Chính sách miễn học phí và động lực mới cho giáo dục

Phụ huynh nhẹ gánh lo toan

Đón nhận tin học sinh cả nước được miễn học phí từ năm học 2025 - 2026, chị Đinh Thị Nụ, xã Khánh Thượng, huyện Ba Vì, Hà Nội khấp khởi vui mừng: “Nhà tôi có 3 con đang tuổi đến trường. Với gia đình ở quê, đi làm nông nghiệp như tôi, khoản được miễn giảm này là sự hỗ trợ lớn về cả vật chất và tinh thần. Tôi tính toán mỗi năm cũng tiết kiệm được vài triệu đồng, số tiền ấy sẽ để mua sắm đồ dùng học tập, quần áo mới cho các con”.

Học sinh phổ thông công lập cả nước được miễn học phí từ năm học 2025 - 2026

Ở xã Đông Xuân, huyện Quốc Oai, Hà Nội, chị Nguyễn Thị Hương hàng ngày phải thức dậy từ lúc 5 giờ sáng để kịp chuyến xe vào nội thành làm nhân viên vệ sinh công nghiệp. Thu nhập mỗi tháng khoảng gần 6 triệu đồng cũng “thiếu trước hụt sau” để nuôi 3 con đang tuổi ăn học. Vì vậy, chính sách miễn học phí thực sự có ý nghĩa đối với chị và các con. “Tiết kiệm được đồng nào vui đồng ấy”, chị Hương chia sẻ.

Sinh sống ở quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội, kinh tế gia đình không thuộc diện quá khó khăn nhưng chị Trần Thị Thanh Xuân đón nhận tin được miễn học phí trong niềm hân hoan không kém phụ huynh vùng khó. Chị Xuân chia sẻ: “Đây là chủ trương đúng đắn, nhân văn của Đảng và Nhà nước. Tôi không nghĩ đến gia đình mình với ba con đang đi học mà vui thay cho các phụ huynh ở vùng miền xa xôi của đất nước, nơi điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Đây là nguồn động lực lớn để thúc đẩy giáo dục vùng khó”.

Thúc đẩy sự công bằng và bình đẳng

Không chỉ mang lại niềm vui cho phụ huynh, chính sách miễn học phí đem lại động lực lớn cho cán bộ, giáo viên ở các nhà trường.

Trao đổi với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, cô Đinh Thị Út - Hiệu trưởng trường Mầm non Phú Phương, xã Phú Phương, huyện Ba Vì chia sẻ: “Chủ trương khẳng định sự quan tâm lớn của Đảng, Nhà nước đối với ngành Giáo dục đào tạo, nhằm tạo điều kiện cho tất cả trẻ em được đến trường, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy cho giáo dục phát triển. Đây cũng là niềm phấn khởi của tất cả các bậc phụ huynh nói chung và cũng là sự chia sẻ đặc biệt đối với phụ huynh các vùng có điều kiện kinh tế còn khó khăn như Ba Vì”.

Đã từng chứng kiến nhiều phụ huynh gom góp, lo tiết kiệm từ hè để dành đầu năm đóng học cho con, vì vậy, theo cô Út, chủ trương này càng thêm có ý nghĩa, giảm gánh lo cho những gia đình đông con.

Trước đó, trong phiên họp Bộ Chính trị ngày 28/2/2025 để kiểm điểm, đánh giá kết quả triển khai bước đầu việc thực hiện Nghị quyết 18 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Bộ Chính trị thống nhất cao chủ trương thực hiện mạnh mẽ, quyết liệt, nhanh chóng hơn nữa các nội dung của Nghị quyết 18 trong năm 2025.

Sau khi nghe báo cáo của Chính phủ về khả năng cân đối tài chính trong và sau quá trình tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước. Thời điểm thực hiện từ đầu năm học mới 2025 - 2026 (tháng 9/2025 trở đi).

Học sinh trường dân lập, tư thục được cấp bù học phí bằng mức học phí của trường công lập theo quy định của pháp luật; phần chênh lệch học phí giữa trường công lập và dân lập, tư thục sẽ do gia đình học sinh chi trả.

Ngoài những tác động tích cực kể trên, theo PGS.TS Nguyễn Chí Thành - Trưởng khoa Sư phạm, trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội nhìn nhận: Việc miễn học phí giúp giảm tình trạng học sinh bỏ học vì không đủ khả năng tài chính, góp phần tăng tỷ lệ hoàn thành THPT và tạo động lực để các em theo đuổi học vấn cao hơn. Những điều này góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Cùng đó, chính sách mới cũng thúc đẩy sức cạnh tranh của trường công lập với trường tư, đặc biệt là những trường tư có mức học phí vừa phải, cơ sở vật chất không quá hiện đại.

Theo thống kê, hiện cả nước có 23,2 triệu học sinh (chưa bao gồm học sinh học tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên), trong đó: 3,1 triệu học sinh mầm non dưới 5 tuổi; 1,7 triệu học sinh mầm non 5 tuổi; 8,9 triệu học sinh tiểu học; 6,5 triệu học sinh trung học cơ sở và 3 triệu học sinh trung học phổ thông.