Vụ GEMEXIM sử dụng "đất vàng" sai mục đích, thu lợi nhuận khủng và chiêu thức “hợp tác kinh doanh”
TP Hồ Chí Minh lập thủ tục thu hồi hơn 8.000m² “đất vàng” tại khu Công trường Quốc tế |
GEMEXIM "hợp tác" trên hàng loạt khu “đất vàng”
Báo Tuổi trẻ Thủ đô đã thông tin về việc Công ty CP Vật tư Tổng hợp TP Hồ Chí Minh (gọi tắt là GEMEXIM) sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm của Nhà nước sai mục đích, có dấu hiệu “trục lợi” và gây thất thoát ngân sách. Trong quá trình tiếp cận hồ sơ, phóng viên tiếp tục phát hiện thêm nhiều mặt bằng khác cũng có dấu hiệu sử dụng sai mục đích so với hợp đồng thuê đất đã ký với Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Hồ Chí Minh.
Theo báo cáo của GEMEXIM, một phần diện tích trụ sở của công ty cũng được cho thuê lại, hợp tác kinh doanh |
Cụ thể, tại mặt bằng khu đất số 117 Cống Quỳnh, phường Nguyễn Cư Trinh, Quận 1, là trụ sở của GEMEXIM, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2001 (chưa được cấp giấy chứng nhận sở hữu công trình xây dựng); Mục đích sử dụng đất làm văn phòng và cửa hàng kinh doanh.
Tuy nhiên, tại tầng 2 và 3 của tòa nhà này, GEMEXIM lại cho thuê làm văn phòng làm việc, đồng thời ký hợp đồng hợp tác với Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Cuộc Sống Của Tôi, có diện tích 372,5m2 tại tầng trệt.
Cùng với đó, khu đất 123A Chu Văn An, Phường 2, Quận 6 chưa được cấp giấy chứng nhận sở hữu công trình xây dựng. Nơi đây đăng ký là cửa hàng kinh doanh vật tư 123 Chu Văn An. Theo ghi nhận thực tế của phóng viên, đây lại là “Cửa hàng đồ chơi Hoàng Bé”.
Mặt bằng khu đất 123A Chu Văn An, Phường 2, Quận 6 được GEMEXIM đăng ký là Cửa hàng kinh doanh vật tư 123 Chu Văn An nhưng thực tế lại là “Cửa hàng đồ chơi Hoàng Bé” |
Tiếp đến, mặt bằng khu đất số 299 Lý Thường Kiệt, Phường 15, Quận 11 đăng ký là Cửa hàng kinh doanh vật tư 299 nhưng thực tế lại là “Công ty quảng cáo Hải Thái”.
Tại khu đất 751 Hồng Bàng, Phường 6, Quận 6, mục đích sử dụng làm kho hàng, văn phòng, cửa hàng kinh doanh… tuy nhiên, GEMEXIM lại dùng một phần diện tích (929m2) ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Cần Giờ để làm trạm bán lẻ xăng dầu.
Một phần diện tích mặt bằng khu đất 751 Hồng Bàng, Phường 6, Quận 6 được GEMEXIM cho làm trạm bán lẻ xăng dầu |
Tương tự, mặt bằng khu đất 125 Lũy Bán Bích, phường Tân Thới Hòa, quận Tân Phú được đăng ký là Cửa hàng kinh doanh vật tư 19/6 nhưng GEMEXIM đã mang 1.222m2 hợp tác kinh doanh với Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Cần Giờ để làm trạm bán lẻ xăng dầu (diện tích còn lại bên trong kinh doanh dịch vụ giữ hàng hóa tại kho).
Chưa hết, mục đích sử dụng đất tại mặt bằng số 178/5 Hậu Giang, Phường 6, Quận 6 là làm văn phòng và cửa hàng kinh doanh, được đăng ký là cửa hàng kinh doanh vật tư. Tuy nhiên, tại báo cáo của GEMEXIM thì địa chỉ này đang được khai thác làm nơi gửi giữ hàng hóa.
Mặt bằng số 299 Lý Thường Kiệt, Phường 15, Quận 11 được GEMEXIM đăng ký là Cửa hàng kinh doanh vật tư 299 nhưng thực tế lại là “Công ty quảng cáo Hải Thái” |
GEMEXIM thuê tiền trăm, hợp tác tiền tỷ
Trước đó, báo Tuổi trẻ Thủ đô đã phản ánh dấu hiệu sai phạm tiêu biểu của GEMEXIM khi sử dụng đất sai mục đích tại khu đất 87 Nguyễn Huệ, phường Bến Nghé, Quận 1.
Nguồn gốc khu đất này là tài sản công do UBND TP Hồ Chí Minh đại diện chủ sở hữu quản lý, sử dụng. Ngày 21/8/2009, ông Nguyễn Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Hồ Chí Minh đại diện ký hợp đồng thuê đất số 6173/HĐ-TNMT-ĐKKTĐ với GEMEXIM.
Trong Điều 1 của hợp đồng có nêu, UBND TP Hồ Chí Minh cho GEMEXIM thuê 663m2 đất, trong đó có 124m2 sử dụng chung và 539m2 sử dụng riêng để làm cửa hàng kinh doanh, với đơn giá 567.000 đồng/m2/năm (tương ứng 375.921.000 đồng/năm). Việc thuê đất được thực hiện theo hình thức ngắn hạn hằng năm, Nhà nước có quyền điều chỉnh giá theo thời gian.
Mặt bằng khu đất 87 Nguyễn Huệ của GEMEXIM trước đây là khu vui chơi tổ hợp Zone 87, nay đã thành nhà hàng The Gangs |
Theo đó, GEMEXIM đã hợp tác kinh doanh với Công ty TNHH MTV Nhà hàng Hưng Phát (nay là Công ty ACE, gọi tắt là Công ty Hưng Phát). Trong hợp đồng hợp tác kinh doanh giữ hai đơn vị có các điều khoản về phân chia lợi nhuận với nội dung thỏa thuận không giống hình thức hợp tác kinh doanh thông thường.
Cụ thể, tại điểm c, khoản 2, Điều 2 của hợp đồng hợp tác quy định, hàng năm Công ty Hưng Phát phải đảm bảo phân chia cho GEMEXIM phần lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp tối thiểu, cụ thể: Năm 2017 là 4.973.980.000 đồng/năm; Năm 2018 là 5.808.000.000 đồng/năm; Năm 2019 là 6.388.800.000 đồng/năm (tất cả đã bao gồm VAT). Thêm vào đó, Công ty Hưng Phát cũng phải nộp 1,2 tỷ đồng tiền ký quỹ cho GEMEXIM, sau khi hợp đồng hết hạn thì sẽ được trả lại số tiền ký quỹ này.
Có thể thấy trong hợp đồng hợp tác, ngoài các điều khoản phân chia lợi nhuận, Công ty Hưng Phát còn phải trả cho GEMEXIM số tiền được xác định cố định theo con số tính trước từng năm và số tiền ký quỹ bản chất như tiền đặt cọc khi thuê mặt bằng.
Hơn nữa, hợp đồng thuê đất đã ký với Sở TN&MT có ghi rõ mục đích cho thuê để làm Cửa hàng kinh doanh (không phải để một đơn vị khác thuê lại - PV). Dễ nhận thấy rằng, việc hợp tác kinh doanh nói trên chưa đúng với mục đích mà UBND TP Hồ Chí Minh (đại diện là Sở TN&MT ký) cho GEMEXIM thuê đất, có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai 2013.
Mặt bằng khu đất 125 Lũy Bán Bích, phường Tân Thới Hòa, quận Tân Phú, được GEMEXIM cho thuê làm cửa hàng bán lẻ xăng dầu |
Liên quan đến vấn đề quản lý, sử dụng đất thuê từ Nhà nước của GEMEXIM, phóng viên đã liên hệ Sở TN&MT nhưng chưa nhận được phản hồi từ đơn vị này. Bên cạnh đó, phóng viên cũng đã liên hệ Thanh tra TP Hồ Chí Minh, Satra và GEMEXIM. Trong đó, đại diện GEMEXIM bước đầu cho biết đang tổng hợp để báo cáo lên Satra.
Công ty GEMEXIM không được phép sử dụng đất được thuê trả tiền hằng năm để góp vốn kinh doanh Theo Luật sư Võ Tấn Lộc, thành viên Công ty luật Long Phan PMT (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, nhận định: Theo hợp đồng cho thuê đất số 6173 ngày 21/8/2009 được ký kết giữa UBND TP Hồ Chí Minh và Công ty GEMEXIM (Hợp đồng 6173) tại khoản 3 Điều 1, khoản 2 Điều 2 thì Công ty GEMEXIM được sử dụng phần đất thuê với thời hạn thuê đất: Ngắn hạn, hằng năm; Tiền thuê đất được trả hằng năm. Trong Hợp đồng 6173 không có quy định điều khoản cho phép Công ty GEMEXIM được cho thuê lại đối với tài sản thuê. Căn cứ vào Điều 110, Điều 111 Luật Đất đai 2003 (nay là Điều 175 Luật Đất đai 2013), đối với tổ chức được Nhà nước cho thuê quyền sử dụng đất mà tiền sử dụng đất được trả hằng năm thì được phép và không được phép thực hiện các quyền sau đây: - Bán tài sản, góp vốn bằng tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê; - Cho thuê lại đất đã được xây dựng xong kết cấu hạ tầng trong trường hợp được phép đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng tại khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế. - Không được cho thuê lại quyền sử dụng đất; - Không được sử dụng quyền sử dụng đất đó để góp vốn vào doanh nghiệp khác. Trong khi đó, theo hợp đồng hợp tác kinh doanh số 01/HTKD-KH ngày 23/12/2016 giữa Công ty GEMEXIM và Công ty Hưng Phát, tại khoản 1 Điều 1 thì Bên A (tức Công ty GEMEXIM) góp vốn bằng “Chủ sử dụng quyền sử dụng đất theo hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh với thời hạn hằng năm tại số 87 Nguyễn Huệ, phường Bến Nghé, Quận 1 với diện tích 663m2”. Điều này là trái với quy định về quyền của người sử dụng đất trong trường hợp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm như đã phân tích ở trên. "Công ty GEMEXIM được Nhà nước cho thuê quyền sử dụng đất hằng năm. Theo quy định thì không được khai thác quyền sử dụng đất để cho thuê hoặc góp vốn kinh doanh. Tuy nhiên, lãnh đạo Công ty GEMEXIM vẫn ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty Hưng Phát để khai thác kinh doanh nhằm mục đích thu lợi. Điều này có “dấu hiệu” vi phạm các quy định về sử dụng đất đai theo quy định tại Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Tuy nhiên, để kết luận chính xác cần phải điều tra, xác minh làm rõ vấn vấn đề này", Luật sư Võ Tấn Lộc phân tích. |