LTS: Chắc chắn khi đến với quần đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hoà), ai cũng sẽ khắc ghi hình ảnh những người lính trẻ kiên trung nơi đầu sóng ngọn gió.

Các anh đã theo tiếng gọi của Tổ quốc, hiên ngang canh giữ vùng lãnh thổ máu thịt thiêng liêng, dẫu biển đảo chưa bao giờ thôi sóng gió nhưng vẫn nguyện cống hiến tuổi thanh xuân mang lại bình yên cho đất mẹ.

Bài 1: Trọng trách trên vai người thuyền trưởng

Khi nhìn ra biển khơi, tôi luôn nhớ có những con tàu ngày đêm lênh đênh, có những người thuyền trưởng như Thiếu tá Lê Văn Lâm – chàng trai 8X (quê ở tỉnh Phú Yên) vẫn âm thầm cống hiến, cho đất liền luôn bình yên, để lá cờ Tổ quốc tung bay kiêu hãnh giữa đại dương bao la.

Tàu là nhà, đồng đội là gia đình

Thiếu tá Lê Văn Lâm, sinh năm 1989, tốt nghiệp Học viện Hải quân năm 2012. Mơ ước trở thành quân nhân của chàng trai trẻ bắt đầu từ khi còn nhỏ. Ông nội của anh là liệt sĩ, bố cũng là quân nhân. Vì vậy, ngay sau khi tốt nghiệp THPT, Lâm đã chọn thi vào ngành Hàng hải, Học viện Hải quân.

Chàng quân nhân 8X tâm sự: “Khi đã chọn theo đuổi mục tiêu trở thành quân nhân, thì quyết tâm thực hiện bằng được ước mơ của mình. Mỗi ngành nghề đều có cái khó, đặc thù riêng. Với ngành Hàng hải có yêu cầu đặc biệt hơn là người học phải chịu được yếu tố sóng gió; trong môi trường khắc nghiệt đó vẫn phải làm và đảm bảo công việc một cách tốt nhất. Vì vậy, ngay từ những ngày trên ghế nhà trường, tôi và đồng đội đã ý thức được cần tích cực rèn luyện bản thân, để trở thành một người lái tàu, người lính Hải quân mẫn cán, vững vàng”.

Thiếu tá Lê Văn Lâm - Thuyền trưởng Tàu 571 làm nhiệm vụ. Anh đã có nhiều hải trình đến Trường Sa, mang theo hơi ấm quê hương, đất liền ra đảo tới những người lính ngày đêm bảo vệ Tổ quốc nơi tiền tiêu

Trải qua quá trình khổ luyện đầy gian nan trong trường và nhiều năm kinh nghiệm làm nhiệm vụ trên biển, qua 3 tàu vận tải khác nhau, anh đã được bổ nhiệm làm thuyền trưởng Tàu 571 (Hải đội 411, Lữ đoàn 955, Vùng 4 Hải quân). Với vai trò này, anh Lâm luôn theo dõi sát sao con tàu, điều chỉnh kịp thời theo kế hoạch hành quân của Ban Chỉ huy, mong muốn thời tiết thuận lợi để tàu đi nhanh và an toàn.

Thuyền trưởng Lâm cho biết: Sau quá trình đi tàu, tập sự làm thuyền phó, trở thành thuyền phó chính thức và trải qua thời gian trau dồi 5-7 năm thì lên thuyền trưởng. Đó là quá trình anh phải tôi luyện bản thân rất nhiều, phải nắm chắc về chuyên môn, cách thức tổ chức, chỉ huy của một đơn vị tàu, thông cảm và thấu hiểu anh em đồng đội, bởi trên tàu như một gia đình. Đồng đội ở cùng nhau nhiều hơn ở nhà, nên ai nấy đều chia sẻ vui buồn, đoàn kết thành một khối thống nhất để ai cũng hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Anh Lâm luôn xem con tàu là người đồng đội, là mái nhà của mình. Bởi, với các cán bộ chiến sĩ Hải đội 411, Tàu 571 cũng là “chiến sĩ” trong tập thể người lính, có nhiệm vụ chính là chuyên chở hàng hóa, khí tài, thiết bị... từ đất liền ra các đảo xa. Tàu cũng thường xuyên đưa đón, bảo đảm an toàn cho hàng trăm đoàn khách ra thăm cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân trên quần đảo Trường Sa.

Tàu 571 chính là một "chiến sĩ" và cũng là "cột mốc chủ quyền" hiên ngang giữa biển trời Trường Sa

Trên mỗi con tàu Hải quân Việt Nam làm nhiệm vụ tại vùng biển Trường Sa, thuyền trưởng không chỉ là người chỉ huy, mà còn là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho toàn bộ thủy thủ đoàn. Với bản lĩnh, kinh nghiệm và tinh thần thép, các anh điều khiển con tàu vượt qua những vùng biển động, đối mặt thời tiết khắc nghiệt, thậm chí là những tình huống căng thẳng trên biển.

Trong suốt chuyến đi, thuyền trưởng không chỉ chịu trách nhiệm về hành trình của con tàu, mà còn phải quan sát mọi diễn biến trên biển, chỉ huy tác chiến khi cần thiết, đảm bảo an toàn cho cả đoàn.

Những thuyền trưởng như anh Lâm không chỉ giỏi về kỹ thuật hàng hải, mà còn là chiến sĩ kiên cường với trái tim đầy nhiệt huyết; luôn sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy, để bảo vệ từng tấc biển, từng rạn san hô của quê hương.

Thách thức và trách nhiệm

Cũng như vậy, đảm nhận vai trò thuyền trưởng trên Tàu 571 không chỉ đòi hỏi anh Lâm có kiến thức chuyên môn vững vàng, mà còn tinh thần trách nhiệm cao và khả năng lãnh đạo tốt. Mỗi chuyến đi đều tiềm ẩn những thách thức từ thời tiết khắc nghiệt, sóng to gió lớn đến việc đảm bảo an toàn cho hàng trăm con người trên tàu. Anh phải luôn theo dõi các bản tin dự báo thời tiết, điều chỉnh hải trình phù hợp và đưa ra những quyết định nhanh chóng, chính xác trong các tình huống khẩn cấp. Sự bình tĩnh và quyết đoán của thuyền trưởng là yếu tố then chốt giúp con tàu vượt qua mọi khó khăn, đảm bảo an toàn.

Tham gia hành trình cùng đoàn công tác từ Cam Ranh ra các đảo tại huyện Trường Sa của tỉnh Khánh Hoà, chúng tôi quan sát thấy, để vận hành tàu một cách hiệu quả, các cán bộ, chiến sĩ được chia thành 3 ca trực. Trong đó, có người là ca trưởng, người điều khiển tàu, người điều khiển máy, người quan sát, trực thông tin...

Thiếu tá Lê Văn Lâm chia sẻ: “Trong hải trình, từ khi tàu rời cảng đến cập bến, người thuyền trưởng không được rời tàu đi đâu. Kể cả trong những ngày lễ, Tết, những năm qua, chủ yếu tôi đón Tết trên tàu, trên biển. Chúng tôi xem tàu là nhà. Với vai trò là cán bộ chỉ huy, tôi càng phải giữ bản lĩnh vững vàng để anh em noi theo".

Thiếu tá Lâm chia sẻ rằng, trước mỗi chuyến đi, Ban Chỉ huy tàu luôn tổ chức quán triệt nhiệm vụ để cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc về trách nhiệm được giao. Việc phân công, cắt cử các bộ phận và đảm bảo an toàn cho toàn tàu luôn được đặt lên hàng đầu. Quá trình thực hiện nhiệm vụ trên biển, phải tổ chức cho anh em đi ca, kíp chặt chẽ, nghiêm túc, đúng quy định; quan sát mặt biển, trên không, trên biển, xử lý tốt các tình huống, tránh va chạm, đảm bảo an toàn tàu thuyền, con người, hàng hoá. Sự chu đáo và tận tâm của người thuyền trưởng góp phần quan trọng trong việc nối liền đất liền với đảo xa, mang đến niềm tin và sự an tâm cho đoàn công tác.

Không thể nhớ hết thảy những hải trình gắn bó với tàu thuyền trên biển nhưng từng ấy chuyến đi cũng là từng ấy kỷ niệm trong anh. Thuyền trưởng 8X kể, anh nhớ mãi năm 2021, khi thực hiện nhiệm vụ trực trên biển và nhận được thông tin vì sóng to, gió lớn, có tàu ngư dân tỉnh Bình Định gặp sự cố chết máy, có nguy cơ phá nước. Anh Lâm cùng đồng đội nhanh chóng lái tàu ra toạ độ đó để cứu giúp ngư dân. “Chúng tôi cố gắng tiếp cận tàu gặp sự cố trong đêm tối và kịp thời đưa 14 ngư dân cùng tàu về vị trí tránh trú an toàn, khắc phục tàu hư hỏng, giúp ngư dân trở về đất liền”, Thiếu tá Lâm kể.

Hành trình trên biển của anh có nhiều chuyến đi gặp những tình huống bất lợi và gặp tàu ngư dân thiếu thuốc men, rau xanh, lương thực, thực phẩm, nước ngọt. Mỗi lần ngư dân cần đều được các cán bộ, chiến sĩ của tàu hỗ trợ, cung cấp.

Trong một chuyến hải trình gần đây, Tàu 571 phải đối mặt với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, sóng to gió lớn. Thiếu tá Lê Văn Lâm đã chỉ đạo cho toàn bộ cán bộ, chiến sĩ, từ việc giữ dây xuồng đến cẩu hàng, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho con người và hàng hóa, không để xảy ra va đập hay ảnh hưởng đến chất lượng nhu yếu phẩm. Sự chỉ huy tận tâm và kinh nghiệm đó của anh đã giúp đoàn công tác hoàn thành nhiệm vụ, mang mùa xuân từ đất liền đến với Trường Sa.

Trên boong Tàu 571, Thiếu tá Lê Văn Lâm cùng các cán bộ, chiến sĩ dâng hương tưởng niệm anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống để giữ gìn vùng biển đảo Trường Sa của Tổ quốc

"Cột mốc chủ quyền" trên biển

Thiếu tá Dương Văn Đắc, Chính trị viên phó Hải đội 411, Lữ đoàn 955, Vùng 4 Hải quân, chia sẻ: Trong mỗi chuyến đi biển, đơn vị phải làm công tác chuẩn bị rất chu đáo, gần như tuyệt đối, không được phép sai sót; phải kiểm soát về con người, sức khoẻ, trang thiết bị máy móc, tàu thuyền, lượng dự trữ, nhiên liệu, nước ngọt cho hải trình theo kế hoạch và dự phòng khi thời tiết xấu, nhiệm vụ chưa xong vẫn phải đảm bảo được sinh hoạt, an toàn trên tàu.

Anh Đắc chia sẻ, giữa biển khơi, người thuyền trưởng nói riêng và tất cả cán bộ, chiến sĩ công tác trên tàu nói chung, ngoài thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, lúc nào cũng phải xác định trọng trách trên vai là Tổ quốc. Đó cũng là động lực, tinh thần để thuyền trưởng Lê Văn Lâm cũng như anh em hướng tới, cố gắng. Chưa anh em nào nhụt chí khi tham gia các hải trình. Sau mỗi chuyến đi, về đến bờ, hoàn thành nhiệm vụ, đảm bảo an toàn là niềm vui lớn nhất của các cán bộ, chiến sĩ Hải quân trên tàu.

Người ta có câu “Tổ quốc, con tàu và người thuyền trưởng”. Người thuyền trưởng Hải quân có đặc thù riêng. Ở trên tàu, thuyền trưởng là người “to nhất”, là người quyết định vận mệnh của mọi người ở đây. Chỉ có thuyền trưởng mới có thể quyết định đi hướng nào, thu neo, thả neo, hay làm gì cùng các hoạt động trên tàu. Do trọng trách rất lớn mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân, quân đội, cấp uỷ chỉ huy tin tưởng giao phó, nên người thuyền trưởng phải làm sao để xứng đáng với niềm tin ấy.

Thuyền trưởng Lâm làm việc với hải đồ trên chuyến tàu ra Trường Sa

Mặt khác, liên quan đến tài sản - con tàu trị giá rất lớn, là tiền của của Đảng, Nhà nước, Nhân dân, quân đội giao cho nên chỉ huy tàu luôn xác định ngoài thực hiện nhiệm vụ, phải giữ gìn con tàu, bảo vệ tài sản này, để còn thực hiện nhiều nhiệm vụ khác, sẵn sàng cho các tình huống có thể xảy ra.

Trải qua quá trình công tác trên tàu và nay trở thành Chính trị viên phó Hải đội, Thiếu tá Dương Văn Đắc thấu hiểu, người thuyền trưởng phải quyết định theo đúng đối sách, chủ trương trên biển trong mọi tình huống và mục đích lớn nhất là bảo vệ chủ quyền biển đảo, đó là từng tấc đất, sải biển, hòn đảo, thậm chí là từng hạt cát của Tổ quốc ta.

“Đó là trách nhiệm lớn lao nhất mà chúng tôi xác định làm việc, thực hiện nhiệm vụ. Muốn làm được việc như thế, thì đầu tiên, người thuyền trưởng phải có bản lĩnh và năng lực, kiến thức chuyên môn, khoa học quân sự; đồng thời, người thuyền trưởng phải có khả năng quán triệt các chỉ thị, mệnh lệnh, hướng dẫn của cấp trên để thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh đó là quan tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm, đảm bảo an toàn cho chính mình, anh em thuyền viên và những người trên tàu.

“Khi tàu bắt đầu hải trình, tất cả mọi trách nhiệm đều trên vai của người thuyền trưởng. Mỗi một con tàu chính là một "cột mốc chủ quyền" trên biển. Bởi mỗi con tàu đều mang theo lá cờ Tổ quốc trên vị trí cao nhất của tàu, để tất cả nhìn về đó, thể hiện máu thịt, khẳng định chủ quyền của đất nước Việt Nam”, Thiếu tá Dương Văn Đắc bày tỏ.

Có câu nói quen thuộc: “Nếu đất liền là nhà, thì biển khơi là mái hiên vững chãi che chở cho ngôi nhà ấy”. Để giữ vững mái hiên ấy, biết bao thế hệ người Việt đã và đang ngày đêm cống hiến, sẵn sàng hi sinh, trong đó có anh Lâm cùng những người lính trên Tàu 571. Họ đã và đang tiếp tục hành trình thiêng liêng, bảo vệ từng sải biển, tấc đảo của quê hương.