Phát triển du lịch làng nghề theo hướng bền vững

Xứng danh "đất trăm nghề"

Huyện Thường Tín (Hà Nội) là vùng đất cổ có bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử, được biết đến là “đất danh hương, đất trăm nghề”. Thường Tín là địa bàn có nhiều nhà khoa bảng nhất thành phố, với 68 nhà khoa bảng trong các triều đại phong kiến.

Trong số 126 làng nghề của huyện Thường Tín thì có tới 48 làng nghề được thành phố công nhận là làng nghề truyền thống. Ðiểm nổi trội của Thường Tín là có nhiều làng nghề sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ, thể hiện sự tài hoa của người thợ. Làng sơn mài Hạ Thái sản xuất ra nhiều sản phẩm như: tranh, đĩa, bình, khay... vừa làm đồ dùng, vừa làm đồ trang trí.

Các sản phẩm của làng nghề sơn mài Hạ Thái, huyện Thường Tín hấp dẫn du khách

Ngoài phương pháp truyền thống, các nghệ nhân còn ứng dụng sơn mài trên các "nền" khác nhau như: vỏ dừa, cật tre, gốm sứ... Nghề thêu khởi nguồn từ làng Quất Ðộng, sau đó lan tỏa ra thành một vùng làm nghề thêu, với nhiều làng ở các xã Quất Ðộng, Thắng Lợi...

Các sản phẩm của hai làng nghề thủ công mỹ nghệ này có đặc điểm là gọn, nhẹ phù hợp với tiêu chí làm đồ lưu niệm cho du lịch nên được khách hàng ưa chuộng. Ngoài ra, còn có các làng nghề tiện Nhị Khê, bánh dày Quán Gánh, lược sừng Thụy Ứng...

Hiện tại, trên địa bàn huyện Thường Tín được UBND TP Hà Nội công nhận 4 điểm du lịch, gồm: Điểm di lịch làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân, điểm du lịch làng nghề sơn mài Hạ Thái, điểm du lịch làng nghề sừng Thụy Ứng và điểm du lịch làng nghề mộc cao cấp Vạn Điểm.

Thường Tín cũng là một vùng đất có kho tàng văn hóa phi vật thể phong phú, được thể hiện thông qua văn học nghệ thuật, phong tục, tập quán, truyền thuyết… gắn liền với di tích, danh thắng, mang đậm dấu ấn văn hóa đặc sắc và riêng biệt của từng địa phương. Về di tích, huyện có 462 di tích các loại, dẫn đầu toàn thành phố về số lượng di tích.

Bên cạnh đó, Thường Tín còn là mảnh đất di sản tâm linh nổi tiếng với chùa Ðậu - nơi có hai pho tượng táng Thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường nổi tiếng, di tích liên quan đến cuộc đời của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi ở làng Nhị Khê, các lễ hội đặc sắc như: Lễ hội Chử Ðồng Tử - Tiên Dung, lễ hội làng Từ Vân, xã Lê Lợi...

Đa dạng các loại hình du lịch

Với tiềm năng, lợi thế ấy, Thường Tín xác định thế mạnh và tiềm năng phát triển du lịch của huyện là du lịch sinh thái và du lịch tâm linh gắn liền với làng nghề truyền thống.

UBND huyện Thường Tín đã tích cực phối hợp Sở Du lịch tìm giải pháp xây dựng các sản phẩm du lịch mới dựa trên tiềm năng, thế mạnh; Tập huấn kiến thức du lịch nông nghiệp, nông thôn cho các hộ sản xuất, kinh doanh tại các làng nghề trên địa bàn, nâng cao kiến thức làm du lịch cho người dân…

Xã Hồng Vân (huyện Thường Tín, Hà Nội) đã chuyển hướng từ làm nông nghiệp thuần túy sang phát triển du lịch sinh thái trải nghiệm

Đồng thời, huyện cũng tích cực tuyên truyền, quảng bá về đất danh hương, đất làng nghề; phối hợp với Sở Du lịch lắp đặt các biển chỉ dẫn du lịch; Tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho hướng dẫn viên du lịch tại điểm và du lịch cộng đồng; Tổ chức đưa các doanh nghiệp du lịch về khảo sát dịch vụ nhằm xây dựng tour, tuyến du lịch tại làng nghề sơn mài Hạ Thái, làng thêu Quất Động, Thắng Lợi và khu vực phụ cận để phát triển du lịch...

Bắt kịp xu hướng "chuyển đổi số", huyện Thường Tín đã hoàn thành hệ thống tư liệu video và ảnh bằng công nghệ hiện đại về tiềm năng du lịch làng nghề sơn mài Hạ Thái; phối hợp với các cơ quan có liên quan của thành phố lập hồ sơ: Dự án đầu tư xây dựng và phát huy giá trị văn hóa lịch sử công trình Văn Từ Thượng Phúc và dự án “Khu lưu niệm anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi”.

Để phát huy hơn nữa tiềm năng, lợi thế và những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, tồn tại, nhằm từng bước phát triển du lịch làng nghề, huyện Thường Tín sẽ tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, các ngành, đoàn thể từ huyện tới cơ sở trong việc chỉ đạo thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đã được Chương trình 06-CTr/TU của Thành ủy về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025”, xác định cụ thể hóa bằng những giải pháp đồng bộ, thiết thực.

Trong đó, huyện cũng tăng cường quảng bá, giới thiệu các thành tựu văn hóa, nghệ thuật, các sản phẩm đặc thù của địa phương, các danh lam thắng cảnh với nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế, tạo điều kiện khai thác giá trị văn hóa của vùng đất địa linh nhân kiệt, giá trị các di tích lịch sử văn hóa, sản phẩm làng nghề, sản phẩm nông nghiệp.

Ngoài ra, huyện Thường Tín cũng chú trọng thu hút, đầu tư các nguồn lực; Khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế để phát triển đa dạng các loại hình du lịch; Đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, bảo tồn tôn tạo, phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, duy trì và phát huy các sản phẩm làng nghề truyền thống.