Định hướng nghề nghiệp, tiếp sức cho thế hệ tương lai

Để đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đồng thời đảm bảo cân đối giữa nhu cầu học tập và tìm kiếm việc làm sau khi ra trường, công tác hướng nghiệp cho học sinh THPT đang được các nhà trường đẩy mạnh.

Băn khoăn chọn nghề trước ngã rẽ cuộc đời

Gặp Phương Anh, học sinh lớp 12 chuyên Văn của một trường THPT có tiếng ở Hà Nội tại ngày hội tuyển được tổ chức tại Đại học Bách Khoa Hà Nội mới đây, bạn có chia sẻ bản thân muốn học báo chí nhưng nghe mọi người nói ngành này vất vả mà lương lại không cao thì có đúng không? Phương Anh thậm chí còn muốn biết rõ lương khởi điểm ngành này khoảng bao nhiêu và cơ hội phát triển như thế nào?

Một trường hợp khác, bạn Thành Nam đến gian tư vấn tuyển sinh của trường Đại học Thành Đô chia sẻ luôn ấp ủ ước mơ trở thành bác sĩ. “Niềm đam mê với y học nảy nở từ những lần chứng kiến các y bác sĩ tận tình cứu chữa người bệnh, đặc biệt là trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát”, Thành Nam chia sẻ.

Theo như bạn chia sẻ, bạn luôn nằm trong top 5 của lớp, đặc biệt có điểm số môn Sinh vượt trội và luôn tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện liên quan đến sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, con đường đến với ước mơ của Thành Nam lại không hề bằng phẳng.

"Ba mẹ em đều là doanh nhân, họ muốn em nối nghiệp gia đình, quản lý công ty. Ba mẹ nói ngành Y vất vả, lương thấp, lại phải đối mặt với nhiều rủi ro. Biết ba mẹ lo nhưng em thực sự không có hứng thú với kinh doanh. Mỗi lần nghĩ đến việc phải từ bỏ ước mơ, em lại cảm thấy rất buồn và lạc lõng", Thành Nam tâm sự.

Năm 2025 là năm đầu tiên học sinh lớp 12 tốt nghiệp THPT theo chương trình mới

Bức tranh muôn màu về hành trình định hướng nghề nghiệp của học sinh cuối cấp. Rõ ràng, việc chọn nghề không chỉ là một quyết định cá nhân, mà còn là một vấn đề xã hội, đòi hỏi sự quan tâm, chung tay của gia đình, các nhà trường và toàn xã hội.

Theo một khảo sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã từng công bố, 65,4% sinh viên (SV) năm thứ nhất chưa hiểu hết về mục đích, ý nghĩa của ngành học; 50,8% không biết học xong sẽ làm việc gì và nơi nào tuyển dụng họ; 75,6% SV ít thỏa mãn với nghề đã chọn, học rồi mới thấy không hợp; 32,4% SV muốn được thi lại vào năm sau.

Còn theo khảo sát các trường học trên địa bàn Hà Nội, gần 50% học sinh được hỏi không biết chọn ngành, nghề phù hợp; hơn 40% học sinh không biết mình thích gì, giỏi gì và 77% mong muốn được tư vấn chọn nghề phù hợp với năng lực bản thân.

Những số liệu trên cho thấy thực trạng học sinh chưa được định hướng rõ ràng từ khi học THPT, khiến tỷ lệ sinh viên bỏ học giữa chừng để học lại ngành khác gia tăng và gián tiếp nâng tỷ lệ thất nghiệp sau khi ra trường tại Việt Nam tăng cao.

Tăng cường hơn nữa các hoạt động hướng nghiệp

Khái niệm "hướng nghiệp" đã dần trở nên phổ biến những năm gần đây. Hiện nay, với sự chuyển biến không ngừng về nhu cầu nguồn nhân lực trên thị trường cộng với sự biến động của tình hình kinh tế - xã hội, tỷ lệ sinh viên ra trường làm trái ngành hoặc sinh viên thất nghiệp ngày càng gia tăng đã dấy lên hồi chuông báo động về tầm quan trọng của việc định hướng cho học sinh THPT.

Bên cạnh đó, năm 2025 đánh dấu khóa học sinh đầu tiên học theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT. Điều này đồng nghĩa với những thay đổi trong nội dung thi cử, phương thức xét tuyển, cũng như yêu cầu mới từ các trường đại học và từ thị trường lao động đòi hỏi học sinh phải có định hướng rõ ràng.

Chương trình “Đối thoại tư vấn hướng nghiệp về khối ngành công nghệ” tại trường THPT Lý Thường Kiệt (quận Long Biên, Hà Nội) do Báo Tuổi trẻ Thủ đô phối hợp trường Đại học Thành Đô và các đơn vị tổ chức năm 2024

Với sứ mệnh đồng hành cùng thế hệ trẻ, Báo Tuổi trẻ Thủ đô phối hợp với các đơn vị tổ chức chương trình “Đối thoại tư vấn hướng nghiệp năm 2025”.

Chương trình đầu tiên diễn ra vào 8h30 sáng 29/3 tại Trường THPT Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội với sự tham gia của đại diện Vụ Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo), đại diện các trường đại học và gần 2.000 học sinh THPT đến từ các trường trên địa bàn TP Hà Nội.

Tại chương trình, đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ trực tiếp cung cấp thông tin mới nhất về quy chế tuyển sinh, các mốc thời gian quan trọng, cũng như những điểm cần lưu ý khi đăng ký xét tuyển. Đồng thời, chuyên gia từ các trường đại học sẽ giải đáp thắc mắc, giúp học sinh xác định ngành học phù hợp với năng lực, sở thích và nhu cầu xã hội.

Một điểm nhấn của chương trình là Ngày hội tư vấn tuyển sinh hướng nghiệp năm 2025, nơi các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố trực tiếp giới thiệu phương án tuyển sinh, chỉ tiêu xét tuyển, mức học phí và chương trình đào tạo. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động giao lưu sôi động như văn nghệ, giải trí giúp tạo không khí tươi vui, khích lệ tinh thần học sinh.

Nhà báo Ngô Vương Tuấn - Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ Thủ đô nhấn mạnh: “Hướng nghiệp không chỉ giúp học sinh chọn ngành, chọn nghề mà còn là bước chuẩn bị quan trọng để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Trong bối cảnh kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc đào tạo thế hệ trẻ trở thành những công dân toàn cầu, có bản lĩnh, tri thức và tư duy sáng tạo là nhiệm vụ cốt lõi. Báo Tuổi trẻ Thủ đô mong muốn sẽ tiếp tục đồng hành cùng học sinh trên hành trình này, mang đến những chương trình thiết thực, hiệu quả, góp phần tạo dựng một thế hệ trẻ sẵn sàng gánh vác trọng trách đưa đất nước phát triển mạnh mẽ trong tương lai”.

Chương trình “Đối thoại tư vấn hướng nghiệp năm 2025” tại trường THPT Cổ Loa là sự kiện mở đầu trong chuỗi hoạt động tư vấn nghề nghiệp mà Báo Tuổi trẻ Thủ đô tổ chức trong thời gian tới. Trong tháng 4/2025, hoạt động này sẽ tiếp tục diễn ra tại các trường THPT trên địa bàn quận Hà Đông, huyện Thanh Trì, Đan Phượng và nhiều khu vực khác.

Mục tiêu của chuỗi chương trình là cung cấp cho học sinh cái nhìn thực tế về nghề nghiệp, giúp các em có cơ hội giao lưu, trao đổi với những người thành công trong ngành, từ đó có định hướng rõ ràng hơn cho tương lai.

Với vai trò là nhịp cầu nối giữa học sinh, phụ huynh và các cơ sở đào tạo, báo Tuổi trẻ Thủ đô mong muốn chương trình sẽ mang lại giá trị thiết thực, giúp thế hệ trẻ vững vàng trên con đường học tập, lập nghiệp, góp phần xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.