Hợp tác xã Sinh Dược phát triển bền vững từ nguồn dược liệu bản địa

Tận dụng lợi thế của địa phương

Là địa phương đang phát triển mạnh về du lịch, trọng tâm là du lịch tâm linh với quần thể chùa Bái Đính và kết nối với Khu du lịch sinh thái Tràng An. Trong quá trình hình thành và phát triển, cây dược liệu là một trong những dấu ấn đậm nét của địa phương. Hiện nay, các kiến thức về thảo dược cổ truyền vẫn được người dân địa phương lưu giữ và ứng dụng trong các sinh hoạt thường ngày.

Nhằm tận dụng những lợi thế sẵn có của địa phương, HTX Sinh Dược đã được thành lập với mô hình phát triển sinh kế gắn với cộng đồng. Tại đây, người nông dân tham gia góp vốn, đất hoặc những tri thức về dược liệu bản địa, cùng nhau canh tác những cây trồng quen thuộc, sản xuất các sản phẩm với nền tảng kinh nghiệm dân gian và mỗi thành viên là một hướng dẫn viên du lịch trên chính mảnh vườn, rừng, núi của mình.

Sản phẩm xà phòng của HTX Sinh Dược

Mô hình hoạt động của HTX Sinh Dược là mô hình HTX sản xuất hàng hóa, kết hợp trải nghiệm. HTX hiện có dịch vụ tắm ngâm khoáng thảo dược gọi tên là Tắm Vua Sao Sa, du lịch Homestay... Với mô hình sản xuất theo hướng chuỗi giá trị, khép kín từ khâu tạo vùng nguyên liệu, thu hái, chiết xuất tinh dầu, pha chế kết hợp các bài thuốc dân gian cổ truyền tại vùng đất Sinh Dược tạo ra các sản phẩm cụ thể như muối ngâm chân, tinh dầu các loại, xà phòng tắm, dầu gội, tranh lá bồ đề bình an... tất cả các sản phẩm của HTX đều gắn với hoạt động du lịch, phát huy thế mạnh địa phương.

Đến nay, mô hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của HTX Sinh Dược đã có những bước phát triển ổn định, HTX thực hiện vai trò cung cấp dịch vụ đầu vào cho thành viên HTX với giá thấp nhất và đảm bảo đầu ra cho sản phẩm với giá bán cao nhất, thay vì phải qua các khâu trung gian làm tăng giá đầu vào và hạ giá thành sản phẩm cuối cùng.

Việc xây dựng chuỗi giá trị gắn với xây dựng HTX cũng giúp cho thành viên HTX có tiếng nói mạnh mẽ hơn, có năng lực đàm phán trong giao dịch với đối tác thông qua việc liên kết xây dựng vùng nguyên liệu, chuyển giao công nghệ sơ chế và tập trung sản phẩm nguyên liệu đã được sơ chế tiếp tục chế biến thành các sản phẩm tinh đóng gói kiểm định xuất theo hợp đồng ký kết.

Thông qua đó tạo sự lan tỏa mạnh mẽ, kết quả đã tạo thúc đẩy và hỗ trợ liên kết thành lập 4 HTX mới, trong đó 1 HTX về du lịch, 1 HTX thổ cẩm, du lịch và dược liệu, 2 HTX dược liệu, tại Ninh Bình, Lào Cai và Quảng Trị, đặc biệt có 2 mô hình là do người dân tộc thiểu số thành lập và vận hành.

Hiện HTX đang tạo việc làm ổn định cho 50 người lao động

Sản phẩm do HTX làm ra đa phần là những sản phẩm sử dụng nguyên liệu từ thiên nhiên như: muối ngâm chân, xà bông thảo dược; muối tắm bé, dầu tắm, dầu gội đầu... đang được người mua tin dùng, yêu thích. Hiện nay HTX đã ký kết được nhiều hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với số lượng lớn và có thị trường rộng rãi tại nhiều tỉnh thành trên cả nước, tại những khu du lịch, khách sạn, nhà hàng quán ăn lớn ở TP.HN và một số ít thành phố lớn trong cả nước.

Tiếp tục tìm kiếm thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm

Bên cạnh sự nỗ lực, cố gắng, sức sáng tạo, đột phá và phát huy nội lực của HTX, thành viên HTX thì sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, chính quyền địa phương, sự quan tâm của khách hàng, thị trường đối với chất lượng sản phẩm, đặc biệt là sự tư vấn, hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình từ việc tư vấn thành lập, hỗ trợ củng cố liên kết xây dựng vùng nguyên liệu, tham gia hội chợ kết nối cung cầu, xúc tiến thương mại; hỗ trợ máy móc, trang thiết bị phục vụ sản xuất cũng là một yếu tố hỗ trợ tích cực cho sự phát triển và thành công của HTX Sinh Dược.

Có thể thấy, hướng đi của HTX Sinh Dược là hoàn toàn đúng đắn, tạo lợi nhuận cho HTX và thu nhập ổn định cho các thành viên, người lao động, góp phần vào công tác an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững ở địa phương. HTX Sinh Dược là một điển hình trong sản xuất, kinh doanh hiệu quả, tạo nhiều việc làm giúp nâng cao thu nhập cho thành viên không chỉ tại địa phương mà còn giúp đỡ nhiều xã nghèo khác vươn lên.

Khách du lịch tham quan, trải nghiệm tại HTX Sinh Dược

Xác định "mắt xích” quan trọng giải quyết đầu ra cho sản phẩm của HTX là xây dựng mô hình dịch vụ, sản phẩm của HTX phải gắn với chuỗi giá trị. Đây được xem là bước đi thích hợp để nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho cho các sản phẩm của HTX đưa sản phẩm ra thị trường và từng bước hội nhập quốc tế.

Định hướng trong thời gian tới HTX tiếp tục phát triển sản xuất, tìm kiếm thị trường, xây dựng thương hiệu hướng tới xuất khẩu một số sản phẩm chủ lực của HTX, liên kết xây dựng, vận hành 1 khu dịch vụ tổng hợp các hoạt động tắm ngâm, nghỉ dưỡng và tham quan trải nghiệm dược liệu tại HTX Sinh Dược cũng như liên kết xây dựng các vùng nguyên liệu ổn định… là mục tiêu quan trọng, được xác định là chiến lược khẳng định vai trò, vị thế của HTX.

Đồng thời, HTX cũng cần coi trọng chứng nhận bảo hộ sở hữu trí tuệ, xây dựng thương hiệu tham gia các chương trình hội chợ, quảng bá, xúc tiến thương mại tìm kiếm thị trường, định hướng xuất khẩu; Phát huy nội lực của HTX. Việc phát triển HTX theo chuỗi giá trị có sự liên kết bền vững sẽ có tác động lan tỏa mô hình chuỗi giá trị sản phẩm liên kết ngành.

Những thành công bước đầu HTX Sinh Dược đạt được là kết quả của sự chung tay xây dựng, góp sức của tất cả các thành viên HTX, cùng với sự hỗ trợ, tạo điều kiện về nhiều mặt, từ giai đoạn đầu tiên của các cấp các ngành như: Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình, Liên minh HTX Việt Nam (hỗ trợ thành lập, tham gia các lớp đào tạo, tập huấn chuyên môn, các chương trình xúc tiến thương mại, khuyến công…). Các chủ trương, đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước với khu vực kinh tế tập thể, HTX đã tạo cơ chế, môi trường kinh doanh, hoạt động rất tốt cho các HTX kiểu mới nói chung và HTX Sinh Dược nói riêng.