"Suối Cọp" của Hữu Ước chạm đến trái tim người đọc

Tác phẩm giàu tính nhân văn

Tác phẩm "Suối Cọp" của nhà văn Trung tướng Hữu Ước dày tới 500 trang đã được NXB Hội Nhà văn trình làng năm 2021. Theo ông đây "là một cuộc chiến thu nhỏ trong cuộc chiến tranh lớn của đất nước". Tác giả tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung và bản in mới nhất được công ty Trí Việt phát hành độc quyền từ tháng 10 năm 2023.

Đông đảo bạn bè, người thân của nhà văn Hữu Ước đến dự buổi ra mắt cuốn tiểu thuyết "Suối Cọp"

Tác giả chia sẻ về bối cảnh diễn ra tiểu thuyết này: "Thời điểm nóng mà Suối Cọp trở thành một địa danh là thời điểm Mĩ chuẩn bị cho chiến lược “Việt Nam hoá chiến tranh”. Cao trào là cuối xuân 1971, chúng mở ba cuộc hành quân lớn ra khu vực Đường 9 - Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và khu vực ngã ba biên giới, hòng triệt phá căn cứ hậu cần, cắt đứt hành lang vận tải chiến lược từ hậu phương lớn miền Bắc xã hội chủ nghĩa vào tiền tuyến lớn miền Nam và bóp nghẹt cuộc kháng chiến của nhân dân ta, cách mạng Lào và Campuchia.

"Suối Cọp" khoanh gọn cuộc chiến tranh vào một địa điểm nằm ở vùng hang động sát biên giới Việt - Lào. Tuy không quá rộng lớn nhưng là một địa điểm có vị trí chiến lược quan trọng mà chúng ta cần phải bảo vệ biên giới, bảo vệ “hành lang phía Tây” Trường Sơn, khu vực có thể thông suốt qua ngã ba biên giới vào thẳng Trung ương cục miền Nam Việt Nam. Đó là nhiệm vụ của lính bộ binh bảo vệ tuyến đường Trường Sơn và lính đặc công của Công an vũ trang.

Cuốn tiểu thuyết "Suối Cọp" đã chạm đến trái tim người đọc

Khi đó, tôi là một người lính đặc công của Công an vũ trang trực tiếp tham gia chiến đấu, hoạt động sát toán biệt kích hết chặng này đến chặng khác. Tiêu đề Suối Cọp thể hiện đầy đủ bức tranh về cuộc chiến tranh chống Mỹ mà Suối Cọp là một cuộc chiến thu nhỏ trong cuộc chiến tranh lớn của đất nước. Ở đó có đầy đủ bối cảnh, thời gian, không gian, chất liệu lịch sử, những gương mặt, nhân vật trong cuộc chiến với đầy đủ đặc trưng về tính cách, số phận"…

Nhà văn Hữu Ước tại buổi ra mắt cuốn sách

Do đó, “Suối Cọp” - cuốn tiểu thuyết viết về đề tài chiến tranh cách mạng của nhà văn Hữu Ước là một tác phẩm không chỉ giàu chất nhân văn mà còn rất giàu chất tiểu thuyết. Tác phẩm gửi tới bạn đọc bức thông điệp vì sao chúng ta thắng Mỹ một cách đầy thuyết phục.

Nhà phê bình, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha thì cho rằng: "Rất lâu rồi, từ "Nỗi buồn chiến tranh" của Bảo Ninh, tôi mới lại đọc được một tiểu thuyết chiến tranh thời chống Mỹ hay đến vậy. Một văn phẩm để lại nhiều dư âm sau khi gập lại trang cuối. Thú thực, khi được đọc nó, tôi không tin nó lại cuốn hút một tác giả không dễ tính như tôi. Vậy mà tôi đã bị chinh phục".

Tác phẩm mang đầy tính nhân văn

Sau nửa thế kỷ, lùi xa sự kiện để trải nghiệm và suy tư, Hữu Ước đã có một quan niệm nghệ thuật mới về hiện thực và con người, có những phát hiện mới về chiến tranh và người lính. Thành công của cuốn sách chủ yếu nằm ở chiều sâu tư tưởng, ở tính nhân văn trong quan sát, miêu tả nhân vật dù đó là địch hay ta. Cái nhìn về chiến tranh của ông không còn đơn giản rạch ròi trắng - đen, ta - địch, ngòi bút của ông không dừng lại ở các sự kiện khách quan mà luôn đi sâu vào cõi thầm kín của con người.

Vấn đề số phận con người trong “Suối Cọp” được coi là đối tượng khám phá, còn các sự kiện lịch sử chỉ được soi chiếu thông qua số phận con người, vì thế, mọi nhân vật (dù ta hay địch) đều được miêu tả đa diện, nhân văn và người hơn. Trong chính những thời khắc sống - chết trong gang tấc ấy, lại ngời lên tình yêu đôi lứa mãnh liệt. Ngòi bút Hữu Ước mạnh mẽ, quyết đoán, thực sự bạo liệt nhưng cũng tinh tế, lãng mạn và độc đáo vô cùng khi miêu tả tình yêu trong hoàn cảnh bất thường của chiến tranh.

Chạm đến trái tim người đọc

Nói về cuốn tiểu thuyết này, nhà văn Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng cuốn tiểu thuyết “Suối Cọp” nhà văn Hữu Ước đã đi tìm giá trị con người trong cuộc chiến. Viết về chiến tranh nhưng ông không mô tả sự tàn khốc của nó mà đi tìm giá trị nhân tính đẹp đẽ trong cuộc chiến.

"Với quan niệm nghệ thuật mới về hiện thực và con người, nhà văn Hữu Ước có những phát hiện mới về chiến tranh và người lính, cũng như có cách giải mã riêng về chiến tranh và đã chinh phục được nhiều độc giả", nhà văn Nguyễn Quang Thiều khẳng định.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại buổi ra mắt cuốn tiểu thuyết "Suối Cọp"

Do đó, nhà văn Hữu Ước có những phát hiện mới về chiến tranh và người lính, cũng như có cách giải mã riêng về chiến tranh và đã chinh phục được nhiều độc giả. Được biết, ngay sau khi xuất bản ở Việt Nam, cuốn tiểu thuyết “Suối Cọp” đã được dịch sang tiếng Anh, Pháp, Hungary. Bản tiếng Hungary của “Suối Cọp” là bản sách tiếng nước ngoài đầu tiên của tiểu thuyết này đã được phát hành vào mùa hè năm 2023 bởi Nhà xuất bản AB Art của Hungary.

Nhà văn Hữu Ước chia sẻ về cơ duyên này: "Thông qua sự giới thiệu của một giáo sư Việt Nam, tác phẩm của tôi được giới thiệu lần đầu tiên ở Mỹ. Sau đó tác phẩm được xuất bản lần lượt tại Mĩ, Hunggary, sắp tới là tại Pháp và Hàn Quốc nữa.

Nhiều ý kiến tâm huyết nhận xét về tác phẩm

Tiểu thuyết của tôi được nước ngoài đón nhận là một điều may mắn, và có lẽ câu chuyện mà tôi kể thuộc về chủ đề mà độc giả các nước bạn quan tâm. Ở đây là câu chuyện về chiến tranh Việt Nam, có những câu chuyện về người lính và số phận riêng biệt, chuyện tình yêu đẹp đẽ, mãnh liệt và bi thương khác biệt, câu chuyện về người tù binh Mỹ, chuyện về thiên nhiên, cây cỏ và loài vật…

Tất cả đều góp phần gửi đến một thông điệp mạnh mẽ: Vì sao một đất nước bé nhỏ với người dân chất phác, dung dị lại đánh thắng cường quốc Mỹ".