Cứu sống bệnh nhân trẻ tuổi nhiễm SARS-CoV-2 có hội chứng nguy kịch hô hấp cấp

Bệnh nhân N.Đ.A (34 tuổi, nam, địa chỉ ở Lấp Vò, Đồng Tháp) được tuyến trước chuyển đến Trung tâm Hồi sức tích cực quốc gia điều trị Covid-19 vào lúc 19 giờ 40 phút ngày 23/9/2021 (ngày thứ 5 nhiễm Covid-19) trong tình trạng hôn mê, khó thở nặng, phổi tổn thương lan tỏa và đông đặc 2 bên phế trường, phải hỗ trợ can thiệp thở máy thông số bảo vệ phổi nhưng vẫn không đảm bảo độ bão hòa oxy máu cho bệnh nhân.

Bệnh nhân N.Đ.A ổn định, ngưng ECMO

Chính vì tình trạng nguy kịch của bệnh nhân, ngay khi trung tâm tiếp nhận thì ê kíp trực đã tiến hành hội chẩn thống nhất chẩn đoán: Viêm phổi nặng biến chứng ARDS do nhiễm Covid-19 mức độ nguy kịch với tiên lượng rất nặng, nguy cơ tử vong đột ngột bất cứ lúc nào.

Bệnh nhân có chỉ định can thiệp ECMO. Ê kíp y, bác sĩ của trung tâm đã tiến hành can thiệp lọc máu liên tục và can thiệp ECMO với hy vọng có thể cứu sống bệnh nhân.

Trong suốt gần 1 tháng ròng rã can thiệp ECMO, tình trạng bệnh nhân diễn tiến bất lợi liên tục, độ bão hòa oxy máu kém, tiểu cầu giảm thấp kèm với tình trạng tăng đông liên tục làm tăng nguy cơ đột tử cho bệnh nhân và khiến quá trình duy trì kĩ thuật ECMO cho bệnh nhân trở nên vô cùng khó khăn vì phải thay đến 3 màng oxy hóa máu để duy trì hiệu quả tối ưu cho bệnh nhân.

Nhận định đây là trường hợp bệnh lý phức tạp trung tâm hồi sức Covid-19 bệnh viện đã tiến hành hội chẩn trực tuyến với các chuyên gia hồi sức tích cực Bệnh viện Chợ Rẫy với chẩn đoán theo dõi giảm tiểu cầu miễn dịch nghĩ do thuốc kháng đông Heparin sử dụng cho bệnh nhân để duy trì hệ thống ECMO. Bệnh nhân có chỉ định ngưng Heparin ngay lập tức và tiến hành thay thế bằng Xarelto và tiếp theo bằng Argatropan.

Được sự hỗ trợ tích cực từ Bệnh viện Chợ Rẫy trong việc cung cấp thuốc kháng đông Argatroban (một thuốc kháng đông thế hệ mới có thể hạn chế một số bất lợi có thể gặp đối với thuốc kháng đông truyền thống Heparin sử dụng ở bệnh nhân chạy ECMO), tình trạng tăng đông của bệnh nhân nhanh chóng được khống chế và giúp hệ thống ECMO hoạt động thuận lợi hơn, góp phần vào việc tăng tỷ lệ sống còn cho bệnh nhân.

Bên cạnh đó, trong suốt thời gian dài chạy ECMO, các y, bác sĩ đã luôn túc trực ngày đêm để vận hành các thiết bị hồi sức tiên tiến có tại trung tâm cũng như các phương pháp hồi sức nội khoa tích cực cho bệnh nhân theo đúng phác đồ điều trị của Bộ Y tế bằng kỹ thuật lọc máu liên tục nhiều đợt kết hợp sử dụng quả lọc có chức năng hấp phụ cytokines, thở máy thông số cao, kháng sinh phổ rộng và dinh dưỡng tăng cường cho bệnh nhân.

Sự quyết tâm của các y, bác sĩ thể hiện trong từng thao tác tỉ mỉ chăm sóc và định hướng điều trị cho bệnh nhân, bởi vì chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể đe dọa đến tính mạng bệnh nhân ngay lập tức.

Đáp lại sự tin tưởng tuyệt đối của gia đình bệnh nhân dành cho y, bác sĩ cũng như những nỗ lực với quyết tâm điều trị của trung tâm trong suốt thời gian dài hồi sức tích cực, thì đến thời điểm hiện tại 19/10/2021, bệnh nhân tỉnh táo, hiểu y lệnh của bác sĩ, rút hệ thống ECMO và ống trợ thở thành công, sinh hiệu ổn định, độ bão hòa oxy máu trong giới hạn bình thường.

E kíp can thiệp ECMO

Theo BSCK2 Dương Thiện Phước, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc bệnh viện: Đây là trường hợp bệnh nhân trẻ tuổi nhiễm Covid-19 mức độ nguy kịch ngay từ thời điểm nhận bệnh ban đầu từ tuyến trước.

Trong suốt quá trình vận hành các kĩ thuật cao để hồi sức cho bệnh nhân cũng gặp rất nhiều khó khăn. Trong đó phải kể đến bệnh nhân mắc hội chứng giảm tiểu cầu do heparin (heparin-induced thrombocytopenia - HIT). Đây là hội chứng ít gặp có liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng đông truyền thống - Heparin để duy trì hệ thống ECMO có thể có liên quan đến yếu tố miễn dịch cơ thể. Theo các báo cáo y khoa, tỷ lệ mắc hội chứng này ở người trưởng thành có can thiệp ECMO là 0,36%.

Bệnh cảnh lâm sàng của giảm tiểu cầu do heparin cũng rất đa dạng, từ không có triệu chứng đến huyết khối đe dọa tính mạng. Việc ngưng sử dụng Heparin ngay lập tức và chuyển sang thuốc khác là xử trí cấp tốc trong trường hợp này. Trong ECMO, các lựa chọn thay thế được ưu tiên là thuốc chống đông máu đường tĩnh mạch như bivalirudin, danaparoid, argatroban và fondaparinux