"Thần tốc, táo bạo" phát triển giao thông vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Thủ tướng Phạm Minh Chính: "Thần tốc, táo bạo" để phát triển đồng bộ cả 5 loại hình giao thông tại ĐBSCL - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cùng dự có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; các đồng chí Bí thư, Chủ tịch các tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL); các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu các dự án.

Mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối tại ĐBSCL đã có sự chuyển biến

Các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp đánh giá, thời gian qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng và các Phó Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm đến đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông tại các tỉnh phía nam, nhất là tại khu vực ĐBSCL.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương, từ nơi được coi là "vùng trũng" cao tốc, đến nay, mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối tại ĐBSCL đã có sự chuyển biến.

Về đường bộ, quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, khu vực ĐBSCL là 1.256 km đường bộ, bao gồm 3 tuyến cao tốc trục dọc và 3 tuyến cao tốc trục ngang.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp về tình hình triển khai các dự án giao thông trọng điểm tại khu vực phía nam - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đến nay, ĐBSCL đã hoàn thành 121 km trục dọc (gồm Bến Lức - Trung Lương - Mỹ Thuận chiều dài 91 km, cầu Mỹ Thuận 2 chiều dài 7 km, Mỹ Thuận - Cần Thơ chiều dài 23 km). Trong giai đoạn 2021-2025, đang triển khai 10 dự án/dự án thành phần cao tốc với chiều dài 432 km. Thời gian tới, sẽ tiếp tục nghiên cứu, đầu tư thêm khoảng 703 km, trong đó có dự án Cà Mau – Đất Mũi 90 km.

Về tiến độ các dự án đường bộ trọng điểm đang triển khai, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau dài 110 km tiến độ hoàn thành năm 2025. Cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài 191 km đang rút ngắn tiến độ, hoàn thành trong tháng 7/2026.

Cao tốc Cao Lãnh - An Hữu tiến độ hoàn thành năm 2027 (riêng thành phần 1 qua tỉnh Đồng Tháp địa phương đăng ký rút ngắn tiến độ hoàn thành trong năm 2025. Cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh đang hoàn thiện thủ tục để khởi công vào tháng 6/2025. Cao tốc Cao Lãnh - Lộ Tẻ tiến độ hoàn thành năm 2025. Cao tốc Lộ Tẻ - Rạch Sỏi tiến độ hoàn thành năm 2025.

Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận có tiến độ hoàn thành năm 2025. Dự án cầu Rạch Miễu 2 tiến độ hoàn thành năm 2025.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Các dự án đã cơ bản hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, hiện chỉ còn một số vướng mắc. Các khó khăn, vướng mắc về vật liệu xây dựng cũng cơ bản được xử lý, tuy nhiên một số địa phương cần nỗ lực hoàn thành thủ tục cấp phép khai thác mỏ cho một số dự án…

Về hàng không, khu vực ĐBSCL có 4 cảng hàng không gồm: Cần Thơ, Cà Mau, Rạch Giá và Phú Quốc.

Về đường sắt, ĐBSCL quy hoạch 1 tuyến đường sắt TP HCM - Cần Thơ, chiều dài 174 km, lộ trình đầu tư trước năm 2030. Hiện đang nghiên cứu bổ sung vào quy hoạch đoạn tuyến kết nối TP Cần Thơ - TP Cà Mau.

Theo quy hoạch hàng hải, khu vực ĐBSCL gồm 12 cảng biển: Cần Thơ, Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre, An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh, Cà Mau, Bạc Liêu và Kiên Giang.

Về đường thủy nội địa, đang triển khai các dự án phát triển các hành lang đường thủy và logistics khu vực phía nam qua các tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre, Tiền Giang, Long An, Đồng Nai; dự án đầu tư xây dựng công trình nâng cấp tuyến kênh Mương Khai - Đốc Phủ Hiền qua tỉnh Đồng Tháp; chuẩn bị đầu tư nâng cấp tuyến vận tải thủy Hà Tiên - Rạch Giá - Cà Mau…

Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Trương Cảnh Tuyên phát biểu tại cuộc họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Kết quả đạt được đã vượt mục tiêu đề ra

Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương trong triển khai các dự án hạ tầng giao thông tại ĐBSCL dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, sự ủng hộ của người dân và doanh nghiệp, sự giúp đỡ, hỗ trợ của bạn bè quốc tế.

Đặc biệt, Thủ tướng cảm ơn Nhân dân vùng có dự án đã nhường mặt bằng, nơi ở, nơi sinh kế, nơi chôn cất, mồ mả tổ tiên… cho các dự án.

Thủ tướng nêu rõ, trong bối cảnh đặc biệt, với nỗ lực đặc biệt, cách làm đặc biệt, có nhiều đổi mới, việc triển khai các dự án đã đạt kết quả đặc biệt, đến thời điểm này đã vượt mục tiêu đề ra, trong đó tuyến cao tốc trục ngang (Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng) theo kế hoạch hoàn thành năm 2027 nhưng phấn đấu hoàn thành tháng 7/2026, tuyến trục dọc (Cần Thơ – Cà Mau) phải hoàn thành chậm nhất vào 19/12/2025.

Thủ tướng nêu rõ 3 yêu cầu lớn với các dự án là: Kịp và vượt tiến độ; bảo đảm và nâng cao chất lượng; không đội vốn, đội giá; đồng thời không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực, bảo đảm vệ sinh, hoàn nguyên môi trường.

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại phát biểu tại cuộc họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nhiệm vụ thời gian tới, để bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án đang triển khai, Thủ tướng chỉ đạo ngay trong tuần tới, Bộ Xây dựng hướng dẫn xong việc triển khai các biện pháp ứng dụng khoa học công nghệ để rút ngắn thời gian gia tải, rút ngắn thời gian thi công.

Về nguyên vật liệu, đến nay đã cơ bản đáp ứng yêu cầu, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương hướng dẫn về điều phối cát sau khi dỡ tải từ dự án này sang dự án khác cũng như phương án điều chuyển các mỏ đang còn trữ lượng nhưng không còn nhu cầu khai thác cho dự án khác.

Yêu cầu Bộ Tài chính, các cơ quan thu xếp, đáp ứng đủ vốn cho các dự án, Thủ tướng nhấn mạnh cả 3 vấn đề kỹ thuật, nguyên vật liệu và vốn đều đã được giải quyết. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tiếp tục trực tiếp chỉ đạo xử lý dứt điểm các vấn đề liên quan.

Thủ tướng nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm quan trọng: Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, phát huy đoàn kết, thống nhất, cấp ủy lãnh đạo, chính quyền quản lý nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị phải tích cực tham gia; phát huy tinh thần tự lực, tự cường, tự tin, cấp trên tin cấp dưới, hỗ trợ lẫn nhau; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, động viên, khen thưởng, vướng mắc ở đâu tháo gỡ ở đó, khó khăn thuộc thẩm quyền cấp nào thì cấp đó giải quyết, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định.

"Tháng 5/2021, chúng ta họp ở hội trường này bàn việc triển khai các dự án, lúc đó còn chưa biết nguồn vốn ở đâu nhưng đến nay đã đạt kết quả cụ thể, cân đong đo đếm được, chứng tỏ không có gì là không thể, chúng ta phải biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể", Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng chỉ đạo ngay trong tuần tới, Bộ Xây dựng hướng dẫn xong việc triển khai các biện pháp ứng dụng khoa học công nghệ để rút ngắn thời gian gia tải, rút ngắn thời gian thi công - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng một lần nữa biểu dương các tỉnh Đồng Tháp, Bến Tre, An Giang, Vĩnh Long, Đồng Nai, Bình Dương đã khẩn trương làm việc với các địa phương, chủ đầu tư, ban quản lý dự án để thống nhất điều phối, cung ứng đủ vật liệu san lấp đắp nền đường cho các dự án còn thiếu nguồn.

Định hướng trong giai đoạn tiếp theo, với kinh nghiệm, tự tin, bản lĩnh, kinh nghiệm, trưởng thành hơn sau 4 năm qua, Thủ tướng yêu cầu cần làm nhiều hơn, tốt hơn, mạnh mẽ hơn, "thần tốc hơn nữa, táo bạo hơn nữa" theo tinh thần Đại thắng mùa Xuân năm 1975 trong phát triển hạ tầng giao thông cho ĐBSCL cũng như các hạ tầng chiến lược khác, năm sau tốt hơn năm trước, nhiệm kỳ sau cao hơn nhiệm kỳ trước. Phải nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết.

"Giải quyết được 5 phương thức giao thông (đường bộ, hàng không, đường biển, đường sông, đường sắt) thì ĐBSCL thoát nghèo, do đó chúng ta phải quyết tâm làm, mỗi thế hệ làm một ít để hoàn thành", Thủ tướng nhấn mạnh.

Với từng lĩnh vực cụ thể, về đường bộ, Thủ tướng chỉ đạo, hết nhiệm kỳ này, ĐBSCL có 600 km cao tốc và phấn đấu tới năm 2030 có ít nhất 1.300 km cao tốc, cao hơn dự kiến trước đây gần 100 km.

Về hàng không, tiến hành mở rộng sân bay Phú Quốc, Cà Mau, Rạch Giá, các địa phương phát huy tinh thần chủ động, tiến hành giải phóng mặt bằng.

Về đường biển, Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể trong triển khai các dự án cảng lớn gồm Cái Cui, Trần Đề, Hòn Khoai.

Về đường sông, quy hoạch đã có, Bộ Xây dựng thiết kế mẫu các cảng thủy nội địa, các tỉnh rà soát, chủ động, quyết định các dự án theo thẩm quyền. Tinh thần là Trung ương chỉ triển khai các dự án lớn kết nối vùng, kết nối quốc gia, quốc tế.

Thủ tướng yêu cầu cần làm nhiều hơn, tốt hơn, mạnh mẽ hơn, "thần tốc hơn nữa, táo bạo hơn nữa" theo tinh thần Đại thắng mùa Xuân năm 1975 trong phát triển hạ tầng giao thông cho ĐBSCL cũng như các hạ tầng chiến lược khác - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Về đường sắt, Thủ tướng chỉ đạo chuẩn bị khởi công đường sắt TP HCM – Cần Thơ trong năm 2027, Cần Thơ – Cà Mau trong năm 2028.

Thủ tướng nhấn mạnh cần phát triển đồng bộ các phương thức giao thông tại ĐBSCL với tinh thần "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ"; "cùng làm, cùng hưởng, cùng phát triển, cùng thắng, cùng chia sẻ niềm vui, hạnh phúc và tự hào khi có thành quả".

Trong quá trình đó, phải bảo đảm "3 có, 2 không": Có lợi ích của Nhà nước, có lợi ích của người dân, có lợi của doanh nghiệp; không tham nhũng, tiêu cực, lãng phí và không để thất thoát, lãng phí tài sản, công sức, tiền bạc của nhân dân.

Thủ tướng cho biết sau cuộc họp này, sẽ tiếp tục có các cuộc làm việc để triển khai các dự án ứng phó sụt lún, sạt lở, hạn mặn, các đề án về đào tạo nhân lực, phát triển y tế… tại ĐBSCL, khai thác toàn bộ tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, đưa ĐBSCL phát triển đồng bộ, toàn diện, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau.