Cần có các quy định chặt chẽ hơn trong quản lý các loại thuốc lá mới

Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo “Kiểm soát thuốc lá mới có trách nhiệm” do Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức ngày 5/7.

Bày bán tràn lan trên thị trường dù chưa được cấp phép

Thông tin tại hội thảo, ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Pháp luật dân sự kinh tế (Bộ Tư pháp) cho biết, dù các sản phẩm thuốc lá mới chưa được cấp phép kinh doanh tại Việt Nam nhưng vẫn được bày bán tràn lan trên thị trường chợ “đen” và trở nên phổ biến trong cộng đồng mạng xã hội. Việc buôn bán mất kiểm soát, trà trộn các chất độc hại, ma túy vào sản phẩm nhằm dụ dỗ giới trẻ… đang để lại cho xã hội nhiều lo ngại, nhất là khi giới trẻ chịu tác động trực tiếp.

Ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự kinh tế (Bộ Tư pháp)

Theo ông Hải, thuốc lá làm nóng bao gồm bao thuốc chứa các điếu thuốc ngắn, dùng thiết bị điện tử để làm nóng tạo ra nicotine, còn thuốc lá điện tử chỉ chứa dung dịch, dễ có khả năng bị trộn lẫn nhiều chất vào. Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới, thuốc lá làm nóng cần quản lý theo luật hiện hành đang áp dụng cho thuốc lá điếu thông thường. Đó là Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá 2012.

Ngoài Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá 2012, còn có Luật Đầu tư 2020, Nghị định số 67/2013/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá về kinh doanh thuốc lá làm căn cứ pháp lý phục vụ cho việc quản lý thuốc lá làm nóng. Vì vậy, chúng ta cần tập trung quản lý để loại bỏ những sản phẩm nhập lậu bị lợi dụng để đưa chất cấm vào, bị kẻ gian dụ dỗ tiếp cận học sinh ở trường học.

Ông Hải kiến nghị, để quản lý các loại thuốc lá mới, Việt Nam cần có biện pháp và quy định chặt chẽ về quản lý như: Tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, quy chuẩn sản xuất, nhập khẩu, quy định về thu thuế, người bán, người mua cũng như quy định về nguyên tắc kinh doanh có trách nhiệm của nhà sản xuất, nhà cung cấp. Ngoài ra, thuốc lá thế hệ mới dù là nung nóng hay dung dịch có chứa nicotine thì đều là thuốc lá. Sản xuất, kinh doanh thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Vì vậy, Chính phủ cần có ngay và luôn quy định để quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh... thuốc lá thế hệ mới chứ không phải thí điểm.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế cho rằng, nên đặt các sản phẩm thuốc lá điện tử vào khuôn khổ quy định phù hợp

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế cho rằng, việc đặt các sản phẩm thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử vào khuôn khổ quy định phù hợp cũng giúp bảo đảm cho người dùng được tiếp cận với những sản phẩm chính danh; Được kiểm soát chất lượng, tránh hàng nhập lậu không rõ nguồn gốc xuất xứ, tiêu chuẩn chất lượng, cũng như thành phần bên trong sản phẩm.

Quản lý thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá truyền thống

Dưới góc độ quyền lợi người tiêu dùng, bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhìn nhận: “Nếu đã đặt mục tiêu con người trên lợi ích thì chúng ta cần sớm bàn đến hướng triển khai làm sao để hệ thống quản lý đạt mục tiêu này. Nếu Luật hiện hành đã bao hàm thì tận dụng luật và tăng mức độ xử phạt để tăng tính nghiêm minh, đồng thờ kiểm soát nguồn cung để thuốc lá mới đừng bán đại trà như thuốc lá điếu. Chúng ta cũng ngăn chặn nguồn cầu từ giới trẻ, mềm mỏng thì bằng biện pháp tuyên truyền, cứng rắn thì áp dụng hình thức xử phạt nhằm cảnh báo đến phụ huynh, nhà trường. Đồng thời, chúng ta cũng cần giám sát các bên cung cấp, các nguồn cung sản phẩm kinh doanh có trách nhiệm, áp đặt những nguyên tắc ngăn chặn việc tiếp cận sai đối tượng”.

Quang cảnh hội thảo

Đại diện Phòng Công nghiệp thực phẩm (Cục Công nghiệp, Bộ Công thương), ông Trần Thành Trung cho hay, Bộ Công thương đang xây dựng phương án quản lý tiệm cận gần nhất với ý kiến của Bộ Y tế để có thể trình Chính phủ theo hướng phù hợp với Hiến pháp, Luật Đầu tư, các qui định khác liên quan về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Quản lý thuốc lá cần an toàn sức khỏe người sử dụng, dung hòa quyền lợi giữa các chủ thể liên quan và phù hợp thông lệ quốc tế.

Việc hợp pháp hóa sản phẩm thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử một cách có trách nhiệm giữa các chủ thể liên quan là cần thiết và cấp bách, để từ đó đặt nền móng pháp lý cho việc ngăn chặn hiệu quả các hành vi phạm tội bao gồm buôn lậu, tiếp cận trái phép đến giới trẻ và những người đã cai thuốc, cũng như những tuyên bố khoa học chưa được kiểm chứng, quảng cáo trá hình; Bảo đảm mọi sản phẩm thuốc lá đều chịu sự giám sát của luật pháp, tạo sự an tâm cho xã hội.