Dự báo những ngành nghề thừa nhân lực, khó xin việc thời gian tới

Báo chí và truyền thông

Công nghệ AI cùng hoạt động tinh giản, sáp nhập khiến ngành báo chí và truyền thông trải qua quãng thời gian thay đổi lớn về mặt nhân sự. Đáng chú ý, AI có thể tạo ra nội dung tự động, từ việc viết bài đến sản xuất video, thay thế một phần công việc của nhà báo, biên tập viên và nhân viên truyền thông.

Các công việc sáng tạo, đặc biệt là viết nội dung cho những nền tảng trực tuyến cũng có thể bị cắt giảm trong tương lai khi hệ thống tự động giúp hoàn thành nhiệm vụ này hiệu quả hơn.

Do đó, nhân sự ngành báo chí và truyền thông có nguy cơ thất nghiệp rất cao trong thời gian tới.

Tài chính - Ngân hàng

Khảo sát của Business Insider (hãng truyền thông trực tuyến của Mỹ chuyên về kinh doanh) cho thấy vào năm 2027, ngành ngân hàng có thể gia tăng 12-17% lợi nhuận trước thuế so với thông thường, tương đương mức tăng đến 180 tỉ USD vào lợi nhuận gộp khi AI thúc đẩy năng suất.

Tuy nhiên, dự báo ngành ngân hàng-tài chính, chứng khoán sẽ cắt giảm đến 200.000 lao động trong vòng 3-5 năm tới khi công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI) thay thế dần các nhân viên.

Khảo sát của Business Insider cũng cho thấy các nhà băng dự kiến sẽ cắt giảm 3% lực lượng lao động của mình. Trong đó, những nhân viên thuộc bộ phận văn phòng, vận hành trung gian, phân tích hay viết báo cáo có khả năng bị sa thải cao nhất vì bị AI thay thế.

Đặc biệt, mảng dịch vụ khách hàng sẽ chứng kiến nhiều thay đổi với các AI quản lý chức năng tự động thu thập dữ liệu và tìm hiểu từng cá nhân khách hàng.

"Bất kỳ công việc ngân hàng nào có nhiệm vụ thường xuyên lặp đi lặp lại đều có nguy cơ mất việc vì AI. Tất nhiên AI sẽ không cướp hết việc của người lao động mà thay vào đó chỉ là sự chuyển đổi cơ cấu lực lượng nhân sự" - báo cáo cho hay.

Khảo sát tại hàng loạt các tập đoàn lớn như Citigroup, JPMorgan Chase và Goldman Sachs cũng cho thấy gần 25% số người được hỏi dự đoán mức giảm 5-10% nhân viên ngân hàng trước làn sóng AI. Đây được cho là xu thế không thể tránh khỏi khi trí tuệ nhân tạo giúp ngân hàng tiết kiệm chi phí.

Công việc liên quan đến kế toán, kiểm toán và xử lý dữ liệu tài chính cũng phải đối mặt với sự thay thế từ phần mềm tự động và trí tuệ nhân tạo. Những công cụ này có thể thực hiện nhiệm vụ nhập liệu, kiểm tra báo cáo tài chính và phân tích dữ liệu nhanh chóng, chính xác hơn con người.

Sản xuất và chế tạo

Với sự phát triển của lĩnh vực tự động hóa và robot công nghiệp dần thay thế công nhân trong các dây chuyền sản xuất khiến nhân sự ngành sản xuất và chế tạo chịu áp lực lớn trước làn sóng sa thải.

Hầu hết, những công việc thủ công như lắp ráp, kiểm tra chất lượng hay vận hành máy móc đều bị thay thế bởi hệ thống tự động nhanh hơn và chính xác hơn trong tương lai. Điều này dẫn đến khả năng thất nghiệp cao đối với lao động không có kỹ năng chuyên môn sâu.

Thiết kế đồ họa

Hiện trên thế giới có nhiều phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo có khả năng thiết kế ra sản phẩm chỉ trong vài phút, thậm chí ngắn hơn. Ví dụ như Dall.E và MidJourney khiến nhiều người làm ngành thiết kế đồ họa bị mất việc vì doanh nghiệp chỉ cần cung cấp đầu vào cho công cụ AI này là chúng có thể tạo ra sản phẩm đồ họa và logo cơ bản.

Tuy nhiên, AI chỉ có thể thay thế một phần công việc của người nghệ sĩ. Do các tác phẩm được tạo ra phải là bản gốc và dựa trên mong muốn riêng biệt cũng như cảm hứng của người nghệ sĩ.

Tâm lý học

Tại Việt Nam, việc đến những chuyên gia tư vấn tâm lý để giải tỏa vấn đề stress, cảm xúc hành vi rối loạn,… chưa phổ biến nhiều. Đặc biệt là tại các vùng nông thôn, hoạt động này còn khá xa lạ.

Đồng thời, hoạt động tuyển dụng nhân viên ngành tâm lý học còn nhiều mơ hồ và chưa thấy tiến trình rõ ràng về cơ hội nghề trong tương lai khiến sinh viên khi ra trường phải lựa chọn làm trái ngành để đổi lấy sự ổn định.

Hiện ngành tâm lý học cũng có điểm đầu vào thấp hơn so với một số ngành khác, điều này có thể khiến nhiều sinh viên cảm thấy bất ổn về tương lai nghề nghiệp của chính mình.

Dịch thuật

Sự xuất hiện của ứng dụng giọng nói, văn bản dần giúp con người chuyển ngữ dễ dàng hơn. Thay vì ngồi tra cứu và dịch văn bản theo yêu cầu, thì giờ đây những ứng dụng này sẽ giúp bạn tạo ra bản dịch ngày càng sát nghĩa, nhanh chóng.

Một số bản demo trực tuyến chỉ ra rằng ChatGPT thực hiện công việc dịch thuật tốt hơn nhiều so với Google Dịch. Khi các công ty chạy đua để cải thiện mô hình ngôn ngữ và đào tạo hệ thống của họ bằng ngoại ngữ, yêu cầu về biên dịch viên mới vào nghề sẽ giảm.

Thậm chí, nhiều công ty có thể không tuyển dụng nhân sự mới và sa thải nhân viên cũ, vì AI đã giúp họ thay thế công việc của con người với hiệu quả vượt mong đợi.