Vai trò của người thầy không mất đi nhưng sẽ thay đổi trước ChatGPT

Cơn sốt toàn cầu ảnh hưởng đến giáo dục như thế nào?

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo AI, gần đây là sự ra đời của ChatGPT đã tạo nên một cơn sốt toàn cầu và hiện đang là chủ đề thảo luận, nghiên cứu tại nhiều quốc gia trên thế giới. Trong bối cảnh đó, Bộ GD&ĐT và ngành Giáo dục đã chủ động tìm hiểu và nhận thức rõ cơ hội cũng như thách thức đặt ra của ChatGPT và AI đối với giáo dục.

Vì vậy, toạ đàm “ChatGPT, Trí tuệ nhân tạo - Lợi ích và thách thức đối với giáo dục” được tổ chức với 2 chủ đề thảo luận: Trí tuệ nhân tạo và tương lai giáo dục; Trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh đổi mới giáo dục.

Các vị khách mời chia sẻ tại tọa đàm

Tại buổi tọa đàm, TS Nguyễn Thành Nam, người sáng lập FUNiX cho rằng, ChatGPT là sự chứng nhận về mục tiêu cuối cùng của đào tạo, đó là người học phải tự học, quan trọng nhất là phải đưa ra những câu hỏi.

Lâu nay, người học thường sợ hỏi, không dám hỏi, trong khi đó ChatGPT cho phép người học hỏi các kiểu; như vậy, ChatGPT không đe doạ giáo dục mà nó đi đúng bản chất của giáo dục.

PGS.TS Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội chia sẻ, trước 'cơn sốt' ChatGPT, những người làm công nghệ thông tin như ông khá bình tĩnh.

Trước đó, nhiều công nghệ AI tương tự từng xuất hiện, và ChatGPT cũng là demo cho ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI. Chúng ta sẽ còn nhiều bất ngờ trong thời gian tới về những công nghệ trí tuệ nhân tạo này.

Ông Tùng cho rằng, không nên kỳ vọng hay lo lắng ChatGPT thay thế con người. ChatGPT có thể tổng hợp thông tin, nhưng không có tư duy, phản biện. Do vậy, đây chỉ là một trong số vô vàn công cụ để ngành giáo dục tốt hơn mỗi ngày.

PGS.TS Tùng cho rằng, việc một số trường cấm sinh viên sử dụng ChatGPT vì lo lắng “các bài luận sẽ không do sinh viên làm” là bảo thủ, mà nên bàn luận bài luận có AI tác động có thể tiếp tục nâng chất lượng lên hay không; Qua đó để thấy công nghệ hỗ trợ sinh viên tốt hơn và nâng cao chất lượng giáo dục hơn. Công nghệ không đe dọa ai, đó chính là tương lai của giáo dục.

Đồng tình với quan điểm trên, Phó Tổng Giám đốc Microsoft Việt Nam Phùng Việt Thắng cho rằng, ChatGPT là một phiên bản thành công của AI, có yếu tố khác các sản phẩm trước là tính phổ cập, tiếp cận, học hỏi mang màu sắc của ngôn ngữ.

ChatGPT sẽ trở thành một trợ lý rất tốt cho giáo dục và là một bước để tạo ra một AI có năng lực tư duy của con người.

Chat GPT là công cụ hỗ trợ phát triển giáo dục

Qua hai chủ đề thảo luận: “Trí tuệ nhân tạo và tương lai giáo dục” và “Trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh đổi mới giáo dục”, tọa đàm “ChatGPT, Trí tuệ nhân tạo - Lợi ích và thách thức đối với giáo dục” đã thu được nhiều ý kiến giá trị của các lãnh đạo, nhà quản lý, chuyên gia CNTT, chuyên gia giáo dục.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn phát biểu tại tọa đàm

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn, trước mắt chúng ta cần bắt đầu thay đổi nhận thức, cách nhìn nhận về trí thuệ nhân tạo AI, ChatGPT và cách đón nhận nó.

Công nghệ, công cụ này có sẵn và toàn thể hơn 20 triệu học sinh, 1,5 triệu nhà giáo, các nhà quản lý giáo dục hãy dùng, cảm nhận, trải nghiệm để hiểu hơn rồi cùng thảo luận, làm rõ hơn lợi ích mà ChatGPT mang lại, tương lai phát triển của ChatGPT.

Từ đó, các cơ quan quản lý nhà nước, Bộ GD&ĐT và các cấp ban ngành khác sẽ có những chính sách lâu dài, kịp thời cho giáo dục trong thời gian tới.

Nhắc lại câu nói “một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy”, Thứ trưởng nhấn mạnh, trước kia, ngành Giáo dục, hay là các nhà giáo có một đặc quyền là truyền bá tri thức. Ngày nay, với ứng dụng khoa học công nghệ, vai trò người thầy chắc chắn sẽ không mất đi nhưng ngày một thay đổi.

Chúng ta chứng kiến sự ra đời của nhiều công nghệ, chẳng hạn: lúc đầu rất nhiều người lo lắng, từ sự ra đời của radio, tivi, camera, công nghệ dạy học trực tuyến.

Nhiều người lo lắng vai trò người thầy sẽ mất đi, giáo dục cũng sẽ có những thách thức rất lớn. Cuối cùng chúng ta đều thấy, tất cả những công nghệ đó đều giúp cho không chỉ ngành Giáo dục, mà đặc biệt ngành đều có những bước tiến lớn.

Với công nghệ trí tuệ nhân tạo nói chung và ChatGPT nói riêng, chắc chắn trong chúng ta đây ai cũng có trải nghiệm ở mức độ khác nhau và đều có tâm lý hào hứng với công cụ này.

Để nhìn rõ bản chất về nó, đứng từ phía các nhà công nghệ, những chuyên gia công nghệ và đứng từ phía khai thác sử dụng, từ phía chuyên gia giáo dục, làm sao quản lý, hỗ trợ về mặt chính sách để có thể phát huy những tính năng, lợi thế của công cụ này nói riêng và trí tuệ nhân tạo nói chung

Công nghệ trí tuệ nhân tạo nói chung và ChatGPT chắc chắn sẽ tác động căn bản và toàn diện tới mọi mặt trong ngành. Từ chương trình giáo dục, vai trò người thầy, cách tổ chức dạy và học, cách tiếp cận học liệu, cách tiếp cận với tri thức của người học.

"Vai trò người thầy sẽ thay đổi nhưng cần thay đổi thế nào để không chỉ là thích ứng mà còn đón đầu và phát huy những lợi thế của công nghệ.

Người học sẽ phải thay đổi và chính sách của Nhà nước cũng sẽ phải thay đổi, điều chỉnh để chúng ta tận dụng được những lợi thế và giảm thiểu những tác động tiêu cực, những mặt trái của công nghệ mang lại", ông Sơn nói.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT nhấn mạnh, công nghệ ra đời luôn có 2 mặt. Nếu cơ quan chức năng làm tốt được chính sách thì sẽ đưa công nghệ đến gần hơn với học sinh vùng sâu, vùng xa.

Ngược lại, nếu không làm tốt chính sách, các em vùng sâu, vùng xa sẽ thiệt thòi, tạo nên khoảng cách lớn về vận dụng công nghệ số.

"Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục ngiên cứu các chính sách để giảm bất bình đẳng giáo dục và tăng độ tiếp cận, chất lượng với học sinh về mặt công nghệ trong thời gian tới", Thứ trưởng cho biết thêm.