Chính phủ cần mạnh mẽ hơn trong việc tái cấu trúc ngành điện

Theo đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị), Quy hoạch điện VIII đã mở ra tương lai cho năng lượng tái tạo của Việt Nam.

Tuy nhiên, đại biểu Hà Sỹ Đồng lo ngại rằng, trong cơ cấu nguồn điện này sẽ đạt tỷ lệ khoảng 30,9 - 39,2% vào năm 2030 (định hướng đến năm 2050, tỷ lệ năng lượng tái tạo lên đến 67,5 - 71,5%) liệu có khả thi?

Đại biểu cho biết, về chiến lược phát triển năng lượng tái tạo, nguồn điện LNG đóng vai trò rất lớn trong Quy hoạch điện VIII nhờ tính chủ động và linh hoạt trong vận hành; khả năng giảm phát thải CO2 và các chất ô nhiễm khác.

Hiện cả nước có 13 dự án điện LNG đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, trong đó mới chỉ có 5 dự án đang triển khai nhưng vẫn chưa ký kết hợp đồng mua bán điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Mặt khác, việc triển khai hạ tầng dự án điện LNG hiện rất khó khăn, tiến độ đầu tư xây dựng, vận hành các nhà máy điện loại này khá dài (khoảng 8 - 10 năm).

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị)

Bên cạnh đó, hiện chưa có cơ chế chuyển tiếp ngang giá nhiên liệu LNG sang giá điện… thì việc đạt quy mô phát triển tới 22.400MW các dự án điện LNG từ nay đến 2030 là điều không thể.

Về quy mô điện gió đến năm 2030 lên tới 27.880MW (trong đó điện gió ngoài khơi là 6.000MW) cũng sẽ là thách thức rất lớn, khi hiện nay mới có tổng cộng hơn 4.185MW đã đưa vào vận hành (điện gió ngoài khơi chưa có dự án nào, trong khi để phát triển một dự án phải mất từ 7 - 10 năm).

Ngoài ra, theo đại biểu đoàn Quảng Trị, mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân dử dụng điện mặt trời tự sản, tự tiêu cũng rất khó vì chưa có chính sách rõ ràng, hấp dẫn.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng cũng cho biết, để thực hiện Quy hoạch điện VIII cần nhu cầu vốn đầu tư trung bình 13,5 tỷ USD/năm, trong đó 12 tỷ USD cho nguồn và 1,5 tỷ USD cho lưới điện trong bối cảnh EVN và các nhà đầu tư khác gặp khó khăn trong huy động vốn cho những công trình lớn. Còn ngân hàng trong nước cũng đã vượt mức tín dụng cho các dự án điện.

Theo đại biểu, thời gian còn lại để triển khai Quy hoạch điện VIII không nhiều, tính đến năm 2030 chỉ còn khoảng hơn 6 năm.

Do đó, để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đạt mục tiêu mà Quy hoạch điện VIII và Nghị quyết 55/NQ-TW của Bộ Chính trị đã đề ra thì cần thiết phải điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các chính sách, pháp luật hiện hành.

"Chính phủ cần phải có những động thái mạnh mẽ, quyết liệt hơn trong việc tái cấu trúc ngành điện, thúc đẩy triển khai lộ trình phát triển thị trường điện đảm bảo công khai, minh bạch, bình đẳng giữa các bên tham gia", ông Hà Sỹ Đồng chia sẻ.