Quản lý, sử dụng tài nguyên đất thích ứng với biến đổi khí hậu

Hội thảo Khoa học Quản lý đất đai toàn quốc lần thứ 2 năm 2024 vừa diễn ra tại Thừa Thiên Huế do 3 trường Đại học đồng tổ chức (Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Trường Đại học Nông lâm - Đại học Huế và Trường Đại học Cần Thơ) với chủ đề “Quản lý và sử dụng tài nguyên đất thích ứng với biến đổi khí hậu” đã thu hút sự quan tâm của các nhà quản lý, nhà khoa học trong cả nước.

Tại Hội thảo, các nhà khoa học đều cho rằng, đất đai là nguồn tài nguyên quốc gia đặc biệt quan trọng, có tác động tới sự phát triển của các ngành, các lĩnh vực. Đến nay, hệ thống chính sách, pháp luật về đất đai đã cơ bản giải quyết được các vấn đề liên quan tới quản lý sử dụng đất trong bối cảnh phát triển hiện tại của quốc gia và hội nhập quốc tế.

Toàn cảnh buổi hội thảo

PGS.TS Trần Thanh Đức, Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Huế nhấn mạnh: Vấn đề quản lý đất đai đóng vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của đất nước. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu trên thế giới và ở Việt Nam diễn ra ngày càng phức tạp, vấn đề quản lý và sử dụng đất đai sao cho thích ứng tốt, có hiệu quả cao và bền vững là việc làm hết sức quan trọng.

Trước thực trạng đó, các đại biểu đã đưa ra nhiều đề xuất hiệu quả nhằm khai thác, quản lý, sử dụng, quản trị và bảo vệ đất đai một cách khoa học, hợp lý. Theo đó, cần sử dụng hiệu quả các công cụ về chính sách và công nghệ để làm gia tăng giá trị sử dụng đất, vừa để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, vừa bảo vệ được nguồn tài nguyên quý giá này cho các thế hệ mai sau.

Tại buổi hội thảo, các báo cáo tham luận đều xoay quanh các chủ đề nóng, liên quan trực tiếp tới cuộc sống của người dân. Trong đó, đáng chú ý là bài tham luận của PGS.TS Trần Trọng Phương - Trưởng khoa Tài nguyên và Môi trường Học viện Nông nghiệp Việt Nam với chủ đề: “Quản lý sử dụng đất bền vững trong bối cảnh chuyển đổi số tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức”.

Theo PGS.TS. Trần Trọng Phương, việc đổi mới chính sách đất đai và sử dụng hiệu quả các công cụ thực thi chính sách như: Đăng ký đất đai, quy hoạch đất đai, tài chính, giá đất, cơ sở dữ liệu thông tin, khoa học công nghệ… là vô cùng cấp thiết. Bên cạnh đó, để nâng cao nguồn lực quản lý đất đai cho sự phát triển kinh tế xã hội cần phải đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao”.

Quản lý và sử dụng tài nguyên đất trong bối cảnh chuyển đổi số là nội dung quan trọng trong bài tham luận

PGS.TS. Trần Trọng Phương đánh giá thực trạng sa mạc hoá và suy thoái đất đai hiện nay làm trầm trọng biến đổi khí hậu. Đồng thời, ông đưa ra dự báo trong tương lai, khi cường độ mưa lớn hơn thì nguy cơ xói mòn đất ở các vùng đất canh tác sẽ tăng lên, việc quản lý đất đai một cách bền vững là cách để bảo vệ cộng đồng khỏi các tác hại của xói mòn và lở đất. “Vì vậy, cần phải có các chính sách ứng phó với biến đổi đất đai và khí hậu”.

Về tầm quan trọng của việc áp dụng công nghệ số trong quản lý sử dụng đất PGS.TS Trần Trọng Phương cho rằng, công nghệ số không chỉ giúp giảm thiểu thủ tục hành chính, tăng cường tính minh bạch và hiệu quả của quản lý sử dụng đất mà còn giúp theo dõi, đánh giá và dự báo tình trạng sử dụng đất trong tương lai. Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ số cũng giúp nâng cao khả năng phát hiện và xử lý vi phạm trong quá trình sử dụng đất, từ đó giúp bảo vệ tài nguyên đất và ngăn chặn những hành vi không hợp pháp.

“Biến đổi khí hậu là một thách thức lớn cho quản lý sử dụng đất, vì nó ảnh hưởng đến việc khai thác, quản lý và sử dụng tài nguyên đất. Để thích ứng với biến đổi khí hậu, cần có các chiến lược quản lý sử dụng đất linh hoạt như áp dụng phương pháp canh tác bền vững, tái thiết kế hệ thống chăn nuôi và tăng cường bảo vệ môi trường. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống giám sát và theo dõi liên tục để đánh giá tác động của biến đổi khí hậu lên sử dụng đất và điều chỉnh các biện pháp quản lý phù hợp”, PGS.TS Trần Trọng Phương nhấn mạnh.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Từ những nghiên cứu, nhận định của mình, Trưởng khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam nhận thấy sự cần thiết của việc chú trọng quản lý sử dụng đất bền vững trong bối cảnh chuyển đổi số. Áp dụng công nghệ số và các công nghệ mới vào quản lý sử dụng đất không chỉ giúp nâng cao hiệu quả mà còn giúp bảo vệ môi trường và tài nguyên đất.

Ngoài ra, việc thích ứng với biến đổi khí hậu trong quản lý sử dụng đất cũng là một yêu cầu cấp thiết, nhằm duy trì và phát triển bền vững nguồn tài nguyên đất của Việt Nam. Ông nhấn mạnh rằng: “Để quản lý và sử dụng tài nguyên đất thích ứng với biến đổi khí hậu và đóng góp nguồn lực đất đai trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội thì đào tạo nguồn lực con người có ý nghĩa then chốt, quyết định”.