Cần siết chặt kiểm soát chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế

Kịp thời tháo gỡ các vướng mắc

Từ cuối tháng 4/2024, BHXH Việt Nam tổ chức Hội nghị giao ban Kiểm soát chi phí khám chữa bệnh hằng tuần với BHXH các địa phương đến cấp huyện. Hoạt động này đã tạo ra một số chuyển biến trong kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT, khi kịp thời phát hiện và có giải pháp tháo gỡ các vấn đề vướng mắc, hướng tới sử dụng quỹ khám chữa bệnh BHYT đúng quy định, tiết kiệm và sử dụng nguồn lực đạt hiệu quả nhất.

Chia sẻ một số thông tin cần đặc biệt quan tâm trong công tác kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT, Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) Lê Văn Phúc cho biết: Theo số liệu các cơ sở đề nghị quyết toán ghi nhận trên Hệ thống giám sát ngày 8/7/2024 tại 63 tỉnh, thành phố (chưa bao gồm số chi của BHXH Bộ Quốc phòng, Công an Nhân dân), 6 tháng đầu năm 2024, toàn quốc có số tiền BHYT thanh toán là 66.299 tỷ đồng, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm 2023, có số lượt tăng 6,3% so với cùng kỳ năm 2023.

Ước tính trong 6 tháng đầu năm mức sử dụng quỹ khám chữa bệnh BHYT bình quân trên toàn quốc là 50,6%. Trong khi đó, "theo ước chi cả năm 2024, với các tỉnh có số chi 6 tháng đầu năm đã chiếm từ 48% dự toán thì khả năng cả năm 2024 vượt dự toán rất cao nếu không có các biện pháp kiểm soát chi phí mạnh mẽ, quyết liệt", ông Phúc cho biết.

Điều đáng lưu ý, cùng với việc gia tăng số lượt khám chữa bệnh, chi phí bình quân cho mỗi lượt khám chữa bệnh của 6 tháng đầu năm 2024 cũng tăng khoảng 8,6% so với cùng kì năm 2023.

Tham gia BHYT giúp người dân yên tâm chữa bệnh

Mặt khác, tình hình cung ứng và sử dụng thuốc, vật tư y tế tại cơ sở y tế cũng còn nhiều bất cập, tiến độ đấu thầu tại các địa phương còn chậm. Đến thời điểm hiện tại, 14 tỉnh đã hết hạn hiệu lực gói thầu nhưng chưa phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu mới.

Một số tỉnh vẫn còn tình trạng lựa chọn sử dụng thuốc có giá trúng thầu cao bất hợp lý với chi phí sử dụng và thanh toán lớn. Một số tỉnh còn sử dụng thuốc không thuộc phạm vi thanh toán của quỹ BHYT...

Theo thống kê trên Hệ thống Thông tin giám định BHYT, 5 tháng đầu năm 2024 cơ quan BHXH đã từ chối tự động và chủ động số tiền đề nghị thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT không đúng quy định sau công tác giám định là 209,7 tỷ đồng (bằng 0,28% tổng số đề nghị thanh toán)...

Bên cạnh những khó khăn, báo cáo của Ban Thực hiện chính sách BHYT cũng ghi nhận những điểm tích cực trong hoạt động kiểm soát chi phí khám chữa bệnh của ngành BHXH Việt Nam.

Qua báo cáo nhanh của các BHXH tỉnh trong tháng 5/2024 cho thấy, hầu hết các tỉnh đã triển khai công tác cảnh báo và kiểm soát chi phí theo chỉ đạo của BHXH Việt Nam. Số chi khám chữa bệnh BHYT thanh toán tháng 6, toàn quốc giảm gần 8%.

Trong đó, Thái Bình, Hà Giang có tỷ lệ giảm nhiều nhất với hơn 15%; Hải Dương giảm 14,8%; Kiên Giang, Bắc Ninh, Ninh Bình, Hà Nam giảm trên 13% chi phí bình quân chung/lượt khám chữa bệnh của toàn quốc từ tháng 3 đến tháng 5 đều có xu hướng giảm dần, đặc biệt trong tháng 5 chỉ có 3 tỉnh có chi phí bình quân còn ở mức gia tăng trên 1%.

Giải pháp kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT

Chia sẻ một số giải pháp được triển khai thực hiện tại địa phương để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi phí, BHXH tỉnh Thanh Hóa cho biết, địa phương này có mức sử dụng dự toán cao trong 6 tháng đầu năm 2024 nhưng cũng là địa phương có có số tiền đã giảm trừ hoặc dự kiến giảm trừ sau giám định cao nhất toàn quốc.

Từ tháng 4/2024, BHXH tỉnh đã tham mưu UBND và Sở Y tế ban hành văn bản chỉ đạo việc tăng cường kiểm soát chi khám chữa bệnh BHYT; từ giữa đến cuối tháng 5, đã làm việc trực tiếp với 59 cơ sở khám chữa bệnh có tỷ lệ gia tăng chi phí chưa hợp lý, yêu cầu cam kết điều chỉnh phù hợp.

Đối với BHXH tỉnh Lạng Sơn, một trong những giải pháp được thực hiện là tập trung vào chi phí tiền giưởng bệnh tăng cao trong cơ cấu chi phí khám chữa bệnh, yêu cầu cơ sở khám chữa bệnh thực hiện đúng quy định về định mức kinh tế kỹ thuật về số giường bệnh tương ứng với năng lực chuyên môn; thực hiện thông báo cơ sở khám chữa bệnh về chi phí gia tăng cao hơn chi phí bình quân chung.

Nhân viên y tế thực hiện đăng ký thông tin khám bệnh BHYT cho người dân bằng CCCD gắn chíp

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa nhấn mạnh: Mục tiêu kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT của ngành BHXH Việt Nam là đảm bảo chi phí được tối ưu hóa, từ đó đảm bảo nguồn lực bảo vệ tốt nhất quyền lợi người tham gia. Vì vậy, cần thực hiện nghiêm hơn nữa kỷ luật kỷ cương trong hoạt động này.

Phó Tổng Giám đốc cũng lưu ý một số giải pháp kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT cần được chú trọng thực hiện đúng quy định về đăng ký khám chữa bệnh ban đầu; yêu cầu BHXH các địa phương phối hợp với Sở Y tế triển khai quản lý bệnh mạn tính tại trạm y tế theo đúng tinh thần Chỉ thị số 25-CT/TW (ngày 25/10/2023) của Ban Bí thư về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới.

Theo đó, Chỉ thị đã đặt ra yêu cầu: "Hoạt động của trạm y tế xã, phường, thị trấn phải gắn với quản lý toàn diện sức khỏe cá nhân; quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính, dinh dưỡng cộng đồng; thực hiện hoạt động khám chữa bệnh theo mô hình y học gia đình...". Đây là giải pháp vừa chăm sóc tốt sức khỏe người dân, vừa nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT khi hạn chế được các trường hợp biến chứng, vượt tuyến không cần thiết…

Đề cập đến yêu cầu chuẩn hóa dữ liệu, gửi và nhận dữ liệu điện tử đề nghị thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT, Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Hòa yêu cầu Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến có văn bản hướng dẫn BHXH các địa phương, yêu cầu cơ sở khám chữa bệnh thực hiện chuẩn định dạng dữ liệu điện tử và thời gian gửi dữ liệu theo quy định.

"Theo quy định, từ ngày 1/10/2024, phần mềm giám định của ngành BHXH Việt Nam sẽ chỉ tiếp nhận dữ liệu đề nghị thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT đối với dữ liệu đúng định dạng và thời gian theo quy định tại Quyêt định số 130/QĐ-BYT, Quyết định số 4750/QĐ-BYT của Bộ Y tế", Phó Tổng Gám đốc nhấn mạnh.