Xe lắp ráp trong nước gặp khó trước xe nhập khẩu, doanh nghiệp chỉ biết "bó tay"

Xe lắp ráp_Theo tìm hiểu, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc giá bán của các mẫu xe lắp ráp trong nước còn cao chủ yếu tới từ chi phí sản xuất. Hiện nay, hầu hết các linh/phụ kiện của quá trình lắp ráp xe đều được nhập khẩu từ nước ngoài, sau đó sẽ tiến hành lắp ráp tại nhà máy ở Việt Nam do trong nước vẫn chưa thể sản xuất được những loại linh/phụ kiện này. Tuy nhiên, khác với các mẫu xe nhập khẩu nguyên chiếc từ các nước trong khối ASEAN được hưởng chính sách thuế 0% thì các loại linh/phụ kiện nhập khẩu từ nước ngoài về Việt Nam vẫn phải chịu thuế suất riêng. Từ đó, chi phí sản xuất bị đội lên khoảng 20% so với giá trị thực khiến giá xe lắp ráp khó lòng hạ thấp.

Cụ thể, tỷ lệ nội địa hoá trong lĩnh vực lắp ráp xe tại Việt Nam hiện vẫn còn khá thấp. Tính tới thời điểm hiện tại, đa phần các linh/phụ kiện và các bộ phận thiết yếu trên một chiếc xe hơi lắp ráp trong nước đều được nhập khẩu từ nước ngoài bởi chúng ta chưa có nhiều doanh nghiệp nắm được các công nghệ sản xuất những mặt hàng này. Tuy vậy, cũng có những mặt hàng trong nước sản xuất được nhưng chất lượng đôi khi không cao hoặc thậm chí giá bán còn nhiều hơn gấp hai lần so với giá nhập khẩu vì cơ sở công nghệ chưa đồng bộ, khiến doanh nghiệp lắp ráp xe phải chọn phương án nhập khẩu linh/phụ kiện từ nước ngoài.

Công nghiệp phụ trợ còn yếu chính là yếu tố khiến doanh nghiệp lắp ráp trong nước không thể giảm giá xe để cạnh tranh với xe nhập khẩu

Kể từ năm 2018, các loại xe nhập khẩu nguyên chiếc từ các nước trong khối ASEAN đều được hưởng chính sách thuế về 0%. Đây là một thuận lợi cho các doanh nghiệp chuyên kinh doanh xe nhập khẩu nhưng lại vô hình chung gây một sức ép lớn cho các doanh nghiệp lắp ráp xe trong nước. Tất nhiên, khi xe nhập khẩu giảm giá, có sức cạnh tranh cao với xe trong nước thì phía có lợi đầu tiên sẽ là người tiêu dùng. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, do các doanh nghiệp lắp ráp xe trong nước hiện vẫn phải nhập đa số linh/phụ kiện và nhiều bộ phận của xe từ nước ngoài mà các linh/phụ kiện và bộ phận này vẫn phải chịu thuế suất nhập khẩu khiến giá thành không thể hạ thấp. Từ đó, xe lắp ráp trong nước vốn đã không có "sức nặng" với người tiêu dùng bằng xe nhập khẩu nay lại sở hữu giá bán cao hơn sẽ khiến các doanh nghiệp lắp ráp xe gặp không ít khó khăn trong việc kinh doanh và dành thị phần.

Nhà máy VinFast tại Khu công nghiệp Đình Vũ, Hải Phòng

Trong nhiều phiên thảo luận và đối thoại giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp, đã có nhiều ý kiến đưa ra từ phía doanh nghiệp cho rằng Chính phủ nên xem xét việc giảm thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng linh/phụ kiện xe hơi về 0%, tương tự như các mẫu xe nhập khẩu để hỗ trợ doanh nghiệp. Chỉ có như vậy, chi phí sản xuất mới được giảm thiểu và từ đó giá bán của xe tới tay người tiêu dùng mới thực sự hấp dẫn.

Bên cạnh đó, cũng có không ít các doanh nghiệp cho rằng, nếu không nhận được những hỗ trợ cần thiết trong chính sách thuế nhập khẩu phụ tùng thì doanh nghiệp sẽ sớm chuyển hướng sang mô hình phân phối xe nhập khẩu thay vì đầu tư nhà máy lắp ráp xe trong nước.

Về phía các cơ quan chức năng, dù thấu hiểu những nỗi khó khăn của doanh nghiệp lắp ráp xe trong nước nhưng hiện cũng chưa thể điều chỉnh giảm ngay thuế nhập khẩu linh/phụ kiện về 0% như thuế của xe nhập khẩu xe trong khối ASEAN được bởi như vậy sẽ làm mất đi hàng rào bảo hộ linh kiện trong nước đã sản xuất được như nhựa hay cao su...

Tuy vậy, chắc chắn trong tương lai, các Bộ/Ban ngành cũng sẽ đưa ra các chính sách mới để hỗ trợ doanh nghiệp lắp ráp xe trong nước như việc đề xuất đưa thuế nhập khẩu linh/phụ kiện về 0% trong 5 năm đối với các mặt hàng trong nước không thể sản xuất.