Hiệu quả từ mô hình phân loại và xử lý rác thải tại nhà

Dần hình thành và thay đổi thói quen của người dân

Ước tính, lượng chất thải rắn sinh hoạt của huyện Đan Phượng khoảng 88 tấn/ngày. Trong đó, chủ yếu là rác thải sinh hoạt, rác hữu cơ chiếm 50%-54%; Nilon, nhựa chiếm 11.5%-14.5%, còn lại là rác thải khác.

Nhận thức được việc bảo vệ môi trường là vấn đề quan trọng nên những năm qua, các cấp, ngành, các tổ chức hội trên địa bàn huyện Đan Phượng luôn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải từ nguồn. Nhờ đó, môi trường, cảnh quan trên địa bàn huyện luôn đảm bảo các tiêu chí xanh – sạch – đẹp.

Để nâng cao hiệu quả xử lý rác thải trên địa bàn huyện, từ đầu tháng 3/2022, Hội Nông dân huyện Đan Phượng đã phối hợp với Trung tâm phát triển và hội nhập (CDI) thí điểm phân loại và xử lý rác tại nguồn. Bước đầu, chương trình được triển khai tại bốn xã gồm Trung Châu, Thọ Xuân, Đồng Tháp, Thượng Mỗ. Tham gia làm mô hình thí điểm có 200 hộ gia đình (mỗi xã là 50 hộ tiêu biểu nòng cốt). Đến nay, mô hình đã thu được nhiều kết quả khả quan.

Hướng dẫn phân loại và xử lý rác tại nhà

Ông Đào Quang Ánh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thọ Xuân (Đan Phượng) cho biết: Khi xã Thọ Xuân được Hội Nông dân huyện chọn làm mô hình điểm triển khai phân loại và xử lý rác thải từ nguồn, Hội Nông dân xã rất mừng, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn nhiều trăn trở, cần phải làm thế nào để phát huy tối đa hiệu quả.

Do đó, Hội Nông dân xã đã chọn 50 hộ tiêu biểu trong xã tham gia tập huấn và được phổ biến kiến thức liên quan đến phân loại rác và xử lý rác hữu cơ tại gia đình. Tất cả các hộ tham gia tập huấn được phát chế phẩm vi sinh, đồng thời cũng được hướng dẫn làm mẫu tại một hộ, sau đó thực hành phân loại rác thải và sử dụng chế phẩm vi sinh biến rác hữu cơ thành phân bón cho cây trồng tại chính gia đình nhà mình.

Trong buổi tập huấn, người dân đã được hướng dẫn cách phân rác sinh hoạt làm ba loại chính, với những các xử lý riêng cho từng loại. Cụ thể, đối với rác hữu cơ như rau, củ, quả, cành cây, lá, cỏ, bã trà/cà phê, thức ăn thừa... sẽ đựng trong thùng/túi màu xanh do gia đình tự chuẩn bị. Ngoài ra nếu hộ gia đình chăn nuôi hay tham gia trồng trọt thì có thể tận dụng thêm chất thải gia súc, gia cầm, chất thải từ hoạt động sản xuất nông nghiệp, đem các nguồn rác hữu cơ này ủ với chế phẩm vi sinh do đơn vị CDI cung cấp, cho vào thùng hay đào hố chôn trong vườn đất trống sau một thời gian thành phân bón hữu cơ bón cho cây trồng.

Người dân ủ phân bón hữu cơ cho cây trồng từ các loại rác thải hữu cơ

Đối với rác tái chế như sách báo cũ, các loại vỏ lon, hộp đựng trà, các loại đồ nhựa, chai nhựa, bình xịt… sẽ được đựng trong thùng/túi màu cam và có thể bán đồng nát.

Đối với rác khó phân huỷ như thuỷ tinh, sành, sứ, pin, người dân nên đóng gói riêng trong các túi màu đen; Còn rác y tế, bao bì bảo vệ thực vật được thu gom xử lý riêng; Giấy ăn, giấy vệ sinh, bỉm, hộp xốp, tất cả rác khó phân huỷ được đưa đi xử lý tập trung.

Bà Đỗ Thị Giang, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thượng Mỗ (Đan Phượng) cho biết: “Thời gian đầu triển khai thí điểm phân loại rác từ nguồn còn gặp nhiều khó khăn do thói quen của người dân. Tuy nhiên, khi được hướng dẫn chi tiết, cụ thể, bà con Nhân dân cũng dần làm theo. Đến nay, công tác thu gom, phân loại rác tại nhà của xã Thượng Mỗ được triển khai khá hiệu quả. Thu hút đông đảo sự tham gia của các hộ dân.

Tiếp tục triển khai và nhân rộng mô hình

Chia sẻ về tính hiệu quả của mô hình phân loại và xử lý rác thải tại nhà, bà Nguyễn Thị Tuyết, người dân xã Đồng Tháp (Đan Phượng) cho biết: “Cách làm này không những giúp cho môi trường xanh, sạch mà còn tận dụng rác hữu cơ, chống lãng phí… rác hữu cơ từ thức ăn thừa của gia đình, bã đậu, kể cả cỏ, thân lá rau ngoài đồng… cho vào hố ủ trong vườn, tưới thêm nước pha dung dịch men vi sinh rồi đậy lại, ủ thành phân bón cho cây trồng”.

Bà Tuyết cũng cho biết, phương pháp ủ phân hữu cơ này rất tốt nên sau khi được tập huấn mặc dù hết chế phẩm được Trung tâm CDI phát cho gia đình nhưng nhiều hộ dân đã tự mua về làm, nên nhiều tháng nay vườn rau của bà con nông dân không phải dùng phân hoá học nữa mà lúc nào cũng xanh mướt.

Đối với các loại rác tái chế, người dân có thể sử dụng để bán đồng nát

Ngoài ra để “định lượng” và tính toán lượng rác thải đã được xử lý, mỗi hộ gia đình tham gia làm điểm tại 4 xã Trung Châu, Thọ Xuân, Đồng Tháp, Thượng Mỗ được phát phiếu và hướng dẫn kiểm kê rác thải hàng ngày. Số liệu được kiểm tra đôn đốc cập nhật nghiêm túc gửi báo cáo về Hội Nông dân huyện Đan Phượng và Trung tâm Phát triển và Hội nhập.

Sau hơn 3 tháng thực hiện, qua số liệu thu thập được từ việc tính toán lượng rác thải ra hàng ngày của các hộ gia đình trên 4 xã trên, kết quả thu được khá khả quan (lượng rác thải tại các gia đình đã giảm được hơn 60% so với thời điểm ban đầu chưa tiến hành thí điểm phân loại và xử lý rác hữu cơ). Với thành quả bước đầu, hy vọng rằng hệ thống thu gom và xử lý rác tập trung tại huyện Đan Phượng sẽ sớm giảm gánh nặng, góp phần cải thiện sức khoẻ và chất lượng môi trường sống.

Để tiếp tục đẩy mạnh triển khai phong trào phân loại rác thải và xử lý rác tại nhà trên địa bàn toàn huyện, Hội Nông dân huyện Đan Phượng tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền vận động cán bộ, hội viên tích cực tham gia bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hội cũng phối hợp với Trung tâm Bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp và Xây dựng Nông thôn mới Hà Nội, Phòng Tài nguyên môi trường huyện, Trung tâm nông nghiệp hữu cơ - Học viện nông nghiệp, Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI); Công ty Dược phẩm Hoàng Giang, công ty vi sinh SUMITRI Miền Nam, Công ty phân bón lá A2…tổ chức tập huấn nâng cao năng lực tham gia bảo vệ môi trường, phân loại rác tại nhà và sử dụng chế phẩm vi sinh biến rác thải hữu cơ thành phân bón…

Hội Nông dân huyện Đan Phượng đề ra mục tiêu, phấn đấu năm 2025 đạt 100% hộ hội viên nông dân thu gom, phân loại rác tại nguồn; Trên 90% lượng bao bì, gói thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng sau sử dụng được thu gom theo quy định.