hoa đào Sơn La

Ra mắt Toyota Tây Bắc (Sơn La)

Chắp cánh ước mơ các em nhỏ ở Chiềng Muôn

Đồng bào các DTTS tỉnh Sơn La đón ngày Hội lớn

Chịu thiệt hại nặng nề sau cơn lũ lịch sử 70 năm mới có một lần, đến Mường La những ngày này ai nấy đều cảm nhận được miền đất đã hồi sinh thực sự bởi hiệu quả của những chính sách tái thiết sau thiên tai.

Bình yên Hua Nặm

So với những đèo dốc từ đầu huyện Mường La vào thị trấn Ít Ong, bản Hua Nặm (xã Nặm Păm) nằm ở nơi tương đối bằng phẳng và thấp. Cánh đồng nhỏ sát bên suối Nặm Păm mang đến những mảng màu đối lập. Mạ xanh non ấm chân ruộng nay vẫn tiếp tục được cấy trên những thửa ruộng thẳng tắp. Trong khi đó, ranh giới giữa các ruộng chính là hàng triệu hòn đá sót lại, dấu tích của trận lũ kinh hoàng đêm ngày 2 rạng sáng ngày 3/8/2017.

Ông Nguyễn Văn Bắc, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La cho biết: Trận lũ năm ấy, Mường La có 15 người chết và mất tích, trong đó 10 người thuộc xã Nặm Păm, thiệt hại ước 705,855 tỷ đồng.

Bản Hua Nặm năm đó không có ai thiệt mạng nhưng do tập quán canh tác của người dân ở chi lưu các con sông, suối nên đa phần đều làm nhà gần ruộng nương. Bởi thế, những ngôi nhà bên ruộng sát suối tiện lấy nước lại mang trở thành mối nguy hiểm khi có lũ. Bản Hua Nặm có 38 ngôi nhà bị lũ cuốn trôi. Trên nền móng những ngôi nhà ấy hiện nay có chỗ vẫn ngổn ngang gạch đá, có chỗ đã được máy ủi san gạt thẳng hàng để trở thành ruộng lúa.

Ông Nguyễn Văn Bắc, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La (Sơn La) kể về trận lũ lịch sử năm 2017

Ông Bắc chia sẻ: Sau trận lũ quét năm 2017, không còn biết đâu là ranh giới ruộng nhà nào, đất đá ngổn ngang, các máy san gạt đã làm phẳng ra và ruộng được chia lại. Ruộng thẳng như hiện nay không bị cắt xẻ, lồi lõm như trước vừa tiện cho việc sử dụng các máy móc vào cày bừa lại tăng năng suất, dễ thu hoạch hơn.

Đứng trên đỉnh dốc nhìn xuống thấy bản làng Hua Nặm đổi khác nhiều so với xưa kia. Con đường chia bản ra làm đôi. Những chiếc xe máy hiện đại đậu sát bên mép ruộng. Gia đình trẻ còn mang cả em bé ra ruộng, thong thả cấy.

Phía sát trên núi, cao hơn là những mái nhà tập trung ở sát bên nhau, một điều trước đây chưa từng có ở Hua Nặm. Đặc biệt, bên cạnh nhiều ngôi nhà sàn đặc trưng của người nơi đây còn có bóng dáng của những ngôi nhà mái bằng hiện đại.

Bản Hua Nặm (Mường La, Sơn La) được di vén về nơi cao, ở tập trung hơn xưa

Hầu hết người dân được di vén lên cao đã ổn định cuộc sống, nhờ sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, người dân đã dựng được nhà mới to đẹp hơn, khang trang hơn. Đặc biệt, chính quyền địa phương đã xây dựng hệ thống nước máy tới từng hộ dân với chi phí rất ưu đãi 1.000 đồng một m3 để người dân nấu ăn, tắm rửa, sinh hoạt được sạch sẽ hơn.

Mới chỉ hơn hai năm từ ngày cơn lũ qua đi, người dân Hua Nặm đã lấy lại nhịp sống xưa kia. Những cây ăn trái bắt đầu vươn cao, bên tường rào các loài hoa vẫn nở. Trẻ con vui đùa bên những con vật thân thuộc đợi bố mẹ đi làm về. Điều đó cho thấy công sức con người bỏ ra với sự chung sức, đồng lòng thì mọi khó khăn, vất vả đều được đền đáp xứng đáng.

Chờ mùa xoài quả bói

Con đường từ bản Hua Nặm vào bản Hốc lổn nhổn sỏi đá ngày nay là cả một nỗ lực phi thường của chính quyền tỉnh Sơn La cũng như huyện Mường La. Biết bao con người ngày đêm vạt núi, mở một con đường mới để có thể đưa hàng hóa cứu trợ vào các xã bên trong do con đường cũ sát bên ruộng đã bị bùn đất sạt lở chiếm trọn.

Xe dừng lại ở một con ngõ nhỏ, ông Nguyễn Văn Bắc, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La thoăn thoắt rẽ cây cỏ dại trèo lên. Theo chân ông, vượt qua mảnh vườn với những cây ăn quả như nhãn, chuối, một vuờn xoài ở lưng chừng núi đập vào mắt chúng tôi.

Anh Lò Văn Quy (Bản Hốc, Nặm Păm, Mường La, Sơn La) đang chăm sóc vườn xoài 300 gốc của mình

Anh Lò Văn Quy 42 tuổi cùng vợ là Lường Thị Hộc (bản Hốc) đang chăm sóc những gốc xoài lúc lỉu quả của mình. Anh Quy cho biết, ngay sau trận lũ, vào tháng 9/2017 huyện Mường La và xã Nặm Păm đã đầu tư giống để trồng vườn xoài với hơn 300 gốc.

Trong năm đầu chính quyền tiếp tục hỗ trợ phân bón, thuốc trừ sâu và cầm tay chỉ việc cụ thể các bước chăm sóc cây.

Chị Lường Thị Hộc (vợ anh Quy) cũng tích cực giúp chồng, chờ mùa quả bói bội thu

Năm 2018 cây bắt đầu ra quả nhưng tin tưởng tuyệt đối sự hướng dẫn của các cán bộ nông nghiệp, anh Quy đã cắt bỏ hết quả để nuôi cây. Như vậy, năm nay vườn xoài nhà anh chính thức cho ra những quả bói đầu tiên. Dù xoài cho quả rất sai, anh Quy vẫn tiếp tục phải cắt bỏ những quả con, tập trung cho chất lượng mùa đầu tiên này.

Những cây xoài sai trĩu quả hứa hẹn mùa bội thu

Ngắm những quả xoài lớn lên từng ngày, anh Quy vui lắm. Anh bảo: “Mùa xoài này bán đi mình sẽ lấy tiền để xây nhà. Nhà bị lũ cuốn trôi được chính quyền làm nhà tôn cho ở tạm mấy năm nay. Đến lúc phải xây nhà mới rồi”.

Cán bộ huyện Mường La đang hướng dẫn anh Quy cắt bỏ bớt những quả xoài non

Niềm vui và sự háo hức của anh Quy cũng là niềm vui của những người cán bộ địa phương. Bởi đây không chỉ là mùa bói, mùa bội thu mang lại thu nhập, cuộc sống ấm no cho người dân mà còn là kết quả minh chứng cho những nỗ lực mà huyện, xã đã làm trong thời gian qua để tái thiết đời sống cho bà con.

Bởi chỉ khi người dân thực sự ham thích và có thu nhập từ cây trồng, vật nuôi, phương thức sản xuất mới, an cư, lạc nghiệp thì khi ấy công tác tái thiết sau thiên tai mới thực sự có hiệu quả.

(Còn nữa)