Tag

Bộ sách chứa đựng tâm hồn đầy rung cảm và cộng hưởng của nhà thơ Lê Xuân Sơn

Văn học 09/10/2025 10:30
aa
TTTĐ - Bộ ba cuốn sách vừa gửi tới độc giả của nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn (nguyên Tổng Biên tập báo Tiền Phong) cho thấy một tâm hồn dễ rung cảm và cộng hưởng của người viết để thông qua lăng kính của văn hóa, lịch sử và gạn lọc trở thành những tác phẩm gây xúc động lòng người.
Thiền sư Minh Niệm ra mắt tập thơ "Rung cảm đầu đời" “Hà Nội thu trong tôi” - những rung cảm về Thủ đô thanh lịch Dòng chảy lịch sử của tình yêu nước và trách nhiệm với non sông

Buổi ra mắt bộ ba cuốn sách gồm một tập thơ và hai tập bút ký, ghi chép của nhà thơ, nhà báo Lê Xuân Sơn do NXB Hội Nhà văn ấn hành diễn ra trang trọng, ấm cúng tại báo Tiền Phong sáng 9/10.

Bề dày vốn sống được tích lũy để dồn vào trang viết

Vốn là một người làm công tác quản lý với vị trí Tổng Biên tập tại báo Tiền Phong trong nhiều năm liền, nhà báo Lê Xuân Sơn không bỏ viết. Những chuyến công tác của ông thường được ghi dấu ấn bằng những tác phẩm báo chí mà đa phần trong đó là những bút ký, phóng sự, ghi chép đậm chất văn học.

Chính vì thế, tại lễ ra mắt, Tổng Biên tập báo Tiền Phong Phùng Công Sưởng bày tỏ sự xúc động và tự hào: “Trong nhiều năm làm nghề, hiếm có một nhà văn, nhà thơ nào, ngay sau khi "rời trụ sở" (nghỉ hưu), lại có thể cho ra đời ba ấn phẩm cùng một lúc. Điều đó cho thấy một quá trình lao động bền bỉ, nghiêm túc và giàu nội lực của tác giả”.

Nhà báo Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập báo Tiền Phong đánh giá cao tâm huyết và sự sáng tạo của nhà báo Lê Xuân Sơn trong bộ ba tác phẩm được ra mắt
Nhà báo Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập báo Tiền Phong đánh giá cao tâm huyết và sự sáng tạo của nhà báo Lê Xuân Sơn trong bộ ba tác phẩm được ra mắt (Ảnh: Như Ý)

Nhà báo Hồ Quang Lợi, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, thì đánh giá “Ba "đứa con tinh thần" như một lần sinh ba, "đứa nào" cũng đẹp. Mỗi tác phẩm có một vẻ đẹp riêng nhưng tôi nghĩ đó đều là vẻ đẹp của tâm hồn và tinh thần Lê Xuân Sơn”.

Ông có thể viết nhiều thể loại, từ từ tin tức đến ký, tường thuật, phỏng vấn, tùy bút, tản văn, chính luận… và cả sáng tác thơ. Ông cũng là dịch giả đã dịch, tham gia dịch 12 cuốn sách, trong đó có những cuốn nổi tiếng bán chạy như “Trở về Eden”, “Vườn thú Hollywood”.

Việc kiên trì viết và không dễ dãi với ngòi bút của mình khiến ông tích tụ được một khối lượng tác phẩm đáng kể đứng được với thời gian. Nhờ đó, ông tập hợp được bản thảo một số cuốn sách mà ba tác phẩm trên chỉ là đợt xuất bản đầu tiên.

Bộ sách chứa đựng tâm hồn đầy rung cảm và cộng hưởng của nhà thơ Lê Xuân Sơn
Nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn thể hiện những vần thơ trong tác phẩm "Đã từ lâu tôi là người thành phố"

Đọc bộ sách mới ra của tác giả Lê Xuân Sơn, thấy ông thuộc những cây bút nằm trong tập hợp giao thoa giữa báo chí và văn học, khi mà sự kiện và sự vật trên mỗi bước đi của người viết được nhìn nhận qua lăng kính của văn hóa, lịch sử và gạn lọc bằng một tâm hồn dễ rung cảm và cộng hưởng.

Ban Biên tập báo Tiền Phong chúc mừng nguyên Tổng Biên tập Lê Xuân Sơn ra mắt bộ ba cuốn sách
Ban Biên tập báo Tiền Phong chúc mừng nguyên Tổng Biên tập Lê Xuân Sơn ra mắt bộ ba cuốn sách (Ảnh: Như Ý)

Điều làm nên sự khác biệt nơi ông với tư cách người viết là luôn tìm hiểu thấu đáo bề sâu văn hóa, lịch sử, con người nơi sẽ đến khiến luôn có được những cảm nhận sâu sắc và liên tưởng phong phú khi đắm mình trong khung cảnh. Hơn nữa ông thường không để những cảm nhận và liên tưởng đó trượt đi mà tích lũy thành bề dày để lúc nào đó chảy ra thành câu chữ trong các tác phẩm.

Nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn tặng sách tới nhà báo Nguyễn Mạnh Hưng - Tổng Biên tập báo Tuổi trẻ Thủ đô
Nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn tặng sách tới nhà báo Nguyễn Mạnh Hưng - Tổng Biên tập báo Tuổi trẻ Thủ đô

Một đặc điểm nữa trong các tác phẩm của Lê Xuân Sơn là ông thường nhập vai vào sự kiện, biến mình thành nhân vật trong đó. Trong một số trường hợp, ông đưa mình vào mối quan hệ sâu sắc với các nhân vật và thường là mối quan hệ đó vẫn tiếp tục phát triển sau khi sự kiện của tác phẩm kết thúc.

Sức sáng tạo bền bỉ

Bộ ba tác phẩm ra mắt cùng một lúc cho thấy sức viết và sự sáng tạo bền bỉ, không ngừng nghỉ của tác giả Lê Xuân Sơn.

Nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn phát biểu tại buổi ra mắt bộ ba cuốn sách vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành
Nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn phát biểu tại buổi ra mắt bộ ba cuốn sách vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành

“Đã từ lâu tôi là người thành phố” là tập thơ gồm 49 bài dày 100 trang và có phụ bản tranh. Một phần quan trọng trong tập thơ là hoài niệm của một người nông thôn đã đi xa gốc rễ của mình thời gian rất lâu. Bên cạnh đó là những bài thơ lấy cảm hứng từ các vấn đề đương đại như biển đảo Tổ quốc, môi trường sống, dịch bệnh…

Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến bày tỏ sự trân trọng lao động chữ nghĩa của tác giả Lê Xuân Sơn
Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến bày tỏ sự trân trọng lao động chữ nghĩa của tác giả Lê Xuân Sơn

Chủ đề khá đa dạng từ tình yêu nam nữ, quê hương, đất nước, đến gia đình, những suy tư, trăn trở về những biến động làm thay đổi tận gốc rễ cuộc sống hôm nay. Về kết cấu tập thơ, thấy khá rõ ông bắt đầu bằng những nhớ nhung về gốc rễ, quê hương mà những thay đổi đã gợi nên những suy tư, lo lắng. Tiếp đó là tình cảm gia đình; tình yêu đôi lứa; những vấn đề nhân tình, thế thái; cảm hứng công dân…

Buổi ra mắt sách có đông đảo các nhà văn, nhà thơ, nhà báo đến chúc mừng tác giả
Buổi ra mắt sách có đông đảo các nhà văn, nhà thơ, nhà báo đến chúc mừng tác giả

Tác giả sử dụng nhiều thể thơ, từ tự do đến thơ 5 chữ, 7 chữ và một số lượng đáng kể bài thơ dùng thể lục bát mà trong đó ông tỏ ra khá nhuyễn.

“Mây trắng còn bay” là tập bút ký, chân dung văn học về hơn 20 nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, nhạc sĩ… từ Trịnh Công Sơn, Phú Quang, Quang Dũng, Hữu Loan, Dương Bích Liên, Tô Ngọc Vân, Điềm Phùng Thị, Lê Bá Đảng, Tô Hoài, Tố Hữu… đến Hồ Xuân Hương, Đặng Trần Côn.

Tâm hồn dễ rung cảm và cộng hưởng của tác giả Lê Xuân Sơn

Một số chân dung là những cảm nhận, những kỷ niệm của chính tác giả với các nhà văn, văn nghệ sĩ mà ông có cơ may gặp gỡ, trò chuyện, phỏng vấn khi hành nghề viết. Một số chân dung khác của những người đã mất hoặc những người tác giả chưa có duyên gặp được dựng bằng tư liệu và cả các giai thoại.

Tâm hồn dễ rung cảm và cộng hưởng của tác giả Lê Xuân Sơn

Tác giả cố gắng vén mở chút gì đó về những tinh túy của các tài hoa đất Việt, về những tác phẩm như trầm tích văn hóa quý báu mãi còn với non sông, đất nước. Những giá trị như mây trắng, mãi mãi còn bay.

Nhà văn Phạm Ngọc Tiến
Nhà văn Phạm Ngọc Tiến chia sẻ về những kỉ niệm với nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn

Tập bút kí “Như nước dòng Mê” dày 330 trang là những ghi chép giàu chất văn học và tư liệu về 11 trong số những nước mà tác giả đã có dịp đến trải dài qua các châu lục. Tác giả tập trung vào bề sâu văn hóa, lịch sử các nước và mối quan hệ của họ với đất nước chúng ta, đặc biệt là những ân tình, điều gợi lên và để lại những cảm xúc lắng đọng.

Tâm hồn dễ rung cảm và cộng hưởng của tác giả Lê Xuân Sơn

Những tiêu đề của các phần (tương đương với một nước, hoặc một nhóm nước được liên kết bằng một chuyến đi của tác giả) thể hiện chiều sâu của cảm nhận hoặc những tình cảm da diết của tác giả đối với những miền đất mình được đặt chân tới.

Đó là: “Nhật Bản đại hòa hồn”, “Nước Nga thương mến”, “Ecuador - người mới gặp”, “Cuba - miền đất ân tình và lãng mạn”, “Nước Mỹ và những dấu ấn Việt”, “Nước Anh cựu và tân”, “Nước Đức mắt bồ câu”, “Pháp, Bỉ, Hà Lan một chuyến độc hành”, “Như nước dòng Mê”. Trong mỗi phần như thế thường có từ hai đến bốn bút ký, phóng sự.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội trân trọng gọi Lê Xuân Sơn là nhà thơ và chia sẻ những dòng rất trân trọng: Với 2 tập bút ký, du ký và một tập thơ ra mắt trong cùng một thời gian và bản thân Lê Xuân Sơn là một nhà báo chính hiệu nhưng tôi vẫn muốn gọi ông là nhà thơ bởi những gì ông cảm nhận, những gì ông viết và điều quan trọng là những gì chứa đựng trong những dòng chữ của ông đã hé lộ tâm hồn ông.

Phẩm chất của một nhà báo đã mang cho ông khả năng phát hiện và chọn lựa những chi tiết đời sống để mang vào tác phẩm của mình những gì cần thiết và sau đó thiết lập một cấu trúc hiện đại trong mỗi bài viết. Chi tiết đã giúp ông dựng lên những chân dung nhân vật một cách vừa khác biệt lại vừa gần gũi, vừa mang tính khái quát con người nhân vật lại vừa khắc họa cá tính và các tầng lớp phức tạp của tâm hồn nhân vật. Chi tiết giúp ông dựng lên một cách thuyết phục những vùng đất, những vùng văn hoá mà ông đã trải nghiệm.

Đọc kỹ hai cuốn bút ký và du ký của ông tôi thấy rõ điều đó. Nhưng tâm hồn của một nhà thơ lại làm cho những con người cụ thể, những vùng đất cụ thể và cả những sự kiện cụ thể mà ông chạm đến mang một vẻ đẹp khác và đầy tính lan tỏa và đã giữ tôi ở lại trong vùng địa lý ấy, sự kiện ấy và vùng văn hóa ấy để cảm nhận và suy tưởng. Một điều vô cùng quan trọng của nhà văn là khả năng biến những sự kiện xã hội, sự kiện đời sống thông thường thành những sự kiện của tâm hồn. Lê Xuân Sơn có khả năng quan trọng này và ông đã thực thi một cách rất hiệu quả.

Có không ít những bài thơ của ông nếu chúng ta bóc đi mọi hình ảnh, huỷ đi mọi ngôn từ và những lớp cảm xúc thuộc về thơ thì chúng ta sẽ thấy những sự thật trần trụi của đời sống xã hội hiện ra. Những sự thật trần trụi này đã đi qua và vang lên trong một tâm hồn thi sỹ và chúng mang vẻ đẹp và tinh thần khác. Đấy chính là quyền lực của nghệ thuật. Và đấy chính là những gì mà Lê Xuân Sơn đã làm được.

Cẩm Tú

Đọc thêm

Phát động sáng tác văn học nghệ thuật "Sống mãi với thời gian" Văn học

Phát động sáng tác văn học nghệ thuật "Sống mãi với thời gian"

TTTĐ - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định số 4437/QĐ-BVHTTDL về việc Tổ chức Phát động sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật "Sống mãi với thời gian" giai đoạn 2026 - 2030.
Hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Mạc Ngôn trở lại Văn học

Hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Mạc Ngôn trở lại

TTTĐ - Hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Mạc Ngôn gồm "Báu vật của đời" và "Đàn hương hình" đã trở lại với độc giả Việt Nam qua phần chuyển ngữ của dịch giả Trần Đình Hiến.
Khi giới trẻ viết tiếp “học thuyết tình thương” trong kỷ nguyên AI... Văn học

Khi giới trẻ viết tiếp “học thuyết tình thương” trong kỷ nguyên AI...

TTTĐ - Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang len vào từng nhịp sống, từ cách ta học tập, làm việc đến cách ta cảm nhận thế giới, người trẻ đứng trước một câu hỏi lớn: Điều gì làm nên giá trị thật sự của con người?
Bộ sách tương tác về động vật giúp trẻ khám phá thế giới Văn học

Bộ sách tương tác về động vật giúp trẻ khám phá thế giới

TTTĐ - Các bạn nhỏ đang tò mò về thiên nhiên, luôn có hàng trăm câu hỏi như vịt bơi thế nào, thỏ ăn gì, bươm bướm có phải biến ra từ sâu...? Bộ sách tương tác đặc biệt "Thế giới nhỏ động đậy" sẽ giải đáp những câu hỏi ấy đồng thời giúp trẻ thêm yêu thích và khám phá những điều tuyệt vời từ thiên nhiên.
“Ngọn lửa tri thức xanh”: Bài ca tri ân những người gieo mầm tương lai Văn học

“Ngọn lửa tri thức xanh”: Bài ca tri ân những người gieo mầm tương lai

TTTĐ - Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 luôn là thời khắc đặc biệt để xã hội gửi lời tri ân đến những người thầy, người cô - những người đã lặng lẽ dạy dỗ, dẫn dắt và truyền cảm hứng cho bao thế hệ. Hòa trong không khí ấy, ca khúc “Ngọn lửa tri thức xanh” của nhà báo - nhạc sĩ Tào Khánh Hưng được ra đời như một món quà tinh thần ý nghĩa, lan tỏa thông điệp nhân văn về nghề giáo, về sự tận tâm và lòng nhiệt huyết của những người đang ngày đêm “gieo mùa tri thức” giữa đời thường.
Lan tỏa văn hóa đọc, khuyến khích tinh thần học tập của sinh viên Văn học

Lan tỏa văn hóa đọc, khuyến khích tinh thần học tập của sinh viên

TTTĐ - Ngày 15/11, Sàn Văn hóa Học và Đọc Việt Nam (Hocdoc.vn) phối hợp Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường đồng hành và đồng tài trợ cho chuỗi hoạt động tri ân, kết nối và phát triển cộng đồng cựu sinh viên, khuyến khích tinh thần học tập nghiên cứu và phát triển văn hóa đọc trong môi trường đại học.
Tuổi thơ và cuộc đời làm báo của nhà văn Nguyễn Như Mai Văn học

Tuổi thơ và cuộc đời làm báo của nhà văn Nguyễn Như Mai

TTTĐ - "Cậu bé ở hang và Hoa Học Trò" không chỉ là câu chuyện đời của một người mà còn là tấm gương về nghị lực, nhân cách và trách nhiệm xã hội của một trí thức Việt Nam. Từ một cậu bé sống trong hang đá giữa chiến tranh, Nguyễn Như Mai đã bước ra ánh sáng bằng con đường học tập và lao động, rồi dành trọn cuộc đời để đồng hành, nâng đỡ các thế hệ thanh thiếu niên.
Văn học đã bắt nhịp, mở rộng phạm vi phản ánh về người lính Công an Nhân dân  trong kỷ nguyên số Văn học

Văn học đã bắt nhịp, mở rộng phạm vi phản ánh về người lính Công an Nhân dân trong kỷ nguyên số

TTTĐ - Thượng tá, nhà văn Dương Bình Nguyên vừa đạt giải A Cuộc thi sáng tác tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” lần thứ V, do Bộ Công an và Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp tổ chức với tiểu thuyết “Gió vẫn thổi giữa rừng nhiệt đới”. Đây là một tác phẩm được đánh giá là một trong những tiểu thuyết đầu tiên ở Việt Nam khai thác đề tài tội phạm dữ liệu, mở ra hướng đi mới cho văn học đề tài Công an Nhân dân trong thời đại số.
Trao giải cuộc thi “Lan tỏa tri thức, bước tới Con đường tương lai" Văn học

Trao giải cuộc thi “Lan tỏa tri thức, bước tới Con đường tương lai"

TTTĐ - Ngày 18/10, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Văn hóa Đọc và Học Việt Nam phối hợp với Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường tổ chức Lễ trao giải cuộc thi viết sách “Lan tỏa tri thức, bước tới Con đường tương lai”.
Khẳng định bản sắc và tầm vóc thành phố sáng tạo Nhịp sống phương Nam

Khẳng định bản sắc và tầm vóc thành phố sáng tạo

TTTĐ - Ngày 18/10, tại Học viện Cán bộ TP Hồ Chí Minh, Thành ủy TP Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị Tổng kết 50 năm văn học, nghệ thuật thành phố sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 - 30/4/2025).
Xem thêm