Hai cuốn sách hữu ích với nghề báo của Tiến sĩ Nguyễn Quang Hòa

Buổi ra mắt sách của Tiến sĩ, nhà báo Nguyễn Quang Hòa diễn ra sáng tại Đại học Hòa Bình với sự tham gia của các vị đại biểu: TS Nguyễn Văn Ngữ - Chủ tịch Hội đồng trường Đại học (ĐH) Hòa Bình; NGND. PGS. TS Tô Ngọc Hưng - Hiệu trưởng Trường ĐH Hòa Bình; GS, TS, Bác sĩ Nguyễn Đức Trọng - Hiệu phó Trường Đại học Hòa Bình cùng các thầy cô giáo là lãnh đạo các phòng - ban, khoa của trường ĐH Hòa Bình.

Về phía khách mời có sự hiện diện của BTV Nguyễn Thị Hảo - đại diện NXB Thông tin và Truyền thông cùng đông đảo các phóng viên, cựu sinh viên của thầy giáo Nguyễn Quang Hòa hiện đang công tác tại các tòa soạn báo và những sinh viên khoa Quan hệ công chúng - Truyền thông, Trường Đại học Hòa Bình nơi ông đang làm Phó Trưởng khoa phụ trách.

Tài liệu quý cho ngành báo chí

Nhà báo Nguyễn Quang Hòa cho biết sau hơn 40 năm trong nghề, công tác tại nhiều vị trí khác nhau từ phóng viên đến Tổng Biên tập, tới khi gần 60 tuổi thì được thầy GS.TS Tạ Ngọc Tấn kéo về học viện Báo chí và Tuyên truyền làm công tác giảng dạy. Ở đây gần 6 năm, ngoài công tác giảng dạy, vốn là người yêu thích sách và muốn truyền thụ những kinh nghiệm thực tế đúc rút từ quá trình làm báo lâu năm, TS Nguyễn Quang Hòa viết được thêm 6 cuốn sách.

TS Nguyễn Quang Hòa phát biểu tại buổi ra mắt hai cuốn sách về nghề báo

65 tuổi nhận quyết định hưu, ông tiếp tục được ĐH Văn Lang kính trọng, mời giảng dạy gần 3 năm. Càng đứng trên bục giảng, lòng yêu nghề, say nghề và cảm thấy rằng những gì mình giảng ra là chưa đủ, ông tiếp tục miệt mài viết thêm được 2 cuốn nữa.

Tiếp tục hành trình đó, ông tâm sự: "Tôi về ĐH Hòa Bình từ tháng 4/2024, đến nay, mới 9 tháng nhưng được sự quan tâm, tạo điều kiện đặc biệt của lãnh đạo trường, tôi đã ra thêm được 2 cuốn sách nữa. Đó là cuốn "Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn" và "Tổ chức hoạt động cơ quan truyền thông - Thực tiễn và xu hướng phát triển".

Cả 2 cuốn này đều đã được Hội đồng Khoa học Trường ĐH Hòa Bình nghiệm thu, đánh giá xuất sắc, được NXB Thông tin và Truyền thông biên tập, ưu tiên xuất bản 1 cuốn ngay trong tháng 12 năm 2024 và 1 cuốn đầu 2025.

Về 2 cuốn sách này, nó phù hợp làm tài liệu giảng dạy và học tập với cả giảng viên và sinh viên của 2 ngành báo chí và Quan hệ công chúng của các trường ĐH. Riêng cuốn "Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn", tôi đã ấp ủ viết một thời gian khá lâu nên đã sưu tầm tư liệu từ nhiều năm trước. Về đây được Chủ tịch Hội đồng trường và Hiệu trưởng khuyến khích, động viên, miễn cho nhiều việc sự vụ nên tôi đã hoàn thành được 2 cuốn sách nhanh và chất lượng".

NGND.PGS.TS Tô Ngọc Hưng - Hiệu trưởng trường Đại học Hòa Bình đánh giá cao giá trị mà hai cuốn sách mang lại với hoạt động giảng dạy

Về 2 cuốn sách, NGND.PGS.TS. Tô Ngọc Hưng - Hiệu trưởng, cũng là chủ tịch Hội đồng nghiệm thu công trình, người đã đọc rất kỹ, góp ý và trực tiếp và sửa vào bản thảo, nhận xét. Ông đánh giá: "Trường Đại học Hòa Bình đã đón nhận rất nhiều sách từ các cơ quan, Bộ, ngành... để phục vụ cho việc giảng dạy nhưng đây là lần đầu tiên ra mắt những cuốn sách được viết dưới mái trường này, bởi một giảng viên trong trường. Chính vì thế buổi ra mắt sách rất có ý nghĩa.

Qua đây chúng ta có thể thấy được quá trình tích lũy kiến thức, triển khai, viết những cuốn sách của tác giả tâm huyết với bộ môn mình giảng dạy. Thầy Nguyễn Quang Hòa rất ham mê đọc, viết và chắt lọc những kinh nghiệm, cống hiến của nghề báo để phục vụ cho công tác giảng dạy, cho sinh viên, cho đồng nghiệp cũng như truyền lại cho thế hệ mai sau. Chúng tôi đánh giá rất cao điều đó.

Đây cũng là dịp để trường Đại học Hòa Bình khẳng định công lao, tri ân những người đã viết sách, đóng góp cho sự nghiệp đào tạo. Những cuốn sách vừa có giá trị khoa học vừa thể hiện sự kết tinh của người lao động nghiêm túc, bền bỉ, hàm lượng trí tuệ cao, muốn nhân việc viết sách làm cho mọi người được thụ hưởng, có thêm những cuốn sách rất hữu ích.

Thầy Nguyễn Quang Hòa từng công tác tại nhiều vị trí như phóng viên, Tổng Biên tập, giảng dạy... nên những kinh nghiệm được đúc rút trong các cuốn sách mang dấu ấn thực tiễn rất cao".

Tiến sĩ Nguyễn Quang Hòa trao tặng hai cuốn sách đến trường Đại học Hòa Bình

Với 12 cuốn sách viết về báo chí và nghề báo, Tiến sĩ Nguyễn Quang Hòa đã có đóng góp rất lớn cho việc giảng dạy, tránh tình trạng "giảng chay". Nhiều cuốn sách của ông trở thành công cụ hữu ích cho cả đồng nghiệp và sinh viên cũng như những người làm công tác báo chí. Chẳng hạn cuốn "Phóng sự báo chí" được xuất bản ba lần.

Trong khi đó ông cũng chính là người đầu tiên viết giáo trình về "Biên tập báo chí", làm thay đổi quan niệm về lĩnh vực này, định hình và đưa khái niệm mới về biên tập báo chí để phổ cập trong giảng dạy và thực hành.

Những cuốn sách được đúc rút từ thực tiễn

“Phỏng vấn” không chỉ là một phương pháp khai thác tài liệu hay “trả lời phỏng vấn” là một nghệ thuật, nó còn là thể loại báo chí rất quan trọng trong xã hội dân chủ ngày nay. Bởi vậy, không phải chỉ những người làm báo mà cả các nhân viên quan hệ công chúng (PR), các giám đốc doanh nghiệp, cảnh sát, các thẩm phán, người mẫu, hoa hậu … cũng cần học “phỏng vấn và trả lời phỏng vấn”.

Trong lịch sử báo chí, thể loại phỏng vấn ra đời sau các thể loại tin tức, ký sự, phóng sự, đàm luận, nhưng lập tức có vị trí quan trọng bởi sự linh hoạt, sự lợi hại và sức chiến đấu cao của nó. Nó có thể là con dao mổ, lách được vào tận trái tim, khối óc người đọc, nó lại cũng có thể như lời tuyên án đanh thép của thẩm phán trước tòa, khiến những người không hoàn thành trách nhiệm xã hội run rảy sợ hãi. Vì thế, nếu biết phát huy các thế mạnh của thể loại phỏng vấn, nó có thể còn mạnh hơn cả những bài phóng sự, điều tra.

Đúng là làm phỏng vấn không dễ, bởi con người là nguồn thông tin tư liệu phức tạp, tinh vi, khó khai thác. Có thể cùng một đối tượng nhưng không phải nhà báo nào cũng thu thập được một lượng thông tin, tư liệu có giá trị như nhau. Điều này phụ thuộc vào tài năng và nghệ thuật tiếp cận nhân vật, cách hỏi chuyện thuyết phục của mỗi nhà báo.

Cuốn sách ''Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn" sẽ cung cấp đủ kiến thức cả lý thuyết và kinh nghiêm thực hành từ những nhà báo lão làng về thể loại phỏng vấn để có thể giúp bạn thành công với thể loại này.

Sách có 8 chương. Hai chương đầu, sách cung cấp những kiến thức chung nhất như thể loại phỏng vấn ra đời khi nào? Các quan niệm về thể loại phỏng vấn báo chí; Vai trò và đặc trưng của phỏng vấn báo chí; Hoàn cảnh xuất hiện bài phỏng vấn; Phân loại phỏng vấn báo chí.

Các chương 3 và 4 đề cập đến quy trình, kỹ năng thực hiện cuộc phỏng vấn; nghệ thuật đặt câu hỏi trong phỏng vấn; 17 dạng câu hỏi phỏng vấn; Chương 5 nói về những đặc điểm riêng khi thể hiện phỏng vấn trên báo in, báo phát thanh, truyền hình và báo mạng điện tử. Chương 6 mách bạn các kỹ năng thể hiện hoàn chỉnh một bài phỏng vấn từ tìm đề tài, rút tít, sapo cho đến thân bài, cách đặt tít phụ, ảnh và chú thích trong bài, hộp thông tin.

Xen kẽ phần lý thuyết là những bài học kinh nghiệm thực tiễn của những phóng viên giỏi, từng có nhiều kinh nghiệm với thể loại này.

Không chỉ vậy, sách còn có hai chương dành riêng cho người làm PR, đó là “Phỏng vấn trong tọa đàm” và “Tiếp cận cuộc phỏng vấn với vai trò của người làm PR”. Phần phụ lục tác giả chọn lọc cung cấp một số bài phỏng vấn hay để người đọc tham khảo.

Hai cuốn sách mới của tác giả Nguyễn Quang Hòa

Cuốn sách “Tổ chức hoạt động cơ quan truyền thông” lại cung cấp cho độc giả một bức tranh toàn cảnh về báo chí Việt Nam và thế giới hiện nay, giúp người đọc hiểu rõ bản chất của hoạt động báo chí và những vấn đề các cơ quan báo chí đang phải đối mặt, đó là sự phát triển của AI và các công nghệ mới như Blockchain, Chat GPT... là trợ thủ đắc lực của ngành công nghiệp nội dung số, đã tác động mạnh mẽ, tạo ra môi trường truyền thông số, báo chí số, tác động tới sự vận hành từ sáng tạo nội dung đến sản xuất các dòng sản phẩm số, đến kinh doanh và phát hành, tương tác với công chúng.

Cuốn sách cũng trình bày rõ ràng và đầy đủ nhất về bộ máy tòa soạn, quy trình sản xuất của các cơ quan báo chí, bao gồm các loại hình báo in, phát thanh, truyền hình, hãng tin tức, báo mạng điện tử và cả xu hướng phát triển của báo chí thế giới.

Cuốn sách giúp người đọc, đặc biệt là sinh viên các ngành báo chí, quan hệ công chúng - truyền thông hiểu rõ vị trí, trách nhiệm và công việc của từng bộ phận trong các cơ quan báo chí và công ty truyền thông để ngay ra trường có thể thực hiện tốt công việc của mình, phối hợp cộng tác và chia sẻ công việc với các đồng nghiệp; vận dụng và thực hiện nghiêm túc công việc trong hoạt động báo chí, truyền thông, qua đó đóng góp tích cực vào sự phát triển của từng cơ quan báo chí, truyền thông nói riêng, với sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam nói chung.