Tình trạng nhập lậu gia súc vẫn rất phức tạp

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến chủ trì Hội nghị (Ảnh: Chí Tuệ)

Báo cáo tại hội nghị, ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục chăn nuôi, cho biết kim ngạch nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi trong năm 2024 lên tới 3,741 tỷ USD, tăng 7,7% so với năm trước.

Riêng trâu bò, trong năm vừa qua, nước ta đã nhập khẩu 185,4 nghìn con trâu, bò, tăng 45% so với năm 2023, trong đó 96% là trâu, bò thịt. Năm 2024, nước ta nhập khẩu gần 22,4 triệu tấn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, giá trị tương đương 7,7 tỷ USD.

Theo ông Nguyễn Văn Long, Cục trưởng Cục Thú y, cho biết năm 2024, tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép gia súc và gia cầm qua biên giới vào Việt Nam diễn ra khá phức tạp làm gia tăng nguy cơ xâm nhiễm, lây lan các loại dịch bệnh nguy hiểm.

Trước tình hình đó, Cục Thú y đã tham mưu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trình Thủ tướng Chính phủ ban hành hai công điện nhằm tăng cường kiểm soát buôn lậu và phòng chống dịch bệnh động vật.

Ngày 24/12/2024, lực lượng Cảnh sát Môi trường kiểm tra xe tải chở lợn lậu tại khu vực biên giới, phát hiện số lượng lớn lợn không qua kiểm dịch thú y tại Tây Ninh

Trong 20 ngày đầu tháng 1/2025, đã phát hiện và xử lý 13 vụ vi phạm với tổng số 11.647,44 kg sản phẩm động vật nhập lậu. Hiện, Cục Thú y đang chỉ đạo quyết liệt Cơ quan thú y thực hiện các biện pháp phòng, ngừa nhập lậu động vật, sản phẩm động vật theo quy định của pháp luật về thú y.

Các Chi cục Thú y vùng/Chi cục Kiểm dịch động vật cửa khẩu có trách nhiệm phối hợp với các lực lượng Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Công an, Ban chỉ đạo 389 địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát, đặc biệt tại các cửa khẩu, đường mòn, lối mở khu vực biên giới, cảng biển, đường sông... để kịp thời ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật qua biên giới vào Việt Nam.

Đại tá Lê Thơm, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Bộ Công an phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Chu Khôi)

Thông tin tại hội nghị, Đại tá Lê Thơm, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C05), Bộ Công an, so với nhiều năm trước, hiện các đối tượng nhập lậu gia súc, gia cầm hoạt động với thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn.

Theo đó, năm 2024 lực lượng cảnh sát môi trường trên toàn quốc đã đấu tranh xử lý 338 vụ với 188 người vi phạm trong lĩnh vực gia súc, gia cầm, lây lan dịch bệnh và phạt tiền hơn 8 tỉ đồng, khởi tố 11 vụ với 18 bị can.

Mặt hàng nhập lậu chủ yếu trâu, bò, heo, gà, vịt, cá, trứng giống, tôm giống, kể cả sản phẩm động vật nguy cấp quý hiếm như hổ, sừng tê giác, tê tê.

Phó Cục trưởng C05 nêu thực trạng tại tỉnh miền Tây, Đông Nam Bộ: "Các đối tượng còn trả công cao để người dân đuổi trâu, bò lậu qua biên giới hoặc đầu nậu thuê xe tự chế chở lợn qua lối mòn đưa vào trong nước để tiêu thụ.

Nghiêm trọng hơn, số lượng lợn, trâu, bò... nhập lậu tiềm ẩn nhiều rủi ro dịch bệnh, mất vệ sinh an toàn thực phẩm được tuồn vào nhiều bếp ăn trường học, công nghiệp, bệnh viện... vô hình tiếp tay, tạo "đất sống" cho các đối tượng buôn lậu.

Đơn cử như ngày 24/12/2024, C05 đã thu thập, xử lý đường dây nhập lợn từ Thái Lan về Việt Nam để tiêu thụ. Nhiều đối tượng vừa đưa hàng qua biên giới tại tỉnh Tây Ninh 339 tấn lợn thì bị lực lượng của Bộ Công an bắt quả tang nhập lậu qua biên giới Tây Ninh.

Theo đại diện Bộ Công an, trong khi tổ chức truy bắt các đối tượng lái xe, phụ xe thì công an tỉnh và các lực lượng chức năng khác ở cấp xã không biết, huyện không biết gì.

Hay mới đây, ngày 11/1, C05 bắt quả tang tại cơ sở giết mổ Nguyễn Hữu Ân ở ấp Ngãi Đức 1, xã Đức Lập Thượng, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.

"Tại đây chúng tôi phát hiện 900 con heo bị dịch bệnh được đưa vào cơ sở này để giết mổ. Qua kiểm tra phân tích 21 mẫu thì có tới 19 mẫu nhiễm dịch tả heo châu Phi, tai xanh. Qua đấu tranh, chủ cơ sở khai nhận đã đưa một số thịt heo ra một số quầy hàng ở chợ Hóc Môn tiêu thụ.

Sau đó, cơ quan công an phối hợp cùng các cơ quan của tỉnh Long An đã tiêu hủy khoảng 9 tấn thịt heo. Hiện cơ quan điều tra đang củng cố hồ sơ để khởi tố vụ án", đại tá Thơm thông tin.

Đêm 11/1, Tổ công tác Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an) đã bất ngờ ập vào kiểm tra cơ sở giết mổ thủ công gia súc, gia cầm Nguyễn Hữu Ân tại ấp Đức Ngãi 1, xã Đức Lập Thượng, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An (Ảnh: Anh Thư)

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết năm 2023 đã trực tiếp đến biên giới Tây Ninh, tận mắt thấy cả đoàn xe tải ngang nhiên chở gia súc qua biên giới. Xe chở lợn lậu chạy ầm ầm suốt đêm.

“Thế mà tại cuộc họp về ngăn chặn nhập lậu gia súc, gia cầm qua biên giới do tôi chủ trì vào cuối năm 2023, ông Nguyễn Đình Xuân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tây Ninh, cứ khăng khăng khẳng định rằng: Không có trường hợp nào nhập lậu gia súc qua địa bàn tỉnh Tây Ninh”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến dẫn chứng.

Trên thực tế, dù Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm và có 5 công điện chỉ đạo các địa phương tăng cường ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới vào Việt Nam; thế nhưng tình trạng nhập lậu vẫn tái diễn rất phức tạp.

Để kịp thời ngăn chặn tình trạng này, sắp tới Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tham mưu để sửa các Luật, Thông tư, Nghị định để tăng cường chế tài xử lý các địa phương để xảy ra tình trạng nhập lậu thường xuyên, liên tục tái diễn.